Kỳ vọng và thận trọng đan xen
Một nhóm nhà đầu tư mỗi người có danh mục với giá trị gần 100 tỷ đồng đã có cuộc hội ngộ tình cờ cuối tuần qua. Có điểm chung giữa họ là góc nhìn lạc quan vào kênh chứng khoán và danh mục vẫn full cổ phiếu.
Thông tin Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc Việt Nam thao túng tiền tệ được loan đi vào buổi sáng 16/12 khiến chỉ số chứng khoán trong nước có một nhịp điều chỉnh. Nhưng nhóm nhà đầu tư trên tin rằng, Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ sẽ có những động thái hợp lý để xử lý câu chuyện này.
Thậm chí, một nhà đầu tư còn phán chắc nịch rằng, Tổng thống Mỹ mới đắc cử Joe Biden coi trọng tự do thương mại và ở chừng mực nào đó vẫn có cảm tình với Việt Nam, bởi thế thương mại hai chiều và quan hệ kinh tế Việt – Mỹ tới đây sẽ tiếp tục phát triển tốt.
Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2020 không lạc điệu với chứng khoán thế giới.
Chứng khoán toàn cầu đã vượt qua những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 với mức phục hồi của chỉ số MSCI All - Country World Index tăng cao hơn mức điểm số trước khi xảy ra đại dịch.
Bên cạnh việc hạ lãi suất, các ngân hàng trung ương cũng bơm hàng nghìn tỷ USD vào hệ thống tài chính và triển khai nhiều chương trình cho vay và mua trái phiếu (của cả chính phủ và doanh nghiệp) nhằm duy trì hoạt động của các thị trường tài chính và ngăn chặn suy thoái kinh tế.
Điều này khiến quy mô bảng cân đối tài sản của các ngân hàng trung ương tăng lên mức cao kỷ lục.
Trong đó, các gói kích thích tiền tệ mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương, mà đại diện là nhóm G4 (Ấn Độ, Brasil, Đức và Nhật Bản) là một trong những động lực mạnh mẽ giúp thị trường tài chính toàn cầu nhanh chóng ổn định và phục hồi sau đợt bán tháo vào tháng 3.
Hiện tại, tổng tài sản của nhóm ngân hàng trung ương nhóm G4 đã lên mức kỷ lục với 23.200 tỷ USD, theo số liệu của Bloomberg.
Thị trường cổ phiếu Mỹ gần đây liên tục bị cảnh báo đang ở mức đắt đỏ trong lịch sử 100 năm qua. Phân tích của Công ty Chứng khoán MB (MBS) gần đây cho biết, một trong những cách đo lường giá trị là hệ số P/E và trên cơ sở đó, dữ liệu P/E mang tính lịch sử của Shiller phát huy tác dụng.
Tỷ lệ P/E của Shiller dựa trên thu nhập đã điều chỉnh lạm phát trung bình trong 10 năm trước đã đạt mức 32,57 lần lần thứ 4 trong 100 năm qua và cao hơn nhiều mức trung vị 17,2 lần từ 1926 đến nay.
Định giá thị trường chứng khoán Mỹ đang ở mức đắt so với lịch sử, bởi thế, không chỉ nhà đầu tư cá nhân mà giới phân tích chứng khoán chuyên nghiệp cũng nhận định, các nhịp điều chỉnh có thể diễn ra.
Tuy vậy, vẫn có những yếu tố củng cố niềm tin của nhà đầu tư về những bước tăng trưởng tiếp theo.
Cụ thể, Liên minh châu Âu (EU) thông qua gói kích thích tài khóa trị giá 750 tỷ EUR. Hay ở Mỹ, không có thêm gói hỗ trợ nào có quy mô đáng kể từ quý I/2020.
Tranh cãi về quy mô và cách thức chi tiêu gói hỗ trợ mới khiến gói hỗ trợ này bị trì hoãn từ tháng 8 đến nay và người ta kỳ vọng tháng 1/2021 sẽ có tin về gói hỗ trợ mới của Chính phủ Mỹ.
Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đang cho thấy nhiều khả năng tiếp tục duy trì chương trình nới lỏng chưa từng có trong lịch sử và những gì đã làm trước đó.
Tổng tài sản của Fed hiện đã lên mức cao nhất lịch sử là 7.157 tỷ USD, với các cam kết mạnh mẽ trong 2 năm tới sẽ duy trì tốc độ mua trái phiếu và mặt bằng lãi suất thấp sẽ là yếu tố nền tảng hỗ trợ thị trường chứng khoán Mỹ.
Trở lại với thị trường chứng khoán Việt Nam, các cân đối vĩ mô của Việt Nam gặp các thách thức không nhỏ trong năm 2020, tuy nhiên, các nhân tố cơ bản đều được giữ vững, bao gồm lạm phát ổn định, đồng nội tệ vững vàng, cán cân thanh toán thặng dư và khu vực xuất khẩu nổi bật.
Các cân đối vĩ mô của Việt Nam ổn định, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chính sách nới lỏng tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và các thị trường tài sản. Mức nợ/GDP giảm trong các năm trước tạo điều kiện cho Chính phủ áp dụng các biện pháp tài khóa hỗ trợ nền kinh tế.
Xu thế tăng dài hạn theo năm đã được xác lập. So với đáy, nhiều nhóm cổ phiếu đã tăng mạnh, thậm chí lên mức 100%. Thanh khoản thị trường tăng mạnh nhờ dòng tiền mới, số lượng tài khoản mở mới tăng kỷ lục.
Sự bùng nổ về thanh khoản tại thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn này gợi nhớ về làn sóng mở tài khoản mới của nhà đầu tư cá nhân tại Trung Quốc giai đoạn 2014 - 2015.
Lượng tài khoản mở mới tăng đột biến và sự tham gia bùng nổ của nhà đầu tư cá nhân trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc gặp khó khăn đã giúp chỉ số Shanghai Composit tăng gấp đôi.
Cho đến nay, phần lớn nhà đầu tư vẫn tin vào việc Việt Nam kiểm soát dịch bệnh tốt, kinh tế vĩ mô và lợi nhuận doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi, mặt bằng lãi suất thấp sẽ tiếp tục hút dòng tiền vào kênh chứng khoán.
Sức mạnh của dòng tiền
Những quan điểm thận trọng và cảnh báo sự điều chỉnh của thị trường chứng khoán đang thất thế bởi sức mạnh dòng tiền.
Phiên giao dịch ngày 17/12, thị trường chịu áp lực tâm lý lớn khi có thông tin về việc Mỹ xác định Việt Nam thao túng tiền tệ. Đây là phiên giao dịch thử thách tâm lý thị trường cũng như sức mạnh của dòng tiền. Nhưng đã không có hiện tượng bán tháo dù đa phần nhà đầu tư vẫn đang lời.
Thanh khoản của thị trường vẫn ở mức cao gần 14.000 tỷ đồng dù hệ thống giao dịch cuối phiên bị ảnh hưởng khiến lệnh không vào được sàn.
Diễn biến của phiên này chứng minh sức mạnh của dòng tiền nhưng nhà đầu tư trên thị trường vẫn tiếp tục bị chia rẽ sâu sắc về quan điểm dự đoán xu hướng thị trường khi mỗi bên đều có những lý lẽ khá thuyết phục.
Trưởng phòng môi giới một công ty chứng khoán nhận xét, có thể nhìn thấy rõ dòng tiền dồi dào trong tài khoản khách hàng. Tiền rẻ không chỉ ủng hộ cho thị trường chứng khoán tăng, mà quan trọng hơn vốn rẻ giúp các doanh nghiệp tái cơ cấu, thực hiện các hoạt động M&A, thay thế nhà đầu tư lớn, tạo nên những thay đổi về chất cho doanh nghiệp.
Những thay đổi này có thể tạo nên những cổ phiếu mà thị trường gọi là “có game”. Trong thời gian tới, sẽ có thêm nhiều “game” như vậy, nên thị trường nếu có giảm cũng khó giảm sâu.
Tuần qua, thị trường cũng chứng kiến không ít cổ phiếu tăng giá nhờ thông tin liên quan đến “game” như nói trên là DIG, HNG, HAG, IJC, PAN... Sau thời gian kiên nhẫn chờ đợi, thị trường không điều chỉnh mà giá các cổ phiếu điều chỉnh trong phiên lại tăng lên mặt bằng giá cao hơn, nhiều nhà đầu tư đã mất kiên nhẫn lại tiếp tục mua vào.
Ông Trần Đình Phong, Giám đốc Công ty Bất động sản 584.7 chia sẻ: “Nhiều nhà đầu tư lâu năm thấy thị trường tăng nhiều thì sợ, sợ thị trường giảm, nhưng tôi thấy thị trường chỉ tập trung vào một số cổ phiếu, nhiều cổ phiếu khác không tăng nhiều. Trong khi đó, thị trường được hỗ trợ bởi dòng tiền rẻ. Bạn tôi là những người kinh doanh thương mại, bất động sản lâu năm người Đài Loan, Hàn Quốc bây giờ rất quan tâm đến thị trường chứng khoán. Họ có thể vay lãi suất thấp 2%/năm, đầu tư ở thị trường chứng khoán Việt Nam chỉ nửa năm sau là có lời”.
Vì thế, theo ông Phong, thời điểm này, nhà đầu tư nên lựa chọn cổ phiếu tốt mà chưa tăng.
Cá nhân ông Phong lựa chọn danh mục cổ phiếu TDC, LPB, KSB, NKG, PXS, DPG và DXG. Riêng TDC, ông Phong đã giữ suốt 4 năm nay, với giá vốn 7.000 đồng/cổ phần, mỗi năm nhận cổ tức từ 10 - 12%, giờ giá vốn chỉ còn 4.500 đồng, trong khi thị giá TDC hiện nay là 11.000 đồng/cổ phần.
Với cách nhìn của nhà đầu tư dài hạn, ông Phong cho rằng, nên ôm cổ phiếu tốt giá rẻ hơn là lướt sóng vì còn nhiều doanh nghiệp có giá trị tài sản lớn mà cổ phiếu chưa tăng.
Ông Phong cũng tiết lộ, có những người bạn của ông đã lỡ nhịp sóng tăng ban đầu nên đã đổ tiền vào mua cổ phiếu, đến giờ vẫn chưa rút khỏi thị trường.
Ông Huỳnh Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đông Á cũng đồng tình với nhận định, sức mạnh dòng tiền có thể tạo nên và duy trì những kỷ lục mới trên thị trường. Một vài công ty chứng khoán đã thu hẹp margin nhưng điều đó không ảnh hưởng nhiều đến thị trường, bởi tiền không thiếu.
“Thị trường đã tăng nhanh hơn dự báo và nếu tăng nhanh như thế, tức thị trường đang phản ánh toàn bộ kỳ vọng, lợi nhuận của doanh nghiệp trong năm 2021 vào thời điểm hiện tại. Với đà tăng này thị trường sẽ sớm chạm đỉnh, nhất là vào thời điểm cuối năm dòng tiền từ nhà đầu tư, doanh nghiệp, ngân hàng có xu hướng thu về để cân đối lại tài chính khi kết sổ”, ông Tuấn dự báo.
Nhưng ông Tuấn cũng cho rằng, nếu thị trường giảm cũng không lớn, bởi tin tốt khá nhiều đặc biệt là tin về vắc-xin phòng Covid khiến nhà đầu tư tin rằng không có rủi ro quá lớn với thị trường trong khi lãi suất thấp vẫn tiếp tục kéo dài.
Còn trưởng phòng môi giới một công ty chứng khoán thì chia sẻ, với những công ty có triển vọng đã thu hút được dòng tiền thì chỉ cần thị giá cổ phiếu giảm là có lực cầu vào gom hết, nên ở nhiều doanh nghiệp, đội ngũ lãnh đạo nắm tỷ lệ cổ phần thấp không cẩn thận có thể mất công ty.
Các nhà đầu tư cá mập đang tìm mọi cơ hội để có thể nhân đôi nhân ba tài sản của mình bằng việc kích hoạt nguồn vốn thâu tóm các công ty có tài sản lớn hơn nhiều so với giá trị doanh nghiệp.
Cần quan sát kỹ động thái của các ngân hàng trung ương
Ông Đào Phúc Tường, Nguyên Giám đốc Đầu tư Quỹ APS Singapore
Trên môi trường lãi suất rất thấp, nhiều người đi tìm kênh đầu tư thay thế, tạo nên cú lội ngược dòng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán, không chỉ ở Việt Nam mà khắp các thị trường thế giới.
Không chỉ chứng khoán, các thị trường hàng hóa khác cũng có cú hồi phục mạnh về giá. Các ngành sản xuất ở Trung Quốc được yêu cầu chú trọng về phát triển bền vững, môi trường, dẫn tới giảm lượng sản xuất, tạo ra bước nhảy vọt về giá cho các thị trường hàng hóa, gián tiếp tác động tích cực đến giá cổ phiếu.
Nhưng các nhà đầu tư cần lưu ý rằng, nếu xét về yếu tố cơ bản, chưa có gì thay đổi nhiều trong quý III và quý IV/2020. Các doanh nghiệp chưa vượt được lợi nhuận 2019, trong khi giá chứng khoán đã vượt đỉnh. Điều này đồng nghĩa với việc giá chứng khoán đang đi nhanh hơn phục hồi nền tảng, thị trường tăng chủ yếu nhờ dòng tiền vào. Điều này cũng được thể hiện rất rõ qua việc nhiều mã chứng khoán tăng mạnh hơn blue-chip rất nhiều.
Thời điểm này, có nhiều nhà đầu tư đặt câu hỏi, tiền của nhà đầu tư chuyên nghiệp, của tổ chức đã bị rút ra chưa? Theo như quan sát của tôi trong cộng đồng tôi có quan hệ thì tiền vẫn nằm trong thị trường.
Động lực của thị trường là dòng tiền thì nhà đầu tư cũng cần lưu ý quan sát kỹ động thái của các ngân hàng trung ương. Nhất là khi họ đưa ra thông điệp bình thường hóa các chính sách tiền tệ, chắc chắn sẽ có những tác động nhanh tới thị trường.
Cũng cần lưu ý một điều, lạm phát có khả năng quay lại vào năm 2022, giá hàng hóa tăng mạnh do yếu tố mất cân bằng cung - cầu. Tới đây, khi thế giới có vắc-xin phòng Covid-19 thì sức cầu trên thị trường châu Âu và Mỹ sẽ tăng mạnh, khiến giá hàng hóa tăng cao. Lạm phát mà tăng đột biến thì thị trường sẽ điều chỉnh trước khi Fed tăng lãi suất.
Tâm lý hưng phấn quá, dễ dẫn đến sai lầm
Ông Lã Giang Trung, Giám đốc Passion Investment
Đầu năm tôi cũng như một số nhà quản lý tài sản có quan điểm tiêu cực về khả năng phát triển của thị trường chứng khoán, nhưng sau đó, chúng tôi thay đổi và sửa sai rất nhanh, hiện giờ có kết quả khá tích cực.
Điều quan trọng nhất trong đầu tư là giữ được trạng thái tâm lý cân bằng. Khi thắng liên tục thì tâm lý hưng phấn, rất dễ dẫn đến sai lầm. Vì thế, khi tâm lý hưng phấn quá, nên ít nói về chứng khoán hơn, chuyển chú ý sang một số hoạt động, lĩnh vực khác để cân bằng và ra quyết định sáng suốt.
Trong thời gian tới, tôi quan tâm tới nhóm cổ phiếu bất động sản, vật liệu xây dựng và chứng khoán, bởi giá cổ phiếu thường phục hồi nhanh hơn phục hồi kinh tế. Nhà đầu tư nên lưu ý chọn cổ phiếu định giá không quá cao, có tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai.
