Theo dữ liệu từ Benchmark Mineral Intelligence, Refinitiv và Argus, giá lithium đã giảm gần 70% và giá niken giảm 40% kể từ đầu năm, trong khi thị trường coban đang trong tình trạng dư thừa với giá dao động chỉ cao hơn một ít so với mức thấp kỷ lục.
Phần lớn sự sụt giảm là do nhu cầu về xe điện ở Trung Quốc tăng chậm lại. Doanh số bán hàng trong 9 tháng đầu năm 2022 chỉ tăng 25% so với cùng kỳ năm 2022, trong khi cùng kỳ năm ngoái có mức tăng tới gấp đôi (so với cùng kỳ năm trước).
 |
Doanh số bán xe điện ở Trung Quốc đang tăng trưởng với tốc độ chậm lại |
Martin Jackson, người đứng đầu bộ phận nguyên liệu pin tại Công ty Tư vấn CRU Group cho biết: “Đó là do thị trường xe điện đang giảm tốc. Hơn hết, doanh số bán hàng điện tử tiêu dùng ở Trung Quốc đã giảm hai con số vào năm ngoái và chúng tôi dự báo sẽ có một đợt giảm hai con số khác trong năm nay”.
Tuy nhiên, các chiến lược gia hàng hóa khác cho rằng, việc giá giảm thể hiện sự trở lại trạng thái bình thường sau những yếu tố phản ứng thái quá đã đẩy thị trường kim loại pin vào tình trạng quá tải trong vài năm qua.
Giá nguyên liệu thô giảm sẽ là yếu tố tích cực cho các công ty ô tô và nhà sản xuất pin, vốn đã phải hứng chịu đợt tăng giá pin vào năm ngoái lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ.
Giá lithium, mặc dù trước đây chưa bao giờ tăng trên 25.000 USD/tấn, nhưng đã bắt đầu tăng mạnh vào giữa năm 2021 và lên mức cao nhất trên 80.000 USD vào cuối năm 2022. Hiện tại, giá lithium đã giảm trở lại mức 23.000 USD/tấn.
 |
Diễn biến giá lithium |
Sự biến động giá cho thấy thị trường vật liệu pin đang trải qua những mức đỉnh và đáy dữ dội như thế nào, khi các công ty khai thác cố gắng tăng sản lượng nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu tăng vọt về xe điện trong thập kỷ tới.
Sarah Maryssael, Giám đốc chiến lược tại Livent, một trong những nhà sản xuất lithium lớn nhất thế giới cho biết, giá nguyên liệu thô cho pin xe điện sẽ “tiếp tục biến động” và “đó là một phần tự nhiên của sự bùng nổ và sụp đổ”.
Ngoài ra, thách thức đối với các nhà sản xuất ô tô và các công ty khai thác là “làm thế nào để tìm thấy sự ổn định về giá cho cả hai bên nhưng cũng nhận ra rằng chúng ta đang phải đối mặt với một nguồn tài nguyên khan hiếm?”, bà cho biết thêm.
Lần giảm giá gần đây nhất của giá vật liệu pin thậm chí còn nghiêm trọng hơn do liên quan đến việc sử dụng nguyên liệu dự trữ để sản xuất pin thay vì mua nguồn cung mới, khiến nhu cầu nguyên liệu thô càng giảm. Chi phí tài chính cao do lãi suất tăng đã khiến việc tồn kho nguyên liệu thô trở nên đắt đỏ hơn.
Trong khi đó, giá vật liệu pin giảm sẽ giúp giảm giá thành xe điện vì pin chiếm khoảng 1/5 đến 1/3 giá xe. Tuy nhiên, việc giảm giá nguyên liệu thô có thể mất vài tháng để có thể được phản ánh vào giá thành xe điện, tùy thuộc vào điều khoản hợp đồng giữa các công ty khai thác và khách hàng. Điều này cũng đã mở ra cơ hội cho các nhóm khai thác thực hiện việc các thương vụ M&A.
Reg Spencer, nhà phân tích tại Canaccord Genuity cho biết: “Mặc dù giá lithium đang giảm, hoạt động M&A trong lĩnh vực này vẫn đang diễn ra khi cần đến các công ty quy mô lớn hơn với tiềm lực tài chính để cung cấp nguồn cung”.
 |
Thị trường vật liệu sản xuất pin được dự báo dư cung trong những năm tới |
Trong khi đó, giá coban đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề vì nó được sản xuất như một sản phẩm phụ tại các mỏ đồng và niken ở Cộng hòa Dân chủ Congo và Indonesia, khiến nguồn cung khó có thể cắt giảm để cân bằng thị trường khi giá giảm mạnh.
“Coban là một trong những thị trường tồi tệ nhất mà tôi từng thấy. Tôi không thể nhớ vào thời điểm nào mà mức cung vượt cầu tương tự như giai đoạn vừa qua… Trong ba hoặc bốn năm tới, mức tăng nguồn cung dự kiến gần gấp đôi quy mô thị trường”, Jim Lennon, nhà tư vấn hàng hóa cao cấp tại Macquarie cho biết.
Các nhà phân tích và giám đốc điều hành tại cuộc họp thường niên của Sàn giao dịch kim loại Luân Đôn vào tuần trước cho biết họ dự đoán thị trường niken và coban sẽ dư cung trong vài năm tới vào thời điểm mà tiến bộ công nghệ đồng nghĩa với việc nhu cầu về những vật liệu này ít hơn.
Nhưng một khi cuộc chiến giảm giá xe điện ở Trung Quốc qua đi và nhu cầu xe điện bắt đầu tăng trở lại, thì giá các vật liệu pin có thể tăng như “lò xo cuộn” khi các nhà sản xuất mua nguyên liệu để vừa sản xuất vừa bổ sung hàng tồn kho.
