Mòn mỏi chờ pháp lý
Ngay sau Hội nghị “Tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững” do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, một số địa phương đã lên kế hoạch tổ chức gặp gỡ giữa các sở, ngành với những doanh nghiệp có dự án đang gặp vướng mắc để tìm cách tháo gỡ.
Cuối tuần qua, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đã chủ trì cuộc họp với các doanh nghiệp để tháo gỡ vướng mắc cho 7 dự án bất động sản trên địa bàn. Ghi nhận thực tế cho thấy, phần lớn trong số 7 dự án này đều đã được công bố trên thị trường bất động sản, một số phát sinh giao dịch nhận giữ chỗ, đặt cọc.
Vướng mắc phổ biến nhất của các dự án liên quan đến nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, kế đến là thủ tục pháp lý về giấy phép xây dựng… Đa số chủ đầu tư đều khẳng định đã đủ điều kiện song không thể mở bán vì vướng mắc thủ tục pháp lý.
Đơn cử, dự án Khu trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp trên đường Bến Nghé, Tân Thuận Đông, quận 7, do Công ty TNHH Gotec Việt Nam (Gotec Land) làm chủ đầu tư, dù đã hoàn thiện phần móng, đóng nắp hầm và đang xây lên các tầng tiếp theo nhưng vẫn chưa thể mở bán.
Lý do là, sau 3 lần nộp hồ sơ đề nghị cấp thông báo nhà ở đủ điều kiện được bán, cho thuê mua từ tháng 6/2022 đến nay, doanh nghiệp đều bị Sở Xây dựng TP.HCM trả hồ sơ vì phải rà soát việc chuyển nhượng mục đích sử dụng đất giữa Gotec Land và Công ty cổ phần Tiến Phát Tân Thuận. Trong khi đó, Gotec Land khẳng định đã có văn bản xin rút hồ sơ chuyển nhượng từ tháng 2/2021, hai bên đã thống nhất ngừng chuyển nhượng mà không có khiếu nại, khiếu kiện gì.
Theo ước tính của chủ đầu tư, vì sự chậm trễ này mà các khoản thiệt hại về doanh thu và chi phí tính đến cuối năm 2022 lên đến 1.052 tỷ đồng. Về lâu dài, nếu không được tháo gỡ, doanh nghiệp sẽ không còn khả năng chi trả chi phí và duy trì hoạt động, dẫn đến mức độ thiệt hại lớn hơn. Còn nếu được giải quyết, Gotec Land khẳng định, đến hết quý II/2023, Công ty có thể tất toán toàn bộ khoản vay cũng như đủ khả năng để tự chi trả các chi phí vận hành, xây dựng.
Một dự án khác là dự án căn hộ Cửu Long (De La Sol) tại quận 4, TP.HCM. Theo đại diện chủ đầu tư là Capital Land, De La Sol đã nhận được giấy phép xây dựng và đã cất nóc, song dự án đang được cơ quan chức năng rà soát để xác định vướng mắc liên quan đến việc cổ phần hóa doanh nghiệp trước đây.
Được biết, từ tháng 2/2017, UBND TP.HCM đã ban hành quyết định chấp thuận đầu tư dự án với quy mô 14.000 m2. Theo quy hoạch, dự án do Công ty cổ phần Đầu tư sản xuất - kinh doanh Sài Gòn Cửu Long làm chủ đầu tư, có 870 căn hộ, trong đó 261 căn phục vụ nhu cầu tái định cư cho người dân trên địa bàn quận 4. Tháng 8/2017, chủ đầu tư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông qua việc chuyển nhượng dự án cho Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh bất động sản Việt Hưng Phú với giá 900 tỷ đồng. Sau đó, dự án được chuyển nhượng lại cho CapitaLand và đổi tên thành De La Sol.
Trong danh sách 7 dự án được “gọi tên” tháo gỡ khó khăn về thủ tục pháp lý, Tập đoàn Novaland có 2 dự án là The Water Bay (rộng 30,2 ha, tại phường Bình Khánh, TP. Thủ Đức) và Dự án Grand Manhattan (tại phường Cô Giang, quận 1, TP.HCM), tuy nhiên, do buổi họp hết thời gian nên cuộc làm việc dời lại.
Theo Novaland, với dự án The Water Bay, doanh nghiệp đã nhiều lần kiến nghị Bộ Xây dựng giải quyết thủ tục pháp lý song đến nay vẫn còn vướng mắc. Hiện doanh nghiệp đã bỏ vào dự án này số tiền rất lớn.
Còn đối với dự án Grand Manhattan, dự án gồm 2 giai đoạn, giai đoạn 1 là nhà tái định cư, giai đoạn 2 nhà thương mại. Dự án này được xây dựng trên nền chung cư cũ bị giải tỏa do sắp sập. Dự án được UBND TP.HCM có quyết định giao đất ngày 18/5/2019 , đến nay, Novaland đã nỗ lực cải tạo chung cư cũ, đã xây xong phần tái định cư. Phần thương mại cũng đã xây phần thô, song chưa thẩm định giá đất nên chủ đầu tư chưa thể triển khai các phần tiếp theo.
Chờ đợi và hy vọng
Ngoài những dự án kể trên, theo số liệu của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), trên địa bàn Thành phố hiện có khoảng 143 dự án đang gặp vướng mắc pháp lý. Dù phía doanh nghiệp đã kiến nghị và nhiều lần “kêu cứu”, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết khiến các chủ đầu tư và người mua nhà tại những dự án này rất khó khăn, bức xúc.
Theo số liệu của HoREA, trên địa bàn Thành phố hiện có khoảng 143 dự án đang gặp vướng mắc pháp lý.
Thực tế, đây không phải lần đầu lãnh đạo TP.HCM gặp gỡ doanh nghiệp để tìm cách tháo gỡ khó khăn về thủ tục các dự án.
Sau mỗi cuộc họp, các doanh nghiệp đều kỳ vọng những khó khăn, vướng mắc sớm được tháo gỡ, song việc tháo gỡ vẫn khá ì ạch, các dự án vẫn “bất động”.
Đơn cử, tại dự án Lotus Residence (quận 7) do Công ty cổ phần Đầu tư Anh Tuấn làm chủ đầu tư, dù đã được chấp thuận chủ trương đầu tư hơn 10 năm nay nhưng vì gặp vướng mắc liên quan đến nghĩa vụ tài chính nên khách hàng mua đất tại đây không thể xây dựng được.
Ông Dương Tuấn Tú, Tổng giám đốc Công ty Anh Tuấn cho biết: “Doanh nghiệp đã nhiều lần nộp hồ sơ đến Sở Tài nguyên và Môi trường xin được thực hiện nghĩa vụ tài chính cho dự án, đồng thời chủ động liên hệ với các sở, ban, ngành khác, với mong muốn được thực hiện nghĩa vụ này… nhưng không vướng mắc nào được giải quyết rốt ráo”.
Ông Tú mong lãnh đạo UBND TP.HCM quan tâm, chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan giúp dự án được gia hạn thời gian thực hiện, đồng thời được nộp tiền sử dụng đất cho dự án, để khách hàng có thể xây dựng nhà ở.
Trong khi đó, với dự án Nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên (giai đoạn II) của Công ty Lê Thành, theo đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 khu trung tâm và dân cư khu vực phía Tây TP.HCM, vị trí khu đất thuộc quy hoạch đất thương mại dịch vụ, nhưng đến nay, dự án chưa được điều chỉnh quy hoạch cục bộ, vì Sở Kế hoạch và Đầu tư trả lời là, theo Luật Đầu tư mới, chỉ khi dự án phù hợp quy hoạch mới trình UBND Thành phố chấp thuận đầu tư.
Là người trong cuộc, ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng giám đốc Công ty Lê Thành rất mong chờ UBND TP.HCM tháo gỡ vướng mắc cho các dự án nhà ở xã hội để các doanh nghiệp khác có động lực tham gia tiếp ở phân khúc này. Bởi việc phát triển nhà ở xã hội biên lợi nhuận không cao, nếu thủ tục vướng mắc pháp lý kéo dài, chi phí gia tăng, lợi nhuận sẽ không còn, doanh nghiệp không muốn làm nữa.
“Mong lãnh đạo Thành phố sẽ quyết liệt xử lý vướng mắc cho tất cả chủ đầu tư nhà ở xã hội cũng như nhà thương mại để thị trường bất động sản thật sự lành mạnh, ổn định”, ông Nghĩa nêu ý kiến.
Trong bối cảnh thị trường bất động sản khó khăn, nguồn cung hạn chế, các kênh huy động vốn đều gặp khó, việc sớm tháo gỡ khó khăn thủ tục dự án được xem là “phao cứu sinh” không chỉ của các doanh nghiệp, mà còn bổ sung nguồn cung nhà ở cho TP.HCM.
