Trong bối cảnh này, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tiến hành cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, đàm phám lại các hiệp định thương mại tự do với châu Âu và các đồng minh ở phía Bắc, cũng như phía Nam đang tạo ra vô số áp lực cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ.
Trong tháng 8/2018, Trung Quốc đã đánh thuế lần thứ hai với các sản phẩm ô tô từ Mỹ. Tính cả quý III/2018, ít nhất 25.000 xe ô tô từ Mỹ nhập khẩu vào Trung Quốc - thị trường lớn nhất thế giới đã trở nên đắt đỏ hơn nhiều so với trước đó.
Chưa kể, trong những thông báo gần đây về Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada, hai quốc gia Canada và Mexico cho biết, họ sẽ đưa ra những biện pháp để bảo vệ ngành công nghiệp ô tô trong nước.
Trong khi Liên minh châu Âu (EU) mới đây tuyên bố sẽ đáp trả bất kỳ hành động đánh thuế nào của tổng thống Mỹ nhằm vào mặt hàng ô tô của khối liên minh này, bởi trước đó, ông Trump đe dọa sẽ áp thuế mức 20% đối với tất cả xe ôtô được lắp ráp ở EU và nhập khẩu vào Mỹ.
Thị phần xe hơi Mỹ trên toàn cầu giảm gần một nửa trong giai đoạn 2000-2015.
Trong dài hạn, đây là cuộc chơi mà nước Mỹ không thể thắng. Thị trường xe hơi toàn cầu ngày càng trở nên nhỏ hẹp đối với doanh nghiệp sản xuất xe Mỹ, trong khi đa phần sức mạnh tăng trưởng lại đến từ khu vực bên ngoài biên giới. Điều này khiến các doanh nghiệp sản xuất xe Mỹ ngày càng ở thế yếu trong cuộc đua trên toàn cầu.
Kể từ năm 2005, thị phần xe hơi và xe tải Mỹ đã giảm gần một nửa. Năm 2015, xe Mỹ chỉ còn chiếm 7% xe hơi và 22% xe tải được bán ra trên toàn cầu. Đáng chú ý, với việc người tiêu dùng trên thế giới có nhiều sự lựa chọn như hiện tại, các doanh nghiệp xe Mỹ hoặc phải có sức cạnh tranh lớn hơn bao giờ hết trên sân chơi toàn cầu, hoặc phải co cụm về thị trường nội địa nhỏ bé hơn, tù đọng hơn.
“Các hàng rào kỹ thuật cao hơn vì chiến tranh thương mại đang gây nguy hiểm cho doanh nghiệp Mỹ, có nguy cơ dẫn tới việc khó khăn hơn trong gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu đối với sản phẩm xe ô tô.
Đặc biệt, không loại trừ khả năng triển vọng tăng trưởng của ngành công nghiệp ô tô trên toàn cầu sẽ không có sự hiện diện của các doanh nghiệp sản xuất xe Mỹ”, nhà kinh tế Timothy Taylor, Tổng biên tập Journal of Economic Perspectives cho biết.
Hiện tại, thị trường xe hơi Mỹ đã chính thức bão hòa, với hơn 800 xe/1.000 người tại Mỹ, so với 600 xe/1.000 người tại châu Âu, cả 2 đã đạt tới mức này kể từ cuối thập kỷ trước và kéo dài tới nay. Trong khi đó, phần còn lại của thế giới đang ở mức chưa tới 200 xe/1.000 người. Năm 2015, châu Á ghi nhận con số chưa tới 100 xe/1.000 người, trong khi châu Phi là chưa tới 50 xe/1.000 người.
Các con số trên cho thấy, cơ hội tăng trưởng của ngành sản xuất ô tô đang nằm ở phần còn lại của thế giới, bên ngoài Mỹ và châu Âu. Nhưng các doanh nghiệp Mỹ đang bị ngăn trở bởi các chính sách dưới thời Tổng thống Trump và chật vật hơn trong cuộc đua sắp tới.
