HNX cho biết, với các chức năng cơ bản của hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ, trước mắt sẽ phục vụ 2 phân hệ monitor và thành viên. Đối với phân hệ monitor, bao gồm các chức năng vận hành thị trường; cài đặt các tham số của thị trường; quản lý thành viên, trái phiếu, tổ chức phát hành; thống kê và tính phí giao dịch. Đối với phân hệ thành viên sẽ có các chức năng đặt lệnh, tra cứu sổ lệnh, thống kê giao dịch...
Cũng theo lãnh đạo HNX, phương thức giao dịch TPDN riêng lẻ dự kiến áp dụng là giao dịch thỏa thuận (thỏa thuận thị trường và thỏa thuận thông thường) thông qua các thành viên giao dịch. Đến thời, điểm hiện tại, HNX đang hoàn thiện những bước cuối cùng để đưa hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ vào hoạt động theo đúng quy định tại khoản 5, Điều 3 Nghị định 65/2020/NĐ-CP. Các giao dịch TPDN riêng lẻ được thanh toán theo phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch, tương tự phương thức thanh toán đang áp dụng trên thị trường chứng khoán phái sinh.
Sau khi hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ chính thức đi vào hoạt động, HNX cho biết, sẽ có hệ thống thông tin đầy đủ về toàn bộ các giao dịch TPDN riêng lẻ và thông tin về giao dịch TPDN riêng lẻ sẽ được công bố công khai tại chuyên trang thông tin về TPDN riêng lẻ. Nhờ đó, các cơ quan quản lý có thông tin đầy đủ và cái nhìn tổng thể hơn về TPDN riêng lẻ từ khâu phát hành trên thị trường sơ cấp đến giao dịch trên thị trường thứ cấp. Việc nhà đầu tư được tiếp cận thông tin đầy đủ hơn đối với TPDN riêng lẻ cũng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
HNX dự kiến có hơn 1.600 mã TPDN riêng lẻ sẽ được đưa vào giao dịch sau khi khai trương hệ thống.
Về phía Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD), cơ quan này cho biết, đang phối hợp cùng các bên liên quan là HNX, thành viên lưu ký và ngân hàng thanh toán (sau khi UBCK lựa chọn ngân hàng này) tiến hành xây dựng hệ thống giao dịch đăng ký, lưu ký và thanh toán TPDN phát hành riêng lẻ. Bên cạnh đó, VSD cũng đang tiến hành rà soát các nội dung liên quan đến dự thảo Thông tư hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch TPDN chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước để cơ quan quản lý xem xét ban hành.
VSD cho biết, đến nay công tác chuẩn cho việc triển khai hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán TPDN phát hành riêng lẻ tại VSD diễn ra theo đúng kế hoạch.
Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp huy động vốn thông qua hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ diễn ra khá sôi động, quy mô phát hành phát triển tương đối nhanh. Thống kê từ HNX cho thấy, dư nợ TPDN riêng lẻ tăng từ 6% GDP năm 2017 lên 12,6% GDP năm 2022, phần nào đáp ứng nhu cầu huy động vốn trung, dài hạn của doanh nghiệp cho sản xuất kinh doanh trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng được điều hành thận trọng.
Tuy nhiên, trong quá trình tăng trưởng quá nhanh của thị trường đã phát sinh nhiều hành vi vi phạm trong hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ. Qua các vụ đổ vỡ trái phiếu tại các doanh nghiệp, thị trường thứ cấp đang gần như “đóng băng”, chỉ còn thị trường sơ cấp, nhà đầu tư thì cũng mất nhiều niềm tin với thị trường này.
Do đó, việc hệ thống giao dịch thứ cấp trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành riêng lẻ tập trung đi vào hoạt động được kỳ vọng sẽ giúp tăng thanh khoản thị trường, đồng thời giúp cơ quan quản lý, thành viên thị trường, công chúng đầu tư có thêm thông tin về thị trường từ sơ cấp đến thứ cấp.
Ngày 16/9/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 153/2020/NĐ-CP, các quy định về giao dịch TPDN riêng lẻ được bổ sung cụ thể và chặt chẽ hơn. Theo đó, doanh nghiệp phải đăng ký giao dịch trái phiếu đã phát hành trên hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại Sở giao dịch chứng khoán. Bộ Tài chính có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn việc công bố thông tin, việc cung cấp dịch vụ liên quan đến TPDN riêng lẻ và tổ chức thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ tại Sở giao dịch chứng khoán…
Trong thời hạn 03 tháng kể từ khi hệ thống đăng ký, lưu ký, giao dịch trái phiếu chính thức vận hành, trái phiếu phát hành theo quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ - CP và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và còn dư nợ, tổ chức phát hành phải thực hiện đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch.
Doanh nghiệp đưa trái phiếu lên đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ đăng ký giao dịch và các thông tin công bố. Doanh nghiệp phải giải thích cho nhà đầu tư các thông tin liên quan đến phương án phát hành, các rủi ro pháp lý, rủi ro đầu tư, rủi ro sử dụng vốn, quyền, lợi ích, trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư.
