Góp ý cho Bộ Tài chính về nội dung sửa đổi chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động chuyển nhượng vốn trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế tài nguyên (1 luật sửa 5 luật), ý kiến từ các doanh nghiệp cho rằng, cơ quan quản lý đừng đẩy khó cho người nộp thuế.
Ðề xuất trên của doanh nghiệp xuất phát từ việc một trong những lý do Bộ Tài chính nêu ra khi sửa chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động chuyển nhượng vốn là đa số tổ chức nước ngoài khi chuyển nhượng vốn cho bên nước ngoài kê khai giá chuyển nhượng bằng giá vốn, trong khi Việt Nam chưa có cơ sở để kiểm chứng giá chuyển nhượng, nên dẫn đến thất thu thuế.
Ðể đơn giản trong việc kiểm soát thu thuế, tránh thất thu ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định áp dụng tỷ lệ thu thuế đối với chuyển nhượng vốn của doanh nghiệp nước ngoài có hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam là 1% trên doanh thu. Song, lý do “chưa có cơ sở để kiểm chứng giá chuyển nhượng” tại nước ngoài dưới góc nhìn của giới kinh doanh là chưa thực sự thuyết phục.
Trong thực tiễn, vẫn có những giao dịch có thể dễ dàng kiểm chứng được giá chuyển nhượng, khi các bên giao dịch đã thể hiện rõ giá chuyển nhượng trong hợp đồng lớn hơn nhiều giá vốn, hoặc giá đó đã được cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài xác nhận. Việc đưa tất cả các giao dịch về cùng một cách tính thuế trên doanh thu là chưa thực sự phù hợp.
Theo đó, việc cơ quan quản lý dẫn ra lý do “chưa có cơ sở kiểm chứng giá chuyển nhượng” để làm cơ sở tính thuế, dẫn đến sửa đổi cách đánh thuế theo hướng tất cả các trường hợp đều dựa trên doanh thu là... đẩy khó cho người nộp thuế, dễ cho cơ quan quản lý. Chính cách đánh thuế này lâu nay đã gây ấm ức cho nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, bởi đầu tư lỗ vẫn phải nộp thuế.
Lẽ ra khi gặp phải tình thế này, điều cơ quan quản lý nên làm là tham khảo kinh nghiệm ở nhiều nước về cách xác định giá chuyển nhượng vốn để tính thuế trên phần lãi nhà đầu tư thu được. Ðằng này, thấy khó trong xây dựng cơ sở kiểm chứng giá chuyển nhượng vốn để làm cơ sở cho tính thuế, nhà quản lý chọn giải pháp là tính thuế trên doanh thu, dẫn đến ngay cả khi chuyển nhượng vốn lỗ, nhà đầu tư vẫn phải đóng thuế.
Nếu không sửa được chính sách thuế theo hướng trên, chí ít, cơ quan soạn thảo cũng nên phân tách thành 2 trường hợp: Một là, nếu xác định được giá chuyển nhượng làm cơ sở cho tính thuế, thì đánh thuế trên phần lãi nhà đầu tư thu được; hai là, nếu không xác định được giá chuyển nhượng, thì đánh thuế trên phần doanh thu.
Nên chăng Bộ Tài chính cần tiếp thu ý kiến góp ý của các doanh nghiệp để hoàn thiện Dự thảo Luật trước khi trình Chính phủ, Quốc hội xem xét ban hành nhằm đảm bảo tính khả thi, phù hợp với đạo lý đánh thuế khi đưa vào áp dụng.
