Cầu nối của doanh nghiệp
Năm 2022, trước diễn biến bất ổn của kinh tế thế giới và những khó khăn của nền kinh tế trong nước, trong tình hình thị trường chứng khoán toàn cầu sụt giảm mạnh, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Vốn hóa thị trường cổ phiếu niêm yết HNX tính đến ngày 31/10/2022 giảm 48,42% so với cuối năm 2021, thanh khoản sụt xuống mức 963 tỷ đồng/phiên, giảm 72,48% so với năm 2021. Mặc dù vậy, các doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch trên HNX vẫn huy động thành công 64.500 tỷ đồng, tính theo mệnh giá, thông qua việc phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư.
Năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết trên HNX tăng so với năm 2020 và gần như hồi phục trở lại mức trước khi có đại dịch Covid-19, tính trung bình năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022 có hơn 85% số doanh nghiệp niêm yết có lãi.
Trên thị trường UPCoM, 80% số doanh nghiệp có lãi, tuy nhiên kết quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này có sự phân hóa lớn, bên cạnh nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận lớn và tăng so với năm trước thì nhiều doanh nghiệp thua lỗ, thậm chí âm vốn chủ sở hữu và bị hạn chế giao dịch.
Đánh giá về tình hình công bố thông tin, vi phạm về công bố thông tin định kỳ và công bố thông tin bất thường của các doanh nghiệp HNX trong năm 2021 và 10 tháng đầu năm 2022 có xu hướng tăng, một phần do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên nhiều doanh nghiệp bị gián đoạn hoạt động, người phụ trách công bố thông tin bị nghỉ cách ly đột xuất, một phần do các quy định về công bố thông tin tại Thông tư 96/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính được nâng lên, dẫn đến việc giám sát nghĩa vụ công bố thông tin được thực hiện ngày càng chặt chẽ hơn.
 |
| HNX vinh danh các doanh nghiệp niêm yết trên HNX quản trị công ty tốt năm 2021-2022. |
Trong quá trình quản lý niêm yết/đăng ký giao dịch, HNX luôn đồng hành, lắng nghe doanh nghiệp để cùng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp khi tham gia thị trường thông qua việc ghi nhận ý kiến từ các doanh nghiệp và phản ánh với cơ quan có thẩm quyền, rà soát góp ý sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Chứng khoán, các nghị định hướng dẫn Luật. Đồng thời, HNX còn là cầu nối giúp các doanh nghiệp tiếp cận gần hơn với những nhà đầu tư tiềm năng và chất lượng nhằm góp phần xây dựng một thị trường chứng khoán lành mạnh, công khai và minh bạch.
Nâng tầm quản trị doanh nghiệp
Xác định tầm quan trọng của quản trị công ty, trong những năm qua, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã và đang nỗ lực cùng với các cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp từng bước cải thiện chất lượng quản trị công ty, công bố thông tin minh bạch của các doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch của Sở.
Cụ thể, HNX không ngừng nỗ lực triển khai các hoạt động thúc đẩy quản trị công ty và nâng cao chất lượng công bố thông tin của doanh nghiệp. HNX đã tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn công bố thông tin, giải đáp thắc mắc cho doanh nghiệp và nhà đầu tư như phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM tổ chức hội thảo trực tuyến “Thúc đẩy hoạt động quan hệ với nhà đầu tư/cổ đông”, tổ chức 3 đợt đào tạo các quy định về công bố thông tin, hướng dẫn sử dụng hệ thống CIMS.
Đặc biệt, HNX tiếp tục thực hiện chương trình thường niên đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch dành cho các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn trên UPCoM.
Chương trình đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch năm 2022 lựa chọn 306 doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn, tăng 4 doanh nghiệp (1,32%) so với chương trình năm 2021, là các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn có thời gian đăng ký giao dịch trước ngày 1/7/2021.
Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng công bố thông tin và minh bạch năm 2021 - 2022 gồm 72 tiêu chí được xếp vào 4 nguyên tắc: quyền và đối xử công bằng với các cổ đông và các chức năng sở hữu cơ bản; đảm bảo vai trò của các bên có quyền lợi liên quan trong quản trị công ty; minh bạch và công bố thông tin; trách nhiệm của hội đồng quản trị và ban kiểm soát.
Đặc biệt năm nay, HNX bổ sung 7 tiêu chí đánh giá mới theo thông lệ tốt nhằm khuyến khích các doanh nghiệp không chỉ thực hiện công bố thông tin mang tính tuân thủ, mà còn hướng tới việc tự nguyện thực hiện theo thông lệ quốc tế, tiếp cận các chuẩn mực quốc tế, cải thiện chất lượng công bố thông tin và minh bạch theo hướng thực chất hơn.
Kết quả đánh giá cho thấy, các doanh nghiệp có xu hướng thực hiện tốt việc công bố đầy đủ và kịp thời các thông tin cơ bản về tài chính doanh nghiệp, với lần lượt 90% và 74% số lượng doanh nghiệp công bố các chỉ tiêu về khả năng sinh lời và thông tin về rủi ro có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. Tỷ lệ này so với kỳ đánh giá năm 2021 có sự cải thiện theo chiều hướng tích cực (năm 2021 tỷ lệ trên lần lượt là 87% và 69%).
Nhìn chung, năm 2022, doanh nghiệp có xu hướng thực hiện tốt việc công bố đầy đủ và kịp thời các thông tin cơ bản như nghị quyết đại hội cổ đông, báo cáo tài chính bán niên soát xét, báo cáo tài chính kiểm toán năm và báo cáo thường niên với tỷ lệ đạt tương đối cao…
Theo kết quả đánh giá, điểm công bố thông tin và minh bạch trung bình của các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn trên HNX đạt 59,21%, giảm 4,51% so với năm 2021. Có 174/306 (56,86%) đại chúng quy mô lớn có điểm công bố thông tin và minh bạch cao hơn mức trung bình. Năm 2021-2022, các doanh nghiệp nhóm này tiếp tục tập trung vào thực hiện các tiêu chí tuân thủ với tỷ lệ điểm dành cho các tiêu chí tuân thủ là 71,11%, cao hơn 10,08% so với điểm của năm trước đó.
 |
Toàn cảnh hội nghị doanh nghiệp thường niên 2022. |
Các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn thuộc rổ UPCoM Large có điểm công bố thông tin và minh bạch trung bình đạt 61,44%, cao hơn các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn không thuộc rổ này (đạt 58,81%).
Các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn có tỷ lệ nắm giữ của Nhà nước cao có xu hướng thực hiện công bố thông tin tốt hơn. Các doanh nghiệp có chức danh chủ tịch hội đồng quản trị và tổng giám đốc tách biệt có kết quả công bố thông tin và minh bạch trung bình đạt 59,6% trong khi đó, các doanh nghiệp có chức danh chủ tịch kiêm nhiệm tổng giám đốc chỉ đạt 42,76% .
Đối với các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn có thành lập tiểu ban hội đồng quản trị theo nguyên tắc về quản trị công ty của OECD, điểm trung bình đạt 62,36%, còn các doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn không thành lập tiểu ban, điểm trung bình đạt 58,89%.
Điểm công bố thông tin và minh bạch có mối quan hệ tích cực với kết quả kinh doanh được đo bằng ROE và ROA, đánh giá của thị trường đối với doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn được đo bằng chỉ số TobinQ và giá cổ phiếu. Kết quả cũng cho thấy rằng, mỗi 1% tăng của điểm công bố thông tin và minh bạch đồng nghĩa với việc ROA tăng 0,15% và ROE tăng 0,48%. Đây là dẫn chứng tốt để khuyến khích và thúc đẩy doanh nghiệp thực thi tốt hơn các quy định, thông lệ về công bố thông tin và minh bạch.
 |
Tại hội nghị, HNX đã công bố các doanh nghiệp UPCoM quy mô lớn công bố thông tin và minh bạch năm 2021-2022 và các doanh nghiệp niêm yết quản trị công ty tốt năm 2021 - 2022 nhằm tôn vinh và lan toả nỗ lực của các doanh nghiệp này trong việc thực hiện các quy định công bố thông tin và thực hành quản trị công ty.
