Thời gian gần đây, tội phạm công nghệ cao liên quan đến tiến ảo, ngoại hối (forex), chứng khoán quốc tế… tăng mạnh, các đối tượng sử dụng nhiều hình thức lừa đảo tinh vi để chiếm đoạt tiền của người dân.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua, UBCKNN thường xuyên phối hợp với các cơ quan công an về các vụ việc liên quan đến các sàn giao dịch, tiền ảo, chứng khoán có tính chất tương tự đã xảy ra tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước và đang có xu hướng diễn ra thường xuyên hơn (như Sàn giao dịch Rforex, tại trang web www.rforex.com) tại Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội; Sàn giao dịch Emrfx (www.emrfx.com, tại tỉnh Nghệ An;...)
Dẫn nguồn tin từ các cơ quan công an, UBCKNN cho biết, nhìn chung các sàn giao dịch này thường có cùng một số đặc điểm tương đồng, chủ yếu hoạt động kêu gọi đầu tư trái phép do nhiều cá nhân và tổ chức trong và ngoài nước (không xác định được tư cách pháp nhân) tự lập, lôi kéo nhà đầu tư tham gia đầu tư dưới nhiều hình thức (mua bán chứng khoán quốc tế, đồng tiền kỹ thuật số, giao dịch quyền lựa chọn nhị phân (Binary Option) với hình thức dự đoán giá trị lên xuống của một tài sản (có thể là đồng tiền ảo crypto, vàng, chứng khoán, cổ phiếu, tỷ giá...).
Về hành lang pháp lý, Bộ Tài chính khẳng định, hiện tại, chỉ có Sở GDCK Tp. HCM và Sở GDCK Hà Nội được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán tại Việt Nam. Theo pháp luật chứng khoán, tiền ảo không phải là một loại chứng khoán.
Tuy vậy, cơ quan này cũng thừa nhận, Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán, trao đổi tiền ảo, tài sản ảo, đồng thời cũng chưa quy định đơn vị chính thức quản lý việc phát hành và giao dịch các đồng tiền ảo, tài sản ảo.
Cách đây hơn 2 năm, vào thời điểm bitcoin đạt đỉnh, UBCKNN đã có thông báo trên cổng thông tin điện tử của UBCKNN khuyến cáo các nhà đầu tư cẩn trọng khi tham gia đầu tư vào tiền ảo, tài sản ảo để hạn chế những tổn thất có thể xảy ra. Đồng thời, cơ quan này cũng ban hành Công văn số 4486/UBCK-GSĐC ngày 20/7/2018 đề nghị các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán không được thực hiện các hoạt động phát hành, giao dịch và môi giới tiền ảo trái pháp luật.
Bộ Tài chính được Thủ tướng Chính phủ giao làm đầu mối triển khai nghiên cứu và xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về tài sản ảo, tiền ảo. Tháng 5/2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có quyết định thành lập Tổ nghiên cứu về tài sản ảo, tiền ảo. Tổ nghiên cứu về tài sản ảo, tiền ảo có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất các nội dung chính sách, cơ chế quản lý theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tài chính có liên quan đến tài sản ảo, tiền ảo. Tuy vậy, cho đến nay, chưa có văn bản pháp lý nào về lĩnh vực này được ban hành, giải pháp được đưa ra vẫn chỉ là tuyên truyền, cảnh báo.
Cụ thể, Bộ Tài chính cho biết, thời gian tới, Bộ (trực tiếp là UBCKNN) sẽ tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tài sản ảo, tiền ảo, đồng thời tăng cường cảnh báo về những rủi ro, nguy cơ và hệ lụy của việc tham gia mua bán, giao dịch, đầu tư, kinh doanh tài sản ảo, tiền ảo bất hợp pháp.
