Theo cơ quan chức năng TP.HCM, năm 2021, với Quyết định số 3837/QĐ-UBND TP.HCM đặt mục tiêu giai đoạn 2021-2025 sẽ hoàn thành bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch với tổng vốn đầu tư dự kiến 19.280 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tới hết quý 2/2023, TP.HCM chỉ mới bồi thường, giải phóng mặt bằng được 657 căn/ 6.500 căn theo kế hoạch. Dự kiến đến hết năm 2025 sẽ chỉ hoàn tất bồi thường, di dời được 3.231/6.500 căn, đạt 49,7% chỉ tiêu đề ra.
Trong đó, có 7 dự án dự kiến hoàn thành trước 2025 với tổng số di dời 3.175 căn, tổng vốn đầu tư dự kiến 18.828 tỷ đồng; 14 dự án với tổng số di dời 7.918 căn, tổng vốn đầu tư dự kiến 18.150 tỷ đồng đã triển khai các bước chuẩn bị đầu tư, nhưng chưa được bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 – 2025 và 22 dự án với tổng số di dời 4.846 căn chưa thực hiện các công tác chuẩn bị đầu tư, dự kiến triển khai sau 2025.
Thế nên, khả năng đến hết năm 2025, TP.HCM sẽ chỉ hoàn tất bồi thường, di dời được 3.231/6.500 căn, đạt 49,7% chỉ tiêu đề ra của giai đoạn 2021 - 2025.
Tại một báo cáo mới đây sơ kết phong trào thi đua thực hiện chỉnh trang và phát triển đô thị, Sở Xây dựng TP.HCM cho rằng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã ban hành 3 Chương trình đột phá và 1 Chương trình trọng điểm phát triển giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, gồm 47 Chương trình và Đề án nhánh, nhưng trong đó không có Chương trình Chỉnh trang và phát triển đô thị giai đoạn 2021 - 2025. Có thể điều này dẫn đến nguồn vốn ngân sách dành cho các công tác di dời nhà trên và ven kênh rạch... không được quan tâm, ưu tiên đúng mức, dẫn đến kết quả đạt được còn khiêm tốn.
Mặt khác, mặc dù các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch được Sở Xây dựng đề xuất thuộc danh mục các dự án trọng điểm, cấp thiết phải đầu tư, đã được UBND Thành phố ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện trong giai đoạn 2021 - 2025, nhưng so với các dự án hạ tầng, công ích khác lại không được chọn là dự án cấp bách, ưu tiên hàng đầu. Thành phố đang hạn chế ưu tiên vốn cho các dự án không có măt bằng sạch hoặc các dự án có nhiều vướng mắc trong công tác bồi thường (các dự án di dời nhà ven kênh có cấu phần vốn bồi thường là chủ yếu), nên đa số các dự án chưa được bố trí vốn hoặc giao nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư.
Tất cả dẫn đến kết quả di dời nhà trên và ven kênh rạch chậm tiến độ theo kế hoạch đã đề ra, chủ yếu tập trung ở các dự án sử dụng vốn ngân sách nhưng đa số cũng chỉ dừng lại ở công tác chuẩn bị đầu tư và bồi thường.
Dù chủ trương chung của Thành phố là huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cùng tham gia đầu tư, giảm thiểu việc chi từ ngân sách, nhưng các tuyến kênh rạch thường có khối lượng bồi thường giải phóng mặt bằng lớn, không thực hiện mở biên chỉnh trang, không có giá trị thương mại nên không hấp dẫn được nhà đầu tư, dẫn đến các dự án này chưa huy động được nguồn vốn ngoài ngân sách.
