Ngay sau khi nhận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ vào chiều ngày 31/3, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cùng các bộ Tài chính, Lao động - Thương binh - Xã hội hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch CCOVID-19.
Dự thảo này đã được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 3/2020, diễn ra vào sáng 1/4/2020.
Theo đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, có 4 nguyên tắc chủ yếu để thực hiện việc hỗ trợ này. Đó là, chỉ hỗ trợ đối tượng bị giảm sâu thu nhập, mất, thiếu việc làm, không đảm bảo mức sống tối thiểu do tác động trực tiếp bởi dịch COVID-19; Nhà nước và doanh nghiệp cùng chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo đảm cuộc sống cho người lao động.
Bên cạnh đó, rất quan trọng, đó là việc hỗ trợ phải bảo đảm đúng đối tượng, công khai, minh bạch, không để lợi dụng, trục lợi chính sách; và sẽ ưu tiên dành nguồn lực từ ngân sách nhà nước để thực hiện các chính sách tại Nghị quyết này.
Cụ thể, Dự thảo Nghị quyết đã đề xuất 6 nội dung hỗ trợ. Thứ nhất, hỗ trợ thêm (ngoài mức trợ cấp thường xuyên) 500.000 đồng/người/tháng trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020 cho các đối tượng là người có công với cách mạng (1,135 triệu người) đang hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng, đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng.
Thứ hai, hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ/tháng trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020 cho các đối tượng là hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo quốc gia trong danh sách đến ngày 31/12/2019.
Thứ ba, hỗ trợ 1,8 triệu đồng/người/tháng trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020 cho các đối tượng là người lao động bị tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ không lương tại các doanh nghiệp.
Thứ tư, người sử dụng lao động được vay Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất 0%, thời hạn không quá 12 tháng, mức vay tối đa theo 50% mức lương tối thiểu vùng/tháng/người để trả lương cho người lao động bị ngừng việc trong 3 tháng và có trách nhiệm trả số tiền lương ngừng việc còn lại cho người lao động.
Thứ năm, hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ/tháng trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020 cho đối tượng là hộ kinh doanh cá thể có doanh thu khai thuế dưới 100 triệu đồng/năm tạm ngừng kinh doanh theo Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 27/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Và thứ sáu, hỗ trợ 1 triệu đồng/người/tháng trong 3 tháng từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020 cho các đối tượng là người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động nhưng chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp; lao động không có giao kết hợp đồng lao động, mất việc làm.
Theo tính toán, để thực hiện các chính sách hỗ trợ này, thì cần có một ngân khoản khoảng trên 52.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 2,2 tỷ USD). Trong đó, ngân sách nhà nước dự kiến chi khoảng 35.880 tỷ đồng, vay Ngân hàng Chính sách là 16.200 tỷ đồng.
Ngoài các chính sách hỗ trợ này, Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ cũng đề cập hai chính sách hỗ trợ đặc thù và cho áp dụng quy trình đơn giản hóa, tạo điều kiện người lao động được gửi hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Thứ nhất, người lao động và người sử dụng lao động được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất trong thời gian tối đa không quá 12 tháng khi bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, dẫn đến phải giảm từ 50% số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội trở lên (kể cả lao động ngừng việc). Thứ hai, cho phép người sử dụng lao động được hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề nhằm duy trì việc làm cho người lao động theo quy định của Luật Việc làm. Thời gian hỗ trợ tối đa là 03 tháng, mức hỗ trợ tối đa là 1 triệu đồng/người/tháng.
Theo tính toán, riêng phần hỗ trợ đặc thù này sẽ vào khoảng 9.500 tỷ đồng. Như vậy, nếu Dự thảo Nghị quyết được thông qua và thực hiện, thì sẽ khoảng 61.580 tỷ đồng (khoảng 2,6 tỷ USD) được chi ra trong thời gian tới để hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
