Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy.
Câu hỏi trên được Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đặt ra khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế xã hội sáng 13/5.
Ông Phương nói, nhiều tháng nay chứ không phải mới gần đây, đi từ TP.HCM ra Hà Nội thì người ta mua vé qua Thái Lan rồi mua vé từ Thái Lan về Hà Nội.
Theo trả lời của Cục Hàng không như vậy thì giá vé máy bay còn tăng đến kịch trần không, phải trả lời dứt khoát. Đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Bộ Tài chính phải trả lời dứt khoát xem vé máy bay còn tăng kịch trần nữa không và đến bao giờ kịch trần để không tăng nữa, ảnh hưởng đến kinh tế, du lịch thế nào? "Tôi cảm giác chỗ này không ổn lắm”, Phó chủ tịch Quốc hội lo ngại.
Về vấn đề này, Uỷ ban Kinh tế nhận xét, tình trạng giá vé máy bay tăng cao đang là rào cản đối với du lịch nội địa. Điều này thể hiện rõ qua dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 vừa qua khi các địa phương hưởng lợi từ hệ thống kết cấu hạ tầng đường cao tốc như tỉnh Thanh Hóa đón lượng khách tăng cao kỷ lục trong khi địa phương phụ thuộc chủ yếu đường hàng không như Phú Quốc ghi nhận khách nội địa giảm.
Cụ thể là Phú Quốc đón hơn 272 ngàn lượt khách trong 5 ngày nghỉ lễ, tăng 2,9% so với cùng kỳ, trong đó khách du lịch quốc tế đạt gần 24 ngàn lượt, tăng gấp 2,4 lần so với cùng kỳ, còn khách du lịch nội địa giảm 3,6% so với cùng kỳ.
Giải trình về giá vé máy bay, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho biết, đã chỉ đạo Cục Hàng không đánh giá giá vé của Việt Nam và thị trường quốc tế. Với Việt Nam, lấy giá vé của Vietnam Airlines giai đoạn vừa qua là 0,08-0,12 USD/km. Tại Thái Lan, lấy đường bay Phuket là 0,1-0,29 USD/km; Trung Quốc lấy giá vé của đường bay Thượng Hải đi Quảng Châu là 0,27-0,3 USD/km.
Về mức tăng, ông Huy thông tin bình quân giá vé của Vietnam Airlines so với cùng kỳ tăng 14-20% trên các đường bay.
Nguyên nhân tăng giá vé, theo lý giải của Thứ trưởng Bộ GTVT, do tăng giá nhiên liệu và chênh lệch tỷ giá, vì toàn bộ cấu thành chi phí giá hàng không có 65-70% là từ nhiên liệu. Bên cạnh đó, do thiếu máy bay nên buộc các hãng hàng không phải thuê cả máy bay, phi công nên chi phí tăng cao.
Nguyên nhân khác được ông Huy đề cập do người dân mua vé sát giờ bay. “Theo nghiên cứu của Cục hàng không và Tổng cục Thống kê, giá vé máy bay nếu mua trước sớm 1-2 tháng sẽ giảm so với mức bình quân, còn mua càng sát ngày giá vé càng cao”, ông Huy nói.
Với thực tế giá vé máy bay ở Thái Lan rẻ như Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương dẫn chứng, ông Huy giải thích do Thái Lan vừa qua có chính sách kích cầu du lịch, giảm gần như triệt để các phí hàng không. Còn theo xu hướng chung, giá vé máy bay trên thế giới tiếp tục tăng cao.
Về câu hỏi giá vé tăng cao có ảnh hưởng du lịch không, Thứ trưởng Bộ GTVT khẳng định là có.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ này cũng đưa ra giải pháp về tăng cường khai thác vận chuyển đường sắt. Ví dụ Hà Nội mở tuyến tàu SE19, SE20 phục vụ chặng Hà Nội - Đà Nẵng, TP.HCM khai thác tàu SE 21, SE22 chất lượng cao chạy từ TP.HCM đến Đà Nẵng, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, để giải quyết trong tình trạng khan hiếm máy bay thân hẹp.
“Về cơ cấu chung, với vận tải hành khách, với cự ly dưới 1.000 km thì đường sắt vẫn là chi phí hợp lý nhất, còn thị phần trên 1.000 km mới là hàng không. Bộ GTVT hiện nay đã đẩy mạnh việc khai thác hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có và đầu tư các tuyến đường sắt mới để về lâu dài tái cơ cấu thị phần vận tải hành khách bền vững và hợp lý nhất”, ông Huy nói.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT đã ban hành quy định rà soát lại toàn bộ chi phí kê khai giá, yêu cầu tăng các chuyến bay về đêm, dùng máy bay thân rộng trong điều kiện thiếu máy bay thân hẹp.
“Máy bay thân rộng đảm bảo nhu cầu đi lại nhưng chi phí tăng cao vì chỉ thích hợp với tầm bay trên 5.000 km trở lên. Bay thân hẹp là hiệu quả nhất nhưng vì thiếu nên phải bay máy bay thân rộng, chi phí có thể tăng cao. Chúng tôi đã yêu cầu tiết giảm tối đa chi phí, nghiên cứu giảm các loại phí để đảm bảo nhu cầu đi lại của người dân với mức hợp lý nhất”, Thứ trưởng Bộ GTVT nói thêm.
