Hững hờ “đất vàng”
Tổng kết năm 2015 của Trung tâm phát triển quỹ đất thuộc Sở Tài Nguyên môi trường TP.HCM cho thấy, trong năm 2015 đơn vị đã tổ chức bán đấu giá 28 khu “đất vàng” của Thành phố với tổng diện tích 854.816,7 m2. Tuy vậy, mới chỉ đấu giá thành công 4 khu đất, với tổng diện tích 9.508,9 m2, trong số đó có những doanh nghiệp trúng đấu giá, nhưng tới nay dù đã quá hạn thanh toán vẫn chưa trả tiền trúng thầu. Ngoài ra, có 3 khu đất tại quận Gò Vấp, huyện Củ Chi với tổng diện tích 5.227,6m2, được Sở tổ chức đấu giá, nhưng không có khách hàng đăng ký tham gia.
Ông Trần Văn Thạch, Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và môi trường cho biết, những khu đất này sẽ được Trung tâm phát triển quỹ đất TP.HCM lập thủ tục đấu giá lại vào năm 2016.
Sở Tài Nguyên và môi trường cũng xin bổ sung thêm 9 khu đất với tổng diện tích 42.237,8 m2 tại các quận Thủ Đức (3 khu), Quận 3, Quận 1, Quận 5, Quận 7, huyện Bình Chánh (2 khu). Như vậy, trong năm 2016, TP.HCM sẽ tiếp tục bán đấu giá 23 khu đất tại các quận, huyện trong thành phố. Bên cạnh đó, có những khu đất bán đấu giá nhiều năm, nhưng không có người mua, cuối cùng Thành phố phải chuyển mục đích sử dụng.
Ông Ngô Quang Phúc, Phó tổng giám đốc Công ty địa ốc Himlam Land cho rằng, lý do mà các doanh nghiệp hững hờ với việc đấu giá mua những lô “đất vàng” này vì giá bán rất cao, doanh nghiệp không thể kham được. Một điều nữa khiến các doanh nghiệp địa ốc hững hờ với “đất vàng”, đó là vấn đề sở hữu những lô đất này chỉ có thời hạn 50 năm, nên các doanh nghiệp không chọn lựa để phát triển.
Luật sư Trần Đức Phượng, đoàn luật sư TP.HCM cho rằng, lý do khiến các doanh nghiệp địa ốc “quy lưng” với “đất vàng” là bởi đất đấu giá thường có giá trị lớn, đòi hỏi doanh nghiệp muốn mua phải có vốn lớn, phương thức kinh doanh tốt. Đặc biệt, cơ chế đấu giá hiện nay không phù hợp khi người bán không công khai sớm, chỉ khi đấu giá mới công khai. Đồng thời, việc đấu giá hiện nay không cho các tổ chức và công ty nước ngoài tham gia, trong khi đây lại là đơn vị có nguồn lực về tài chính.
Săn dự án “chết”
Trong khi những lô “đất vàng” tại các quận trung tâm TP.HCM bán đấu giá bị quay lưng, thì các doanh nghiện địa ốc lại đua nhau tìm mua chuyển nhượng những dự án “chết lâm sàng”.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, đầu năm 2016 toàn Thành phố còn 137 dự án trong tình trạng “hấp hối”, chờ chuyển nhượng, thì tới thời điểm này đã có nhiều dự án được chuyển nhượng. Đơn cử như Dự án khu nhà ở của CTCP Hải Nhân tại phường Phước Long B (Quận 9), được chấp thuận quy hoạch 1/500 năm 2006, nhưng sau nhiều năm được phê duyệt và đã bán phần nhà liền kề, thì chủ đầu tư “án binh bất động”. Mới đây, Công ty Địa ốc Hưng Thịnh đã mua lại dự án này để tiếp tục phát triển.
Theo đại diện một doanh nghiệp địa ốc lớn tại TP.HCM, những dự án “chết lâm sàng” đang thu hút rất nhiều doanh nghiệp quan tâm tìm mua, dù dự án có cầm cố ngân hàng nhưng thủ tục pháp lý tốt thì đều có thể bán được. Dẫn chứng cho điều này, vị Tổng giám đốc (xin được giấu tên), cho biết, việc Dự án Petroland tại Quận 2 do CTCP Đầu tư hạ tầng và đô thị Dầu khí làm chủ đầu tư, sau một thời gian dài xây dựng dở dang, tới đầu tháng 3/2016 đã được một chủ đầu tư mua lại Blok A và B để hoàn thiện và bán hơn 100 căn hộ còn lại.
“Quỹ đất Thành phố hạn hẹp, lợi thế của các dự án chết là không phải đền bù giải tỏa, tính pháp lý rõ ràng, vị trí đẹp. Đây là lợi thế để các dự án chào bán, nhưng cũng còn phải phụ thuộc vào năng lực của doanh nghiệp muốn mua có tốt hay không, định hướng phát triển trên dòng sản phẩm nào để chọn mua”, vị Tổng giám đốc này nói.
Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, trước tình hình nhiều dự án “chết lâm sàng” như hiện nay, UBND TP.HCM cũng như Sở Xây dựng và Sở Tài nguyên và Môi trường đã thống nhất đưa ra phương án là sẽ hỗ trợ pháp lý cho các doanh nghiệp mua lại dự án chào bán, đồng thời, có cơ chế cho doanh nghiệp điều chỉnh lại ranh giới đất dự án đối với phần đã được bồi thường.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, việc Thành phố bán đấu giá các dự án đất vàng không thực sự hợp lý với các doanh nghiệp, khiến các doanh nghiệp hững hờ. Đặc biệt việc bán đấu giá này đã gây nhiễu loạn giá trị thực của các khu đất, ví dụ, khu đất 23 đường Lê Duẩn, Quận 1, giá khởi điểm chỉ có hơn 500 tỷ đồng, khi đấu giá đã tăng lên hơn 2 lần.
“Tập đoàn Tân Hoàn Minh đấu giá thắng dự án này và đặt cọc 83 tỷ đồng, sau đó tập đoàn này trả lại dự án và xin rút lại tiền đặt cọc và bị Thành phố thu tiền đặt cọc”, ông Châu nói.
Cũng theo ông Châu, trước đây có khá nhiều doanh nghiệp địa ốc tham gia đấu giá dự án đất vàng, nhưng khi họ đòi hỏi những vấn đề pháp lý thì lại không được Thành phố giải đáp. Đơn cử như dự án tại 164 - Đồng Khởi, khi doanh nghiệp hỏi về việc khi nào có được mặt bằng trống để thực hiện dự án, thì không nhận được câu trả lời.
Thêm nữa, có nhiều doanh nghiệp không đủ năng lực, nhưng vẫn tham gia đấu giá và trúng với giá cao, chỉ là để quảng bá doanh nghiệp trên báo chí, sau đó thì không nộp tiền trúng đấu giá.
