Nhiệt độ tăng cao có thể đe dọa sản lượng nông nghiệp ở khu vực Đông Nam Á – đây vốn là nhà sản xuất chính về dầu cọ, gạo, hạt cà phê và các mặt hàng khác, trong khi áp lực về nguồn cung cấp nước và điện có thể ảnh hưởng đến ngành sản xuất đang phát triển nhanh chóng của khu vực.
"El Nino đã đến. Đỉnh điểm của El Nino được dự đoán sẽ xảy ra vào tháng 9 trên hầu hết trên các khu vực của Indonesia”, Dwikorita Karnawati, người đứng đầu cơ quan khí tượng BMKG của Indonesia cho biết.
El Nino là một kiểu khí hậu bắt nguồn từ Thái Bình Dương khi nhiệt độ bề mặt nước biển trên mức trung bình. Nó thường mang lại điều kiện nóng và khô cho khu vực Đông Nam Á, trái ngược với thời tiết ẩm ướt và mát mẻ hơn từ La Nina.
Sau ba năm La Nina kéo dài cho đến đầu năm 2023, El Nino đang quay trở lại và dự kiến sẽ mạnh lên trong vài tháng tới sau khi bắt đầu xuất hiện yếu ớt vào tháng 6.
Theo bà Dwikorita Karnawati, năm nay có thể lặp lại năm 2019 khi El Nino đã góp phần tàn phá các vụ cháy đất và cháy rừng ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, với Ngân hàng Thế giới (WB) đã ước tính thiệt hại của khu vực lên tới 5,2 tỷ USD.
Những đám cháy đó đã gây ra khói mù dày đặc vượt qua biên giới quốc gia, làm gián đoạn hàng trăm chuyến bay trong nước và ở các nước láng giềng Singapore và Malaysia, cũng như gây ra các vấn đề về hô hấp cho hàng triệu người.
Các nhà chức trách ở Singapore đã cảnh báo người dân rằng, các điểm nóng cháy rừng có thể leo thang từ tháng 6 và đang phối hợp các kế hoạch để giảm thiểu nguy cơ khói mù quay trở lại từ Indonesia và Malaysia.
“Người dân cũng được khuyên nên chuẩn bị như đảm bảo rằng họ có đủ khẩu trang và máy lọc không khí trong tình trạng hoạt động tốt”, Cơ quan Khí tượng Singapore cho biết vào cuối tháng 5.
Ảnh hưởng tới nông nghiệp
Thời tiết nắng nóng do El Nino gây ra dự kiến sẽ kéo theo việc thu hoạch các loại cây trồng như dầu cọ ở Indonesia và Malaysia - hai nhà sản xuất hàng hóa lớn nhất thế giới. Nó cũng có khả năng ảnh hưởng đến việc trồng lúa ở các nước như Thái Lan và Việt Nam, cùng với sản lượng ngô ở Philippines.
Theo giám đốc điều hành của nhà sản xuất dầu cọ Astra Agro Lestari của Indonesia, tác động có thể không ngay lập tức, vì sản lượng thu hoạch thấp hơn chỉ có thể xảy ra hai năm sau khi El Nino bắt đầu.
Tuy nhiên, Ủy ban Dầu cọ Malaysia cho biết vào tháng 5 rằng, El Nino có thể cắt giảm sản lượng dầu cọ thô của nước này tới 3 triệu tấn vào năm 2023. Quốc gia này đã sản xuất 18,45 triệu tấn mặt hàng này vào năm ngoái.
Tại Việt Nam, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo rằng những đợt nắng nóng kỷ lục, hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước sẽ tiếp tục diễn ra “trên diện rộng” trong những tháng đầu năm 2024 do El Nino. Ngoài ra, Hiệp hội Cà phê và Ca cao Việt Nam đã trích dẫn một báo cáo cảnh báo rằng sản lượng cà phê có thể giảm tới 20% vào năm 2023.
Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo và đường số 2 thế giới, nhiệt độ trong tháng 4 đã đạt mức cao kỷ lục ở nước này là 43 độ C.
Văn phòng Ủy ban Mía đường Thái Lan đã dự báo rằng, sản lượng mía trong nước sẽ giảm xuống 70-80 triệu tấn trong năm nay từ 94 triệu tấn vào năm 2022. Trong khi đó, Trung tâm nghiên cứu Kasikorn có trụ sở tại Bangkok ước tính sản lượng gạo của nước này sẽ giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trên thực tế, Bộ Nông nghiệp Thái Lan đã yêu cầu nông dân không trồng lúa trái vụ để dành nước cho các loại cây trồng khác, cũng như cho các ngành công nghiệp và du lịch.
Tại Philippines, ước tính ban đầu cho thấy sản lượng gạo địa phương có thể giảm khoảng 1,8% và ngô vàng giảm 1% vào năm 2023. Mặc dù tác động kinh tế có thể ở mức tối thiểu, nhưng ngân hàng trung ương nước này đã xem tác động của El Nino đối với giá lương thực và năng lượng là rủi ro có thể góp phần làm tăng lạm phát.
Sản lượng thuỷ điện chịu ảnh hưởng
El Nino cũng được cho là sẽ tác động đến sản lượng thủy điện, cũng như đẩy nhu cầu năng lượng tăng lên khi các doanh nghiệp và gia đình tăng cường sử dụng điều hòa không khí.
Ở Thái Lan, các khu công nghiệp lớn cũng đang chuẩn bị cho El Nino bằng cách lấp đầy các cơ sở dự trữ nước tư nhân của họ để đảm bảo nguồn cung cấp cho người thuê.
Bên cạnh đó, cũng có những lo ngại rằng hạn hán có thể kéo dài hơn dự kiến. “Những gì chính phủ có thể làm bây giờ là tích trữ càng nhiều lượng mưa càng tốt càng tốt trong suốt mùa mưa đến khoảng tháng 10”, một quan chức từ cơ quan thủy lợi của chính phủ Thái Lan cho biết.
Vào tháng 6, Cơ quan quản lý thiên tai quốc gia Malaysia đã bắt đầu gieo mây - phương pháp tạo mưa nhân tạo - ở khu vực phía bắc của Bán đảo Malaysia, đây là nơi Cục Khí tượng đã cảnh báo về việc thiếu hụt nguồn cung cấp nước ở các đập lớn.
Tổng thống Philippines, Ferdinand Marcos Jr. đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiết kiệm nước khi đối mặt với El Nino, đặc biệt là ở những nơi như nhà ở, tiệm rửa xe, sân golf và bể bơi.
Nhà kinh tế học Mitsumaru Kumagai đã gợi ý rằng việc giới thiệu các cơ sở tái chế nước thải tại các nhà máy và mở rộng các chương trình bảo hiểm nông nghiệp là một trong những biện pháp chính để giảm bớt tác động kinh tế do El Nino gây ra.
"Những cách tiếp cận này rất cần thiết không chỉ đối với El Nino mà còn đối với La Nina và các rủi ro khác bắt nguồn từ biến đổi khí hậu. Tiến độ của những nỗ lực này sẽ quyết định tốc độ tăng trưởng kinh tế trung và dài hạn của các nước châu Á", ông cho biết.
