Đội chi phí hơn 40 triệu USD
Như Báo Đầu tư số 55 ra ngày 7/5/2018 đã đưa tin, Thanh tra Chính phủ vừa có Kết luận số 506/KL - TTCP về việc thanh tra theo đơn tố cáo một số nội dung của Dự án Tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP. Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội (Dự án metro Nhổn - ga Hà Nội).
Dự án do UBND TP. Hà Nội làm chủ đầu tư, quản lý dự án là Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB).
Tại Kết luận số 506/KL - TTCP, Thanh tra Chính phủ cho rằng, nội dung tố cáo việc lựa chọn nhà thầu và triển khai thực hiện Gói thầu số 3 - hầm và các ga ngầm, Dự án metro Nhổn - ga Hà Nội là có cơ sở.
Cụ thể, ngày 30/10/2015, MRB và Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A đã ký Hợp đồng HPLML/CP03 thi công hầm và các ga ngầm, trong đó có điều khoản chậm nhất là trước ngày 30/4/2016, nhà thầu sẽ phải tiến hành thi công trên thực địa.
Ngày 29/4/2016, MRB đã có Văn bản số 468/ĐSĐT - QLDA1 yêu cầu Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A khởi công công trình theo đúng hợp đồng đã ký.
Đáp lại, ngày 6/5/2016, Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A đã có văn bản trả lời chủ đầu tư, trong đó khẳng định yêu cầu khởi công Gói thầu số 3 của MRB là không có căn cứ, không có hiệu lực, vì nhà thầu thấy chưa có bằng chứng cụ thể về việc thu xếp tài chính cho việc thực hiện hợp đồng.
Bên cạnh đó, đề xuất của MRB về việc “tiếp cận công trường sẽ được đảm bảo cho nhà thầu làm nhiều lần, cho từng phần khác nhau” là hoàn toàn không tuân theo các điều khoản và điều kiện của hợp đồng. Vì lẽ đó, nhà thầu tuyên bố không thể chấp thuận đề xuất của MRB.
Điều đáng nói là, đầu tháng 9/2016, nhà thầu này đã phát Văn bản số HGU - MLT - 00066-16-V cho chủ đầu tư đính kèm theo bản thảo Biên bản ghi nhớ, trong đó khẳng định nhiều mốc thời hạn bàn giao mặt bằng công trường đã hết hạn, mà bên thi công chưa nhận được mặt bằng thực hiện Dự án.
Điều này dẫn đến việc làm tăng chi phí, ảnh hưởng đến kế hoạch thi công của nhà thầu, nên phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.
Theo Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A, “chi phí điều chỉnh thời gian hoàn tất” sẽ được điều chỉnh với giá trị 84.600 USD/ngày nhân với 10 tháng (303 ngày), để tính toán phí tổn bổ sung do thời gian bị kéo dài so với kế hoạch, như vậy khoản phí bổ sung sẽ là 25,6 triệu USD.
Về chi phí bổ sung do sự trùng lặp giữa thứ tự của các công trình và các giai đoạn di dời công trình hạ tầng kỹ thuật cũng được nhà thầu tạm tính là 8.509 USD/ngày nhân với 438 ngày (cho 4 ga tàu) bằng 3,7 triệu USD.
MRB và Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A ký hợp đồng khi chưa có mặt bằng đã dẫn đến việc nhà thầu yêu cầu phải bổ sung chi phí, nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A còn đòi thêm chi phí “chậm trễ ngày bắt đầu” với khoảng thời gian 180 ngày với giá 46.500 USD/ngày, tương đương 11 triệu USD.
Tổng mức phí bổ sung do chậm giao mặt bằng thi công mà nhà thầu đòi chủ đầu tư lên tới 40,3 triệu USD.
Cho đến thời điểm thanh tra (tháng 5/2017), MRB vẫn chưa bàn giao hết mặt bằng cho nhà thầu thi công Gói thầu số 3. Hiện các ga số 9, 10, 11 đang điều chỉnh quy hoạch, nên chủ đầu tư cũng chưa thể bàn giao mặt bằng như kế hoạch đã định cho nhà thầu.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, MRB và Liên danh Huyndai E&C - Ghella S.p.A tiến hành ký Hợp đồng HPLML/CP03 khi chưa có mặt bằng đã dẫn đến việc nhà thầu yêu cầu phải bổ sung chi phí, nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, đã vi phạm khoản 3, Điều 64, Luật Đấu thầu số 43.
Giám sát Gói thầu rà phá, xử lý bom mìn thiếu chặt chẽ
Ngoài vi phạm tại Gói thầu số 3, Thanh tra Chính phủ cũng ghi nhận, nội dung tố cáo việc tổ chức giám sát, nghiệm thu tại Gói thầu rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot do Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thực hiện tồn tại nhiều khiếm khuyết là có cơ sở.
Thanh tra Chính phủ khẳng định, việc tổ chức giám sát, nghiệm thu của chủ đầu tư tại Gói thầu rà phá, xử lý bom mìn còn thiếu chặt chẽ; hồ sơ hoàn công không đảm bảo chất lượng, không phù hợp và tuân thủ phương án kỹ thuật thi công được duyệt.
Đặc biệt, dù phương án thi công Gói thầu đã thay đổi dẫn đến khối lượng thay đổi, nhưng các khối lượng nghiệm thu trong hồ sơ vẫn giữ như phương án được duyệt.
Bên cạnh đó, đơn vị được giao kiểm tra, thẩm định hồ sơ hoàn công Gói thầu rà phá, xử lý bom mìn lại không được giao giám sát, nên chỉ dừng lại ở việc rà soát hồ sơ mà không kiểm tra tại hiện trường, gây ra các tranh cãi, bất đồng về khối lượng khi thực hiện khoan tạo lỗ của nhà thầu.
Việc chỉ đạo của Giám đốc MRB cũng chưa kiên quyết dẫn đến công tác nghiệm thu khối lượng, thanh quyết toán hợp đồng chậm trễ kéo dài.
Được biết, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xử lý dứt điểm các vướng mắc, tránh kéo dài thêm thời gian, phát sinh chi phí và chỉ đạo xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân để xảy ra các vi phạm tại Dự án metro Nhổn - ga Hà Nội.
