Bệnh viện ung bướu hiện đại nhất vùng
Nhằm đáp ứng nhu cầu khám, tầm soát và điều trị ung bướu của nhân dân địa phương và các tỉnh lân cận trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, UBND TP. Cần Thơ đã phê duyệt Dự án Đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ tại Quyết định số 223/QĐ-UBND ngày 25/1/2017.
Dự án được xây dựng tại khu đô thị hai bên đường Nguyễn Văn Cừ, phường An Bình, quận Ninh Kiều, có quy mô 500 giường bệnh, được đầu tư hiện đại và đồng bộ về hạ tầng, nhân lực và trang thiết bị. Tại đây, cơ sở dữ liệu ung thư sẽ được kết nối dữ liệu quốc gia và quốc tế phục vụ nghiên cứu, đào tạo và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Đây là một trong những dự án có nguồn vốn ODA lớn của TP. Cần Thơ, do Sở Y tế TP. Cần Thơ làm chủ đầu tư.
Hợp đồng tổng thầu số 07.8/2017/HD-EPC ngày 7/8/2017 được ký kết giữa Sở Y tế TP. Cần Thơ với Liên danh nhà thầu gồm Magyar Építo Zrt; VMD Kórházi Technológiai Zrt (Hungary); Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng - CTCP; Công ty cổ phần Tư vấn Công nghệ, Thiết bị và Kiểm định xây dựng - CONINCO (Việt Nam) và Công ty TNHH AZUSA Sekkei (Nhật Bản) để thực hiện Gói thầu Tổng thầu thiết kế, cung cấp thiết bị, công nghệ và thi công xây dựng công trình (EPC). Hợp đồng có giá trị hơn 1.501 tỷ đồng, thời gian thực hiện là 18 tháng, có hiệu lực từ ngày 1/4/2019, bắt đầu thực hiện từ ngày 5/4/2017, kết thúc ngày 22/9/2021 (theo Phụ lục gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng số 04/2020/PLHP-EPC ngày 1/10/2020).
Dự án Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ đã được tổ chức lễ động thổ vào ngày 11/10/2017. Theo kế hoạch, cuối tháng 9 năm nay, bệnh viện chuyên sâu ung bướu quy mô lớn nhất vùng này sẽ đi vào hoạt động thay thế cho cơ sở bệnh viện ung bướu hiện nay (tọa lạc tại đường Châu Văn Liêm, quận Ninh Kiều) vốn dĩ chật hẹp và quá tải.
Khó hoàn thành đúng tiến độ
Với Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ mới, người dân Cần Thơ và các tỉnh lân cận sẽ có điều kiện tiếp cận cơ sở y tế hiện đại, không phải mất nhiều thời gian, chi phí đến tận các bệnh viện tại TP.HCM để khám, tầm soát và điều trị ung bướu. Tuy nhiên, với tiến độ “rùa bò” như hiện nay, người dân trong vùng còn phải chờ đợi lâu hơn để hiện thực hóa niềm mong mỏi của mình.
Báo cáo của UBND TP. Cần Thơ cho biết, tính đến nay, tổng thời gian thực hiện Hợp đồng tổng thầu EPC Dự án Đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ là 808/901 ngày (dự kiến hoàn thành ngày 22/9/2021), tương đương 89,7% tổng tiến độ gói thầu, nhưng giá trị khối lượng công việc đã thực hiện chỉ khoảng 246,37/1.393 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 17,68%.
Với tiến độ như vậy, trong khi thời gian thi công còn lại không còn nhiều (khoảng 3 tháng), nhà thầu khó có thể thực hiện hoàn thành bàn giao công trình, đưa vào sử dụng như đã ký kết. Bên cạnh đó, Hiệp định vay của Dự án được ký kết giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Eximbank Hungary có hiệu lực đến ngày 11/2022, thời gian còn lại là hơn một năm, nhưng khối lượng công việc phải thực hiện còn nhiều.
Theo UBND TP. Cần Thơ, trong quá trình thi công Dự án, các khó khăn, vướng mắc chủ yếu liên quan đến các phần công việc của thành viên đứng đầu liên doanh VMD Kórház Technológiai Zrt đảm nhận. Cụ thể, việc chậm trễ cung cấp vật liệu, thiết bị đến công trường của đơn vị này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công chung của gói thầu.
Về công việc triển khai thi công trên công trường, các hạng mục thuộc phạm vi thi công của VMD Kórház Technológiai Zrt (bao gồm hệ thống gọi y tá; hệ thống mạng LAN + TEL; hệ thống xếp hàng tự động, hệ thống chuyển dữ liệu...) đến nay vẫn chưa được triển khai và chưa có kế hoạch cụ thể. Trong khi đó, các hệ thống này cần thiết phải thực hiện để phối hợp với công tác xây, trát tường, đảm bảo chất lượng công trình.
Vướng mắc về tỷ lệ nguồn gốc xuất xứ hàng hóa Hungary
Hiệp định khung giữa Chính phủ hai nước, Hiệp định vay và Hợp đồng tổng thầu EPC đối với Dự án Đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ đã quy định các yêu cầu đối với công tác cung cấp và lắp đặt thiết bị. Cụ thể, việc cấp vốn trong khuôn khổ hạn mức tín dụng có thể có yếu tố nước ngoài với điều kiện có ít nhất 50% hàng hóa được xuất khẩu bởi các công ty đăng ký tại Hungary, đáp ứng đủ tiêu chuẩn xuất xứ Hungary trên trên lãnh thổ Việt Nam.
Trong tuyên bố ngày 5/11/2018 của liên danh nhà thầu Magyar Építo Zrt và VMD Kórházi Technológiai Zrt về thống nhất phân chia công việc giữa các nhà thầu trong liên danh, hàng hóa có xuất xứ từ Hungary là 50,07%. Tuy nhiên thời gian qua, VMD Kórházi Technológiai Zrt liên tục đề xuất điều chỉnh xuất xứ nhiều loại hàng hóa, thiết bị từ Hungary sang một quốc gia khác (như cửa sổ, vách kính; ống nhựa bảo hộ dây dẫn, thang cáp, máng cáp, dây điện; các trang thiết bị y tế). Đồng thời, VMD Kórházi Technológiai Zrt xin rút lại Tuyên bố về xuất xứ hàng hóa Hungary đã ký vào ngày 5/11/2018.
Các đề xuất trên của VMD Kórházi Technológiai Zrt là không phù hợp, nên Sở Y tế TP. Cần Thơ đã có các văn bản phản hồi gửi đến liên danh nhà thầu nêu rõ, không chấp thuận việc thay đổi xuất xứ các hàng hóa theo đề xuất của VMD Kórházi Technológiai Zrt. Lý do là việc thay đổi sẽ dẫn đến không đảm bảo về tỷ lệ xuất xứ hàng hóa Hungary chiếm trên 50% trong Dự án theo quy định, đi ngược lại quy định của Hiệp định khung giữa Chính phủ hai nước, quy định của Hiệp định vay, quy định của Hợp đồng tổng thầu EPC và tuyên bố về tỷ lệ % nguồn gốc xuất xứ hàng hóa Hungary đã được liên danh nhà thầu ký kết vào ngày 5/11/2018.
Theo đề nghị của Sở Y tế TP. Cần Thơ, ngày 2/6/2021, VMD Kórházi Technológiai Zrt gửi thư số 075/2021 đính kèm danh mục hàng hóa đề xuất mới được xác nhận bởi Phòng Thương mại và Công nghiệp Hungary. Tuy nhiên, qua rà soát của Sở Y tế TP. Cần Thơ, danh mục hàng hóa mới sau khi thay đổi vật tư và trang thiết bị y tế này vẫn không đảm bảo đạt tỷ lệ 50% hàng hóa xuất xứ Hungary như đã cam kết.
Trước những vướng mắc nêu trên, ngày 25/6/2021, UBND TP. Cần Thơ đã có Văn bản số 150/BC-UBND gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo về tình hình thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ. Tại báo cáo, UBND TP. Cần Thơ cho rằng, việc thực hiện đảm bảo 50% hàng hóa xuất xứ Hungary của VMD Kórházi Technológiai Zrt thực tế hiện nay là hoàn toàn không khả thi.
Cũng theo báo cáo trên, nếu không điều chỉnh giảm tỷ lệ này, thì phần việc đảm nhiệm của thành viên đứng đầu liên danh nhà thầu VMD Kórház Technológiai Zrt sẽ không hoàn thành, ảnh hưởng lớn đến tiến độ chung của Dự án. Do đó, UBND TP. Cần Thơ kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư điều chỉnh giảm tỷ lệ % xuất xứ hàng hóa Hungary quy định trong Hợp đồng khung từ ít nhất 50% thành ít nhất 25% nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án.
Bên cạnh đó, UBND TP. Cần Thơ cũng kiến nghị điều chỉnh thời hạn rút vốn của Hiệp định vay từ 42 tháng thành 66 tháng (tính từ ngày khoản vay có hiệu lực là ngày 11/01/2019 đến ngày 1/7/2024). Đồng thời, phạt vi phạm hợp đồng đối với liên danh nhà thầu do chậm trễ tiến độ theo quy định tại Điều 22 của Hợp đồng số 07.8/ HD-EPC ngày 7/8/2017.
Theo thiết kế, Dự án Đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ gồm 4 khối nhà chính, với tổng diện tích sàn là 46.453 m2, tổng mức đầu tư gần 1.728 tỷ đồng (tương đương 70.574.000 euro).
Trong đó, vốn vay ODA của Chính phủ Hungary gần 1.394 tỷ đồng (tương đương 56.927.480 euro, chiếm 80,66%) và vốn đối ứng của TP. Cần Thơ trên 334 tỷ đồng (tương đương 13.646.520 euro, chiếm 19,34%).