Các quốc gia và công ty trong nhiều tuần qua đã yêu cầu làm rõ về cách có thể tiến hành sau khi Moscow vào cuối tháng 3 yêu cầu người mua nước ngoài trả tiền cho khí đốt bằng đồng rúp hoặc có nguy cơ mất nguồn cung.
Trong hướng dẫn cập nhật được chia sẻ với các nước EU vào ngày 13/5, Ủy ban châu Âu đã xác nhận lời khuyên trước đó của họ rằng các lệnh trừng phạt của EU không ngăn cản các công ty mở tài khoản tại một ngân hàng được chỉ định.
Ủy ban châu Âu cho biết, các công ty có thể thanh toán cho khí đốt của Nga - miễn là họ làm như vậy bằng đơn vị tiền tệ đã thỏa thuận trong các hợp đồng hiện có của họ và tuyên bố giao dịch hoàn tất khi loại tiền đó được thanh toán.
Trong khi đó, gần như tất cả các hợp đồng cung cấp mà các công ty EU có với tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga đều bằng đồng euro hoặc đô la.
Nhưng một phát ngôn viên của Ủy ban châu Âu hôm thứ Ba (17/5) cho biết, việc mở tài khoản bằng đồng rúp tại ngân hàng Gazprombank sẽ vi phạm lệnh trừng phạt của EU.
"Điều đó vượt ra ngoài những chỉ dẫn mà chúng tôi đưa ra cho các quốc gia thành viên về những gì được cho phép dưới lệnh trừng phạt", phát ngôn viên cho biết.
Sự nhầm lẫn càng xảy ra khi những người mua khí đốt ở châu Âu đang loay hoay giải bài toán hóc búa về thanh toán và dường như có những quan điểm khác nhau về phương án thanh toán.
Hôm thứ Ba (17/5), nhà cung cấp năng lượng thuộc sở hữu nhà nước của Phần Lan, Gasum cho biết, họ sẽ không thanh toán theo thỏa thuận thanh toán được đề xuất của Gazprom và sẽ đưa tranh chấp về khoản thanh toán bằng đồng rúp ra thủ tục trọng tài.
"Trong tình huống này, Gasum không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa hợp đồng ra phân xử. Trong tình huống đầy thách thức này, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để có thể cung cấp năng lượng cần thiết cho khách hàng Phần Lan", Giám đốc điều hành Gasum Mika Wiljanen cho biết.
Ngược lại, Công ty điện lực Pháp Engie cho biết họ sẽ thực hiện khoản thanh toán tiếp theo cho tập đoàn khí đốt khổng lồ của Nga bằng đồng euro trước cuối tháng vì cả hai công ty đã đồng ý về một giải pháp phù hợp với các lệnh trừng phạt của châu Âu.
Tập đoàn RWE của Đức cho biết họ đã mở một tài khoản ở Nga để thanh toán khí đốt bằng đồng euro. Tập đoàn Eni của Ý cho biết họ sẽ đưa ra quyết định về việc thanh toán khí đốt của Nga trong vài giờ hoặc vài ngày tới.
Sắc lệnh của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, một giao dịch sẽ chỉ được coi là hoàn tất sau khi ngoại tệ được chuyển đổi sang đồng rúp và các công ty sẽ cần hai tài khoản ngân hàng để thực hiện điều này với mỗi loại tiền một tài khoản.
Trước đó, Nga đã cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Bulgaria và Ba Lan vào tháng trước sau khi họ từ chối tuân thủ nhu cầu thanh toán bằng đồng rúp.
Hướng dẫn của Ủy ban châu Âu cho biết các công ty nên đưa ra một "tuyên bố rõ ràng" rằng khi họ thanh toán bằng đồng euro hoặc đô la và phải xem xét các nghĩa vụ của mình theo các hợp đồng hiện tại đã được hoàn thành.
"Các khoản thanh toán bằng đồng tiền đó đã hoàn thành dứt điểm các nghĩa vụ thanh toán theo các hợp đồng đó mà không có bất kỳ hành động nào từ phía các nhà hoạch định kinh tế liên quan đến việc thanh toán", Ủy ban châu Âu cho biết.
Bằng cách chấm dứt các nghĩa vụ của mình sau khi gửi euro hoặc đô la, một công ty có thể tránh được việc giao dịch với ngân hàng trung ương Nga và có thể đã tham gia vào việc chuyển đổi euro sang đồng rúp.
