Slovakia ngày 26/7 thông báo đã đề xuất một giải pháp kỹ thuật để khôi phục nguồn cung cấp dầu từ Nga cho các nhà máy lọc dầu của Slovakia và Hungary. Động thái này diễn ra sau khi có cảnh báo rằng việc ngừng cung cấp một phần dầu có thể dẫn đến tình trạng thiếu nhiên liệu ngay từ tháng 9 tới.
Văn phòng Chính phủ Slovakia cho biết, Thủ tướng nước này Robert Fico cũng đã nói chuyện với người đồng cấp Ukraine Denys Shmyhal ngày 26/7. "Thủ tướng Fico đã đề xuất với các đối tác Ukraine một giải pháp kỹ thuật mà một số quốc gia bao gồm Slovakia sẽ phải tham gia", Văn phòng trên cho biết, nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Văn phòng Chính phủ Slovakia cũng lưu ý rằng các nguồn cung thay thế đắt hơn và có thể không phù hợp về mặt công nghệ với nhà máy lọc dầu Slovnaft của Slovakia. Ngoài ra, các cuộc đàm phán chuyên sâu sẽ diễn ra ở cấp cao nhất trong những ngày tới.
Các nước thành viên EU ở Đông Âu là Slovakia và Hungary đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi tập đoàn dầu khí Lukoil của Nga ngừng cung cấp dầu qua Ukraine. Nguyên nhân là do Kiev áp đặt lệnh trừng phạt đối với Lukoil, gây áp lực lên các nhà máy lọc dầu của Hungary và Slovakia thuộc sở hữu của tập đoàn dầu khí MOL của Hungary.
Tranh chấp này phản ánh sự phụ thuộc của một số quốc gia EU vào năng lượng Nga, hơn hai năm sau khi EU quyết định ngừng nhập khẩu dầu từ Nga do cuộc xung đột ở Ukraine.
Chính quyền ở Bratislava và Budapest, vốn phản đối lệnh trừng phạt đối với Moskva và gửi viện trợ quân sự cho Kiev, đã chỉ trích Ukraine vì dừng cung cấp dầu cho Lukoil và kêu gọi EU can thiệp hòa giải trong tranh chấp này. Trong tranh chấp với Lukoil, hai nước muốn Ủy ban châu Âu sử dụng thỏa thuận liên kết với Ukraine để Kiev không thể chặn việc quá cảnh dầu.
Các quan chức Hungary cũng kêu gọi EU hành động. Gergely Gulyas, Chánh văn phòng Thủ tướng Hungary, cho biết quyết định của Ukraine là hành động "tống tiền" đối với lập trường của Hungary và Slovakia về cuộc xung đột Nga - Ukraine.
"Nếu tình hình không được giải quyết, sẽ xảy ra tình trạng thiếu nhiên liệu... phải tìm ra giải pháp vào tháng 9 tới. Ukraine đang tống tiền hai quốc gia đang ủng hộ hòa bình và ngừng bắn", ông Gulyas nói.
Ông Gulyas cho biết, Budapest cũng đang tìm kiếm giải pháp: "Một là Ukraine thừa nhận rằng họ không thể làm điều này với hai nước EU. Hai là Ủy ban châu Âu giúp chúng tôi, và thứ ba là chúng tôi tìm ra một lỗ hổng pháp lý cho phép dầu được chuyển giao bởi một bên trung gian không bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt".
Tuy nhiên, Trợ lý Tổng thống Ukraine, ông Mykhailo Podolyak đã bác bỏ cáo buộc của phía Hungary, nói rằng quyết định của Kiev về việc đình chỉ hoạt động vận chuyển dầu của Nga tới Hungary và Slovakia không liên quan gì đến hành vi "tống tiền".
EU đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với dầu của Nga vào năm 2022, mặc dù Slovakia, Hungary và CH Séc đã được miễn trừ do phụ thuộc vào dầu của Nga. Các nhà máy lọc dầu của CH Séc, thuộc sở hữu của Orlen từ Ba Lan, không có Lukoil là nhà cung cấp, do đó không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tranh chấp.
