Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, chuyển toàn bộ hồ sơ sang Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, đề nghị truy tố 13 bị can liên quan tới các hành vi sai phạm trong hoạt động đấu thầu của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ kỹ thuật T.S.T (Công ty T.S.T).
Trong đó, cựu Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM Đinh Minh Hiệp và 10 bị can bị đề nghị truy tố về tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại khoản 3, Điều 222, Bộ luật Hình sự.
Hai bị can khác bị đề nghị truy tố tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại khoản 3, Điều 356, Bộ luật Hình sự.
Nhà thầu làm thay cả việc của... chủ đầu tư
Theo hồ sơ vụ án, đầu năm 2018, Trung tâm R&D thuộc Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM được phê duyệt dự toán Dự án Đầu tư nâng cấp và mua sắm máy móc thiết bị phục vụ nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm sản phẩm vi cơ điện tử TP.HCM (viết tắt là Dự án Mems), với tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng.
Để tổ chức triển khai, Trung tâm R&D, do bị can Ngô Võ Kế Thành làm Giám đốc, đã chỉ định và ký hợp đồng với Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng thương mại Trường Thịnh làm đơn vị tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu.
Cùng với đó, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ A.L.A cũng được chỉ định làm đơn vị tư vấn thẩm định hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 8: cung cấp, lắp đặt và đào tạo vận hành Dự án Mems, theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ.
Quá trình điều tra xác định, Công ty T.S.T, do Hoàng Minh Bá là Giám đốc, đã thông đồng với Trung tâm R&D thuộc Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM, nâng giá thiết bị đưa vào Dự án, gây thiệt hại hơn 6 tỷ đồng cho Nhà nước.
Để được tham gia dự thầu và trúng thầu với danh mục thiết bị và giá của Công ty T.S.T đưa ra, ngay từ giai đoạn nghiên cứu lập Dự án, Hoàng Minh Bá đã đến Trung tâm R&D để tư vấn và thống nhất với Ngô Võ Kế Thành về danh mục 12 thiết bị cần mua sắm, gồm các thông tin về model, nguồn gốc xuất xứ, cấu hình thông số kỹ thuật, giá đầu ra...
Cùng với đó, Hoàng Minh Bá cũng trực tiếp liên hệ với các hãng để thu thập thông tin, thông số kỹ thuật, giá đầu vào. Sau khi được Thành chốt phương án thiết bị, Bá tính toán và dự kiến đạt lợi nhuận khoảng 12 tỷ đồng.
Để phục vụ thẩm định giá làm căn cứ phê duyệt dự án và lập dự toán làm căn cứ xác định giá gói thầu, Bá sử dụng các công ty do chính mình thành lập (nhờ người đứng tên) để lập các bảng chào giá chuẩn (giá dự kiến trúng thầu) và 2 bảng chào giá cao hơn.
Tiếp đó, Ngô Võ Kế Thành dùng danh mục thiết bị và các báo giá do Hoàng Minh Bá cung cấp, chuyển cho chi nhánh Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Thăng Long - TDK Đà Nẵng để ban hành chứng thư thẩm định giá, mà không tham khảo giá thị trường.
Tại giai đoạn đấu thầu, để đảm bảo cho Công T.S.T của Hoàng Minh Bá trúng thầu theo danh mục đã thống nhất trước, Ngô Võ Kế Thành đã “truyền đạt ý kiến” tới các đơn vị tư vấn về việc “đã lựa chọn Công ty T.S.T trúng thầu và phải cung cấp đúng theo danh mục thiết bị đã đưa ra”.
Do Công ty T.S.T không đủ năng lực, nên Hoàng Minh Bá chỉ đạo cấp dưới sử dụng nhiều hồ sơ khống để chứng minh năng lực kinh nghiệm; điều chỉnh tăng số liệu về doanh thu trong báo cáo tài chính rồi thuê chi nhánh Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Thăng Long - TDK miền Nam xác nhận kiểm toán.
Cùng với đó, Hoàng Minh Bá cũng chỉ đạo mua hồ sơ mời thầu, làm hồ sơ năng lực và nộp hồ sơ dự thầu cho các “quân xanh”, gồm Công ty TNHH Sơn Bình và Công ty TNHH Cung ứng giải pháp công nghệ cao Mitec (Công ty Mitec).
Kết quả không nằm ngoài dự kiến, Công ty T.S.T đã trúng thầu với giá 73,11 tỷ đồng. Sau khi Dự án được nghiệm thu, đi vào hoạt động và được thanh toán, Hoàng Minh Bá đã nhiều lần chi “cảm ơn” Ngô Võ Kế Thành, với tổng số tiền 2,5 tỷ đồng và đưa cho Nguyễn Đức Quỳnh, nhân viên Trung tâm R&D 100 triệu đồng.
Đủ thủ đoạn “moi” tiền Nhà nước
Quá trình điều tra vụ án trên, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đã phát hiện hàng loạt hành vi vi phạm liên quan tới Công ty T.S.T, xảy ra tại Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM.
Theo đó, tháng 8/2016, HĐND TP.HCM có quyết định chủ trương đầu tư các dự án đầu tư công, trong đó có Dự án Hệ thống trang thiết bị phòng thí nghiệm phục vụ công tác bảo tồn, lai tạo và phát triển nguồn giống nấm phục vụ sản xuất nông nghiệp và xử lý môi trường” (gọi tắt là Dự án Hệ thống trang thiết bị phòng thí nghiệm).
Dự án được phê duyệt với tổng mức đầu tư 92,1 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn từ ngân sách TP.HCM, Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao làm chủ đầu tư.
Biết thông tin về dự án này, Hoàng Minh Bá đã nhờ người “kết nối” đến gặp Đinh Minh Hiệp, thời điểm này là Trưởng ban Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao, nhờ “giúp đỡ” để được trúng thầu.
Căn cứ vào danh mục trang thiết, thông số kỹ thuật và giá khái toán do Đinh Minh Hiệp tham khảo từ trước và đưa ra danh mục sơ lược, Hoàng Minh Bá đã lấy báo giá của các hãng, lập danh mục chi tiết.
Căn cứ báo giá trên và tổng mức đầu tư được duyệt, Bá đã nâng giá trị thiết bị, lên báo giá đầu ra với tổng giá trị khoảng 86,5 tỷ đồng và được Hiệp đồng ý. Ngoài ra, Bá cũng xác định, Công ty T.S.T được hưởng lợi chênh lệch số tiền 12 tỷ đồng; đồng thời sau khi trúng thầu có thể tách phần đào tạo chuyển giao công nghệ riêng, thì có thể được lợi nhuận cao hơn nữa.
Danh mục Hoàng Minh Bá đưa ra đã được Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao lựa chọn để thẩm định giá, lập báo cáo nghiên cứu khả thi và giữ nguyên trong các giai đoạn phê duyệt dự án và cũng là danh mục để Công ty T.S.T dự thầu và trúng thầu sau đó.
Ngoài ra, Hiệp cũng nhờ Bá giới thiệu các đơn vị tư vấn lập dự án, tư vấn thẩm định giá gồm chi nhánh Công ty cổ phần Tư vấn quản lý dự án dầu khí PVE Hà Nội và Công ty cổ phần Giám định thẩm định miền Nam.
Với thủ đoạn tương tự Dự án Mems, Hoàng Minh Bá đã lập khống các hồ sơ của Công ty T.S.T để đảm bảo đủ năng lực về kinh nghiệm, tài chính; đồng thời bố trí Công ty Mitec và Công ty Sơn Bình làm “quân xanh” nhằm hợp thức hồ sơ, thủ tục dự thầu.
Kết quả là, Công ty T.S.T đã trúng thầu Dự án Hệ thống trang thiết bị phòng thí nghiệm với giá trị gần 86,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi trúng thầu, Hoàng Minh Bá không nhập khẩu thiết bị theo hệ thống, mà nhờ người nhập khẩu riêng từng thiết bị rồi lắp ráp; đồng thời tách phần đào tạo vận hành, không sử dụng từ hãng, mà tự thuê chuyên gia đào tạo vận hành để tiết kiệm chi phí.
Khai báo tại cơ quan điều tra, Hoàng Minh Bá còn thừa nhận đã thông đồng với chủ đầu tư, khảo sát địa điểm dự kiến lắp đặt không đảm bảo để phải cải tạo lại, lắp thêm thiết bị để tăng 3 tỷ đồng.
Cơ quan công an cáo buộc, hành vi vi phạm của các bị cáo tại Dự án Hệ thống trang thiết bị phòng thí nghiệm đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 33 tỷ đồng.
Để đổi lại việc hỗ trợ Công ty T.S.T trúng thầu, cựu Trưởng ban Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao Đinh Minh Hiệp đã nhiều lần nhận tiền “cảm ơn” lên tới 1 tỷ đồng.
Tháng 8/2020, Đinh Minh Hiệp được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM. Cuối tháng 7/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã tống đạt quyết định khởi tố, bắt tạm giam bị can này để điều tra liên quan tới các sai phạm trước đó.
Theo Cơ quan điều tra, các đối tượng tại Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Thăng Long - TDK miền Nam, gồm: Nguyễn Văn Dụng, Giám đốc; Nguyễn Võ Hưng Thịnh, Phó giám đốc; Nguyễn Minh Vũ, nhân viên, đã có hành vi xác nhận kiểm toán báo cáo tài chính nội bộ năm 2017 cho Công ty T.S.T dựa vào số liệu do chính công ty này đưa ra; không khảo sát thực tế; không yêu cầu doanh nghiệp cung cấp sổ sách, chứng từ kế toán.
Tuy nhiên, đây chỉ là kiểm toán nội bộ, các đối tượng không biết mục đích để tham gia đấu thầu. Do đó, chưa đến mức xem xét xử lý hình sự, nhưng phải có biện pháp xử lý hành chính phù hợp.
