Lô lẻ thường phát sinh do việc trả cổ tức bằng cổ phiếu, phát hành cổ phiếu thưởng, tách cổ phiếu hoặc thực hiện quyền mua cổ phiếu...
Ở Việt Nam, theo quy định, đối với chứng khoán niêm yết trên HOSE, đơn vị giao dịch tối thiểu là 10 cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ đầu tư; đối với chứng khoán niêm yết trên HASTC thì đơn vị giao dịch là 100 cổ phiếu hoặc trái phiếu. Như vậy, giao dịch lô lẻ sẽ được áp dụng đối với những giao dịch có số lượng từ 1 đến 9 cổ phiếu/chứng chỉ quỹ (sàn HOSE); từ 1 đến 99 cổ phiếu/trái phiếu (sàn HASTC), đồng thời cũng theo quy định, chỉ có công ty chứng khoán (CTCK) mới được thực hiện các giao dịch lô lẻ trực tiếp với khách hàng theo giá thỏa thuận (tuy nhiên, giá thường thấp hơn giá thị trường tại thời điểm thực hiện việc mua bán).
Giao dịch chứng khoán lô lẻ là một nhu cầu rất chính đáng của nhà đầu tư, nhưng vấn đề nảy sinh ở đây là việc mua lại số chứng khoán này phụ thuộc vào CTCK nơi nhà đầu tư mở tài khoản. Vì chưa có quy định cụ thể, nên mỗi CTCK thực hiện mua lại chứng khoán lô lẻ theo một cách khác nhau. Tại một số CTCK, nhà đầu tư có thể bán lại chứng khoán lô lẻ của mình ngay khi có nhu cầu nhưng một số CTCK khác, tùy thuộc vào từng đợt thu mua chứng khoán lô lẻ của công ty mà nhà đầu tư mới có thể bán lại. Điều này có thể xảy ra rủi ro là CTCK sẽ không mua vào khi giá thị trường đang lên, mà mua vào khi giá xuống thấp. Hơn nữa, nhà đầu tư sẽ phải chờ đợi trong một khoảng thời gian nhất định, dài hay ngắn tùy thuộc vào CTCK.
Ví dụ, nhà đầu tư A đang sở hữu 300 cổ phiếu X của một công ty đang niêm yết trên HASTC. Khi công ty này tiến hành chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 30% (cổ đông đang sở hữu 10 cổ phiếu sẽ nhận được 3 cổ phiếu phát hành thêm), nhà đầu tư A được nhận 90 cổ phiếu. Đến giai đoạn thị trường điều chỉnh, nhà đầu tư A muốn bán hết cổ phiếu X để cơ cấu lại danh mục đầu tư, nhưng do khối lượng giao dịch cổ phiếu trên HASTC quy định mỗi lô là 100 cổ phiếu, trong khi nhà đầu tư A lại có 90 cổ phiếu lẻ và CTCK nơi nhà đầu tư này mở tài khoản chưa có kế hoạch mua cổ phiếu lô lẻ, nên nhà đầu tư A phải để lại 90 cổ phiếu lẻ trong tài khoản của mình. Nhiều nhà đầu tư cũng rơi vào tình trạng này bởi chứng khoán lô lẻ.
