Hôm thứ Tư (16/11), ECB cho biết trong báo cáo Đánh giá ổn định tài chính rằng, việc siết chặt chính sách tiền tệ đang làm tổn hại đến khả năng trả nợ của mọi người, trong khi triển vọng tăng trưởng xấu đi của châu Âu đe dọa lợi nhuận của các công ty.
Báo cáo cũng đánh dấu những nguy cơ tiềm tàng đối với tài chính công khi các chính phủ vay nợ để giảm bớt tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng, áp lực giảm hơn nữa đối với cổ phiếu và giá nhà có thể đạt đỉnh sau một năm tăng giá.
Phó Chủ tịch ECB Luis de Guindos cho biết trong một tuyên bố: “Người dân và doanh nghiệp đã cảm nhận được tác động của lạm phát gia tăng và hoạt động kinh tế chậm lại. Đánh giá của chúng tôi là rủi ro đối với sự ổn định tài chính đã tăng lên, trong khi suy thoái kỹ thuật ở khu vực đồng euro có nhiều khả năng xảy ra hơn”.
Sự kết hợp giữa giá cả tăng vọt và sản lượng bị thu hẹp do ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine đang thách thức các nhà hoạch định chính sách cũng như các nhà đầu tư. ECB đã bắt tay vào chu kỳ tăng lãi suất mạnh mẽ nhất từ trước đến nay để giữ cho lạm phát không trở nên cố thủ, ngay cả khi suy thoái kinh tế đang rình rập. Việc tăng lãi suất sẽ tiếp tục bên cạnh các bước thu hẹp danh mục đầu tư trái phiếu trị giá 5.000 tỷ euro (5.200 tỷ USD) của ngân hàng trung ương cũng đang hình thành.
ECB cho biết các tài sản rủi ro vẫn “nhạy cảm với con đường lạm phát không chắc chắn” cũng như chính sách tiền tệ và sự phát triển kinh tế. Một số thị trường chứng khoán, bao gồm cả chứng khoán Mỹ “vẫn xuất hiện những căng thẳng do các nguyên tắc cơ bản” ngay cả sau những đợt điều chỉnh lớn.
“Rất khó để có sự ổn định tài chính nếu không có sự ổn định về giá cả”, Phó Chủ tịch ECB Luis de Guindos cho biết.
Các nhà hoạch định chính sách cũng bày tỏ lo ngại rằng đà tăng hơn nữa của giá cả có thể gây ra nhiều vấn đề hơn trong thị trường phái sinh, vốn đã bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng chi phí năng lượng. Ngoài ra, hiện tượng margin call cũng đóng một vai trò trong tình trạng hỗn loạn tài chính gần đây của nước Anh sau khi chính phủ đột ngột tuyên bố cắt giảm thuế sâu rộng.
Trong khi đó, các ngân hàng có thể phải dành nhiều tiền hơn để xử lý các khoản nợ khó đòi vào năm tới. ECB dự báo sẽ có “một sự suy giảm mạnh hơn trong triển vọng kinh tế” và lãi suất ngắn hạn dự kiến cao hơn.
ECB cho biết, các dự đoán của họ có vẻ thận trọng hơn so với dự đoán của các nhà phân tích theo dõi ngành.
ECB ước tính sau khi chi tiêu lớn trong đại dịch Covid-19, các chính phủ khu vực đồng euro đã chi tương đương khoảng 1,4% sản lượng để giảm bớt tác động của cú sốc năng lượng. ECB cảnh báo rằng “hầu hết các biện pháp này đều không có mục tiêu”, đồng thời đưa ra lời khuyên rằng viện trợ chỉ nên là tạm thời và nhằm vào những người cần thiết nhất.
Báo cáo cho biết: “Việc tăng lãi suất đang đè nặng lên các chính sách tài khóa hơn so với dự đoán trước đây. Như vậy, sự suy giảm hơn nữa trong điều kiện tài chính có thể thay đổi tâm lý thị trường đối với một số tổ chức phát hành là các chính phủ trong khu vực đồng euro”.
Mặt khác, thị trường bất động sản có thể “ở một bước ngoặt” khi chi phí đi vay tăng làm giảm nhu cầu đối với các khoản vay mới.
ECB cho biết: “Có những dấu hiệu cho thấy việc mở rộng bất động sản trong những năm gần đây có thể chấm dứt, với ước tính định giá quá cao và lãi suất thế chấp hiện đang ở mức cao nhất trong hơn 5 năm. Tương tự như vậy, các điều kiện tài chính trong thị trường bất động sản thương mại đã bị thắt chặt và có khả năng đảo ngược quá trình phục hồi sau đại dịch”.
