Lithium - kim loại siêu nhẹ được sử dụng trong pin xe điện - đã giảm hơn 80% so với mức kỷ lục đạt được vào cuối năm 2022, thị trường lao dốc vì lo ngại thiếu hụt dẫn đến hàng tồn kho dư thừa. Giá niken và coban cũng sụt giảm do làn sóng sản xuất mới tràn vào trong bối cảnh lo ngại quá trình chuyển đổi sang xe điện có thể không diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng như dự đoán.
Đây là một sự đảo ngược đáng kể so với sự sôi động trong những năm gần đây khiến giá cả tăng vọt và khiến một số công ty lớn nhất trong ngành ô tô phải gấp rút đảm bảo nguồn cung trong tương lai. Theo các chuyên gia trong ngành khai thác mỏ, các nhà sản xuất ô tô đang trở nên lạnh lùng và từ bỏ các thương vụ. Giá các kim loại ở mức thấp đang khiến các công ty khai thác mỏ gặp khó khăn hơn trong việc huy động vốn từ các nguồn truyền thống, vào thời điểm ngành công nghiệp này cũng đang vật lộn với lạm phát tràn lan khiến chi phí xây dựng các dự án mới tăng cao.
Tình trạng hỗn loạn có thể sẽ gây ra những hậu quả lâu dài đối với nguồn cung và trái ngược hoàn toàn với sự chú trọng ngày càng tăng của các chính phủ trong việc đảm bảo khả năng tiếp cận các khoáng sản quan trọng trong tương lai.
Việc xây dựng các mỏ mới phải mất nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ, và các dự án bị đình trệ thường khó có thể khởi động lại. Trong khi hầu hết các thị trường pin quan trọng hiện đang dư thừa, tình trạng thiếu hụt đã được dự báo vào cuối thập kỷ này khi quá trình xanh hóa nền kinh tế tăng tốc.
Trong trường hợp của lithium - một thị trường hàng hóa từng rất nhỏ bé đã trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu do vai trò quan trọng của nó trong pin xe điện - sự bùng nổ và phá sản cực độ trong vài năm qua cho thấy những khó khăn trong việc cố gắng dự báo cung cầu trong tương lai cân bằng và giá cả cho cả nhà sản xuất và nhà đầu tư.
Tom Price, chiến lược gia hàng hóa tại Liberum Capital cho biết: “Không có gì kỳ diệu về các thị trường đầu vào xe điện như lithium và coban: khi giá của chúng sụt giảm, các dự án và nguồn cung cũng bị cắt giảm giống như bất kỳ thị trường hàng hóa nào khác. Các nhà đầu tư nên chờ xem bằng chứng về kiểu tái cân bằng này giữa các công ty khai thác lithium và coban trên thế giới, trước khi họ nghĩ đến việc mua vào”.
Kim loại sản xuất pin là điểm sáng của ngành khai thác mỏ trong những năm gần đây. Khi triển vọng nhu cầu dài hạn đối với quặng sắt và than đá giảm sút, nhu cầu mới bùng nổ đối với các vật liệu từ đồng đến lithium đã tạo cơ hội tăng trưởng khi các chính phủ và nhà sản xuất trên khắp thế giới đổ xô đảm bảo nguồn cung trong tương lai.
Ngành khai thác mỏ đã tìm cách thể hiện mình là một giải pháp cho vấn đề biến đổi khí hậu, cung cấp các nguyên liệu cần thiết để phá bỏ cơn nghiện nhiên liệu hóa thạch của nhân loại. Tuy nhiên, nguồn cung vẫn tăng trong khi nhu cầu tăng trưởng không đủ, và kết quả là giá cả rơi tự do.
Lithium đã giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ năm 2021, trong bối cảnh tình trạng dư cung ngày càng tăng mà một số nhà phân tích hiện dự đoán sẽ kéo dài đến năm 2028. Coban đã mất 2/3 giá trị kể từ mức đỉnh gần đây vào năm 2022, khiến hai nhà cung cấp hàng đầu Glencore buộc phải xây dựng kho dự trữ kim loại. Giá niken đã giảm 45% trong năm ngoái, do nguồn cung giá rẻ tràn vào từ Indonesia, đây là nơi có các kỹ thuật mới để sản xuất vật liệu pin.
Giá kim loại sụt giảm đã gây khó khăn hơn cho các công ty muốn bán mỏ hoặc cổ phần. Ngành công nghiệp ô tô đã có dấu hiệu trở thành nguồn vốn quan trọng đối với các công ty khai thác, khi các công ty như Ford Motor và General Motors đổ xô mua cổ phần trong các mỏ hoặc ký các thỏa thuận để đảm bảo nguồn cung trong tương lai.
Tuy nhiên, theo các ngân hàng đầu tư và giám đốc điều hành làm việc trong lĩnh vực khai thác mỏ, xu hướng này hiện đang bị đình trệ. Một số ngân hàng đầu tư cho biết nhiều giao dịch mà họ thực hiện vào năm ngoái với các nhà sản xuất ô tô đã thất bại, vì những người mua tiềm năng bắt đầu nhận thấy rằng việc thúc đẩy xe điện sẽ chậm hơn dự kiến ban đầu và nhu cầu đảm bảo nguyên liệu ít cấp bách hơn.
Bên cạnh đó, cuộc tranh giành tiền mặt sẽ ngày càng tập trung vào những nhà đầu tư vẫn sẵn sàng bỏ tiền vào ngành. Trong năm qua, Ả Rập Xê Út đã nổi lên như một quốc gia chủ chốt mới khi tìm cách đa dạng hóa khỏi nhiên liệu hóa thạch và sau khi đồng ý mua 10% cổ phần trong hoạt động kinh doanh niken và đồng của Vale SA.
Hội nghị khai thác mỏ hàng năm của Ả Rập Xê Út diễn ra trong tuần này đã thu hút một danh sách các CEO hàng đầu tập trung tại Riyadh, cùng với các ngân hàng đầu tư, nhà đầu tư và nhà phân tích chủ chốt trong ngành.
Trong khi một số người mua đã rút lui, việc định giá cổ phiếu giảm đã giúp thúc đẩy sự gia tăng lợi ích giao dịch ở một số góc nhất định của ngành khai thác mỏ, chẳng hạn như các nhà sản xuất lithium cỡ vừa và nhỏ ở Tây Úc. Các nhà phân tích cho rằng, hoạt động sôi nổi gần đây trong khu vực có thể sẽ tiếp tục.
