Theo phản ánh của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, tháng 1/2020, gần toàn như toàn bộ hoạt động xuất khẩu cá tra mới bị gián đoạn hoặc ngưng trệ sang thị trường lớn nhất Trung Quốc.
Kể từ tháng 3 này, khu vực ảnh hưởng bắt đầu lan rộng sang khu vực châu Âu. Tại một số nước, khách hàng đã tạm dừng mọi giao dịch, nhà hàng và khách sạn đều đã đóng cửa để ngăn chặn nguy cơ đại dịch bùng phát. Điều này khiến các đơn hàng mới chưa được ký lại, đồng thời, hàng tồn kho lớn.
Đến giữa tháng 3/2020, nhiều đơn hàng tại Trung Đông, châu Á hay Nam Mỹ cũng bắt đầu ách tắc, hủy hoặc thông báo tạm ngừng mà chưa có thời gian quay trở lại.
Cho tới thời điểm này, phần lớn các doanh nghiệp thủy sản đều bị ảnh hưởng sản xuất do thiếu nguyên liệu (ngoại trừ doanh nghiệp cá tra), tuy nhiên các đơn hàng phục vụ cho ngành dịch vụ thực phẩm (Food Service) cũng bị đình trệ, chỉ duy trì đơn hàng cho phân khúc bán lẻ...
Đã có từ 35-50% đơn hàng xuất khẩu tôm đi Mỹ và EU bị tạm hoãn giao hàng hoặc hủy do khách không bán được, lượng tồn kho tại cả nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu đều lớn, kho lạnh đã đầy và không còn đủ sức chứa, cho dù tại nhiều nước nhập khẩu, nhà cung cấp đã linh hoạt giảm giá bán từ 25-30% nhưng cũng không thể kích cầu.
Mặc dù, hoạt động sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm đang gặp rất nhiều khó khăn ở hầu hết các thị trường nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn đang cố gắng duy trì công ăn việc làm cho công nhân, phân chia lại lịch làm việc cho phù hợp với mức lương giảm tương ứng, đào tạo tay nghề cho người lao động để có khả năng làm việc đầy đủ các mặt hàng.
Tình hình tương tự này cũng đang diễn ra đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hải sản. Nhiều doanh nghiệp đưa ra nhận định rằng, tháng 1/2020 mới là thời điểm bắt đầu cho giai đoạn ách tắc trong hoạt động thương mại thủy sản. Từ tháng 3 này, khi dịch bệnh tăng tốc và lan tỏa ở mức độ chóng mặt sẽ kéo theo những hệ quả nặng nề ngày càng trầm trọng hơn.
Đặc biệt, những ngày gần đây, những thông tin về việc nhiều trường hợp đang bị cách ly theo dõi bệnh Covid-19 tại Đồng bằng sông Cửu Long đã và đang gây ảnh hưởng tâm lý, gây hoang hoang cho người lao động và cả doanh nghiệp. Điều này càng tác động lớn hơn tới hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp tại nhiều địa phương.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, Vasep cho rằng, các doanh nghiệp cần hết sức bình bĩnh, đồng thời tiếp tục duy trì thực hiện chống dịch theo hướng dẫn và khuyến cáo của Bộ Y tế, duy trì ổn định sản xuất, chung tay cùng Chính phủ và cả nước vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Vasep cũng đã có công văn gửi tới Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, trong đó đưa ra một số đề xuất, kiến nghị với Bộ nhằm giúp doanh nghiệp thủy sản tháo gỡ các vướng mắc, bất cập để kịp thời ổn định hoạt động kinh doanh xuất khẩu.
| Một số đề xuất, kiến nghị của Vasep tới Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: 1) Chính phủ xem xét đề nghị Tổng LĐLĐ miễn nộp kinh phí Công đoàn (2% quỹ lương) trong năm 2020, và tạm dừng việc đóng BHXH đến cuối năm 2020, không tính lãi nộp chậm. 2) Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét giảm 50% thuế TNDN năm 2020. 3) Chính phủ và Bộ Công Thương xem xét giảm giá điện cho các nhà máy sản xuất, kho lạnh trữ hàng và cho phép gia hạn thời gian thanh toán tiền điện. 4) Chính phủ và Bộ GTVT tạm ngưng thu phí BOT đến hết 2020 để giảm chi phí vận chuyển. 5) Chính phủ và các Bộ (NNPTNT, Lao động TBXH, Tài nguyên Môi trường, Tài chính): giảm tần suất và số lượng các cuộc thanh tra - kiểm tra thường xuyên và đột xuất nhằm giảm áp lực về thời gian và nhân lực cho các DN thủy sản. 6) Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước: chỉ đạo các Ngân hàng Cổ phần nhà nước, Ngân hàng Thương mại có gói hỗ trợ cho vay lãi suất thấp cho các doanh nghiệp và tạo điều kiện cho các Doanh nghiệp có thể tiếp cận với gói vay lãi suất ưu đãi này. Đề nghị các ngân hàng cho gia hạn nợ, không chuyển thành nợ xấu, không phạt nợ quá hạn tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp tục sản xuất. Đề xuất các Ngân hàng giảm các loại phí khi DN giao dịch với Ngân hàng và tạo điều kiện cho Doanh nghiệp tiếp cận được gói vay lãi suất ưu đãi. 7) Đề xuất Chính phủ ban hành chính sách khuyến khích xuất khẩu cho bối cảnh 2020-2021, giảm thiểu các thủ tục hành chính. 8) Để đảm bảo nguồn nguyên liệu đáp ứng cho sản xuất xuất khẩu của các doanh nghiệp sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, kiến nghị Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có i) kế hoạch và quy hoạch về vùng nuôi nguyên liệu tôm, cá tra; ii) hỗ trợ cho người nuôi để khuyến khích người nuôi tiếp tục thả giống mới trong thời gian này; iii) sửa đổi và cải cách các quy định kiểm soát nhập khẩu hàng thủy sản cho mục đích sản xuất xuất khẩu và gia công xuất khẩu. |
