Phát biểu ý kiến thảo luận về dự án Luật phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) sáng 1/11, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội cho biết, đơn vị này đang điều tra vụ án lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, với số tiền ước tính nhiều nghìn tỷ đồng.
Theo đó, nghi phạm chủ mưu, cầm đầu, tổ chức các hoạt động phạm tội là người nước ngoài, thuê rất nhiều người các nước khác, trong đó có người Việt Nam. Trụ sở, địa điểm tổ chức hành vi phạm tội, công cụ, phương tiện, thiết bị phạm tội đều ở nước ngoài.
Phương thức, thủ đoạn của những đối tượng này “rất tinh vi”. Sau khi nhận được tiền của người bị hại, các đối tượng chia nhỏ ra rồi gửi qua rất nhiều lần, nhiều tài khoản, sau đó tất cả gửi về một tài khoản. Từ tài khoản đó quy đổi thành tiền ảo rồi mới đổi thành tiền mặt.
Giám đốc Công an Hà Nội nói rằng vụ án liên quan trực tiếp đến vấn đề dự thảo luật đang thảo luận là Luật Phòng chống rửa tiền, đồng thời ông cũng nêu góp ý cho dự thảo các nội dung sau:
Thứ nhất, cần phải đảm bảo tính chính danh khi đăng ký mở, sử dụng tài khoản.
Qua thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và phòng chống rửa tiền nói riêng của Công an Hà Nội, thời gian qua nổi lên hoạt động liên quan đến thông tin, giấy tờ giả để mở tài khoản.
Các đối tượng thường thuê người khác mở tài khoản, sau đó mua lại để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Mục đích của hành vi này là nhằm che giấu thông tin về tài sản cá nhân, tổ chức quản lý sở hữu tài sản, gây khó khăn, tránh né công tác khám nghiệm của cơ quan quản lý Nhà nước.
"Đây là vấn đề rất quan trọng, nếu nhận diện, xác định rõ đối tượng quản lý sử dụng tài khoản sẽ góp phần triệt tiêu được việc giả mạo tài khoản", ông Trung nói.
Từ đó, Giám đốc Công an Hà Nội kiến nghị cần có cơ chế phối hợp đối chiếu thông tin tài khoản ngân hàng, tài khoản trung gian thanh toán khi đăng ký mở tài khoản với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phòng tránh các trường hợp sử dụng tài khoản giả.
Thứ hai, ông Trung đề nghị việc tổ chức cung cấp tài khoản dịch vụ ngân hàng điện tử, giao dịch điện tử phải được đồng bộ với cơ sở vật chất, trang thiết bị nhận diện và xác thực thông tin người dùng. Đồng thời đưa hành vi mua bán tài khoản, sử dụng thông tin hoặc giấy tờ giả để mở tài khoản vào diện các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định. Từ đó tạo sự răn đe với các cá nhân và tổ chức khác.
Thứ ba, ông Trung cũng đề nghị cần bổ sung thêm một điều luật quy định riêng về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác phòng, chống rửa tiền.
Điều này tương tự trách nhiệm của các văn phòng quản lý đất đai để phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan đến các cá nhân sở hữu nhiều bất động sản có giá trị lớn, không phù hợp với thu nhập cá nhân.
Cần bổ sung thêm một điều luật quy định riêng về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác phòng, chống rửa tiền.
(Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội)
Thứ tư, cần có quy định về quản lý tài sản ảo, tiền ảo, dịch vụ công nghệ tài sản.
"Mình chưa thừa nhận tiền ảo, tiền điện tử, tiền kỹ thuật số nhưng thực tế hiện nay đang có thị trường ngầm, hoạt động rất sôi động, rất mạnh.
Thực tế cho thấy, phương thức hoạt động của các đối tượng lừa đảo là thông qua tiền ảo để rửa tiền, như vụ án trên. Do đó để cấm, quản, xử lý giao dịch tiền ảo cần phải có quy định thích hợp", ông Trung nhấn mạnh.
Thứ năm, Giám đốc Công an Hà Nội kiến nghị phải có cơ chế sớm hơn để trì hoãn giao dịch, phong tỏa tài khoản đối với các giao dịch đáng ngờ có dấu hiệu phạm tội.
Bởi lẽ phương thức, thủ đoạn của những người phạm tội lừa đảo qua mạng là trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất lấy được tiền của bị hại để chia nhỏ, chuyển nhiều lần vào nhiều tài khoản, sau đó chiếm đoạt. Nếu chờ bắt, tạm giữ được họ đã quá muộn, gây khó khăn cho điều tra, thu hồi tài sản cho người bị hại, ông Trung nhấn mạnh.
