Các đại biểu tham gia biểu quyết thông qua nội dung nghị quyết tại kỳ họp. Ảnh: Thanh Hải
Theo Nghị quyết vừa được thông qua tại Kỳ họp chuyên đề lần thứ 22 của HĐND TP. Hà Nội, danh mục di sản được ban hành lần này trải dài trên nhiều lĩnh vực: di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, các công trình kiến trúc có giá trị, tuyến phố cổ, biệt thự cổ và làng nghề truyền thống.
Cụ thể, Hà Nội hiện có: 22 di tích được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt; 1.164 di tích xếp hạng cấp quốc gia; 1.600 di tích cấp thành phố; 46 di tích cách mạng kháng chiến; 354 địa điểm gắn biển lưu niệm sự kiện lịch sử; 10 di tích tiêu biểu do UBND Thành phố quản lý; 34 bảo vật quốc gia đã được công nhận; 1 làng cổ được đưa vào diện bảo tồn đặc biệt.
Về di sản văn hoá phi vật thể, Hà Nội sở hữu: 6 di sản được UNESCO ghi danh; 42 di sản phi vật thể cấp quốc gia; 182 làng nghề, 54 làng nghề truyền thống và 7 nghề truyền thống tiêu biểu.
Đây là lần đầu tiên, Hà Nội thực hiện đồng bộ việc lập danh mục các di sản, công trình cần bảo vệ theo Điều 21 của Luật Thủ đô sửa đổi 2024 (văn bản pháp lý vừa có hiệu lực từ đầu năm nay), mở rộng thẩm quyền cho Thủ đô trong lĩnh vực quản lý, bảo tồn và phát triển đô thị mang bản sắc văn hóa.
Bên cạnh di tích, lần này Hà Nội còn ban hành danh mục các tuyến phố, đoạn phố có giá trị lịch sử - văn hóa cần bảo vệ. Bao gồm: 21 tuyến phố thuộc Khu phố cổ Hà Nội được xếp vào phạm vi bảo vệ, tôn tạo cấp I; 40 tuyến phố thuộc phạm vi bảo vệ, tôn tạo cấp II; 16 đoạn tuyến phố trong khu phố cũ có nhiều biệt thự kiến trúc đặc biệt; 11 đoạn tuyến phố có biệt thự mang giá trị kiến trúc đáng chú ý.
Với hệ thống kiến trúc nhà truyền thống: 209 công trình trong Khu phố cổ Hà Nội được xếp vào nhóm có giá trị đặc biệt; 318 công trình được đánh giá có giá trị đáng chú ý.
Danh mục các biệt thự cũ xây dựng trước năm 1954 cũng lần đầu tiên được công khai rõ ràng: 222 biệt thự xếp nhóm 1 (giá trị đặc biệt); 356 biệt thự xếp nhóm 2 (giá trị đáng chú ý).
Ngoài ra, 40 công trình kiến trúc công cộng có giá trị đặc biệt và 33 công trình đáng chú ý cũng được đưa vào danh mục để phục hồi, bảo vệ, tránh nguy cơ bị tháo dỡ hoặc xuống cấp trong quá trình phát triển đô thị.
Theo ông Lê Hồng Sơn, Phó chủ tịch Thường trực UBND TP. Hà Nội, việc ban hành danh mục lần này nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô, đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn di sản và nhu cầu phát triển.
Đây là cơ sở để Hà Nội xây dựng các chính sách bảo tồn, huy động nguồn lực và tổ chức lại không gian đô thị theo hướng tôn trọng lịch sử, văn hóa. Đồng thời, giúp các quận, huyện, thị xã chủ động hơn trong việc đề xuất các biện pháp bảo vệ, lập quy hoạch bảo tồn, và kêu gọi xã hội hóa nguồn vốn trùng tu, phát huy giá trị.
Cùng với Nghị quyết, Thành phố sẽ xây dựng bộ tiêu chí phân loại, quy chế bảo vệ, đồng thời đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ trong quản lý, tránh việc nhiều biệt thự, công trình cổ tại Hà Nội bị biến tướng thành quán cà phê, trung tâm thương mại hoặc tháo dỡ sai phép, gây bức xúc dư luận.
