Niềm tin hồi phục
Chỉ số BCI trong quý I/2024 hồi phục mạnh từ mức 46,3 trong quý IV/2023 lên mức 52,8 - mức cao nhất kể từ năm 2022 - một dấu hiệu rõ ràng về niềm tin ngày càng tăng trong cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.
Chủ tịch EuroCham Dominik Meichle cho biết: “Xu hướng tích cực này nhấn mạnh quan điểm của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu về Việt Nam là một thị trường năng động với triển vọng tăng trưởng tuyệt vời. Những nỗ lực liên tục nhằm nâng cao sự ổn định và khả năng dự đoán sẽ tăng cường hơn nữa khả năng cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam và phát huy hết tiềm năng của mình”.
 |
Các doanh nghiệp châu Âu báo hiệu nhiều khả năng sẽ giới thiệu Việt Nam là điểm đến đầu tư hàng đầu. Đáng kể 54% số người được khảo sát cho thấy có nhiều khả năng giới thiệu đất nước này cho các doanh nghiệp nước ngoài khác. Điều này nhấn mạnh sức hấp dẫn ngày càng tăng của Việt Nam trong cộng đồng doanh nghiệp châu Âu, đồng thời cũng gợi ý tiềm năng tăng thêm vị thế của Việt Nam, sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Theo Báo cáo, các doanh nghiệp châu Âu bày tỏ sự lạc quan về kinh tế Việt Nam, cả trong ngắn hạn và dài hạn. Một phần ba số doanh nghiệp cảm thấy lạc quan về triển vọng quý II và gần 40% là trung lập.
Một số chỉ số chính cũng cho thấy một quỹ đạo đầy hứa hẹn, chẳng hạn mức độ lạc quan tăng 6 điểm phần trăm so với quý trước lên 45%, trong khi mức độ bi quan chỉ là 10%. Bên cạnh đó, doanh thu dự kiến nhiều hơn với hơn một nửa số doanh nghiệp được hỏi dự đoán số lượng đơn đặt hàng và doanh thu sẽ cao hơn trong quý II/2024.
Ngoài ra, triển vọng việc làm vững chắc khi 40% doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng lực lượng lao động trong quý II. Trong khi đó, số lượng doanh nghiệp có kế hoạch cắt giảm chi tiêu trong quý tới chỉ còn 15% so với 23% trước đó, cho thấy niềm tin đầu tư đã tăng lên.
Nhìn về lâu dài, sự lạc quan này càng được củng cố, với 71% doanh nghiệp cảm thấy tích cực về triển vọng dài hạn của họ tại Việt Nam trong 5 năm tới.
Lợi thế nhân tài của Việt Nam
Lực lượng lao động có tay nghề cao của Việt Nam là điểm thu hút lớn đối với các nhà đầu tư châu Âu, với 75% thành viên EuroCham thuê 76% nhân viên trở lên tại địa phương. Trong khi khảo sát BCI quý IV/2023 cho thấy 40% doanh nghiệp đánh giá trình độ của lực lượng lao động ở mức trung bình, thì xu hướng tuyển dụng mạnh mẽ cho thấy nền tảng nhân tài vững chắc cho sự phát triển trong tương lai.
Mặc dù sự lạc quan vẫn còn cao, nhưng Báo cáo cho thấy, các doanh nghiệp phải đối mặt với những rào cản pháp lý ở Việt Nam cản trở việc gia nhập thị trường và đầu tư dài hạn. Những mối quan tâm chính bao gồm:
Gánh nặng hành chính: Hơn một nửa số người được hỏi coi đây là trở ngại lớn cho việc thành lập và mở rộng hoạt động.
Quy định không rõ ràng: 36% gặp khó khăn với các quy định khó hiểu, tạo ra sự không chắc chắn và cản trở việc hoạch định chiến lược.
Khó khăn về giấy phép và cấp phép: 28% gặp phải sự chậm trễ tốn kém trong việc xin phê duyệt, không khuyến khích các dự án kinh doanh mới và tăng thêm rủi ro cho các nhà đầu tư.
Rào cản thị thực làm việc: Các quy định hạn chế (26%) đã hạn chế chuyển giao kỹ năng, không khuyến khích chuyên môn và vốn nước ngoài thúc đẩy tăng trưởng.
Để thu hút thêm đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp EuroCham đã xác định một số cải cách quan trọng:
Đơn giản hóa quản lý: 37% kêu gọi các thủ tục hợp lý để dễ dàng gia nhập thị trường và giảm bớt quan liêu.
Tăng cường khung pháp lý: 34% nhấn mạnh luật pháp rõ ràng và nhất quán để tạo ra môi trường đầu tư có thể dự đoán được.
Cải thiện cơ sở hạ tầng: 28% ủng hộ việc cải thiện đường sá, bến cảng và cầu để hỗ trợ thương mại và hậu cần.
Chủ tịch EuroCham Dominik Meichle cho biết: “Việt Nam có tiềm năng kinh tế to lớn và việc giải quyết các thách thức pháp lý là chìa khóa để hiện thực hóa tiềm năng đó một cách trọn vẹn. Việc đơn giản hóa thủ tục và thiết lập các quy định minh bạch hơn sẽ giúp cả doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài thành công. Điều này sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư hàng đầu trong khu vực, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp trong nước, thu hút vốn quốc tế và tăng cường quan hệ đối tác kinh tế.”
Những trở ngại về tính bền vững
Báo cáo cho biết, trong khi Việt Nam tiếp tục đạt được tiến bộ về tính bền vững thì cộng đồng doanh nghiệp châu Âu lại phải đối mặt với những thách thức trong việc thích ứng. Những trở ngại chính bao gồm:
Nhu cầu của người tiêu dùng hạn chế: 30% doanh nghiệp cảm thấy khó biện minh cho các hoạt động thân thiện với môi trường do sự quan tâm của người tiêu dùng thấp.
Chi phí so với tính bền vững: 26% đấu tranh để cân bằng khả năng cạnh tranh về chi phí với các cam kết bền vững, đặc biệt là trích dẫn xung đột về giá với thực tiễn sinh thái.
Quy định không rõ ràng: 26% cảm thấy khó tuân thủ các quy định môi trường không rõ ràng hoặc khó hiểu.
Khoảng trống về cơ sở hạ tầng: 25% thiếu cơ sở hạ tầng cần thiết cho hoạt động bền vững, bao gồm khả năng tiếp cận các giải pháp quản lý chất thải và năng lượng tái tạo.
Theo Báo cáo, các doanh nghiệp đang theo dõi chặt chẽ một số thay đổi quy định sắp tới có khả năng định hình lại đáng kể môi trường hoạt động của họ. Các lĩnh vực chính mà các doanh nghiệp châu Âu đang theo dõi bao gồm:
Quy hoạch phát triển điện lực VIII (PDP8): Được 21% doanh nghiệp trích dẫn. Việc phê duyệt kế hoạch thực hiện PDP8 ngày 1/4/2024 có thể mang lại sự rõ ràng hoặc tạo ra những phức tạp mới cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng.
Luật Dược phẩm: 11% doanh nghiệp dự đoán những tác động đáng kể từ những thay đổi trong khuôn khổ quản lý dược phẩm.
Luật Đất đai: Những sửa đổi gần đây của Luật Đất đai được Quốc hội thông qua vào ngày 18/1/2024, được 7% doanh nghiệp ghi nhận là lĩnh vực có khả năng bị ảnh hưởng.
Các chính sách khác: Các doanh nghiệp cũng đang theo dõi sự phát triển trong Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon, Thỏa thuận mua điện trực tiếp và Quy định chung về bảo vệ dữ liệu (mỗi chính sách được trích dẫn 5%). Những quy định này có khả năng ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp từ sản xuất đến công nghệ.
Rủi ro chuỗi cung ứng được nhấn mạnh
Báo cáo khuyến nghị, sự gián đoạn gần đây trên các tuyến đường vận chuyển quan trọng như Biển Đỏ đã ảnh hưởng tiêu cực đến 3/5 số người được hỏi, làm nổi bật tính dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Việt Nam phải tìm mọi biện pháp có thể để giảm thiểu tác động của những rủi ro bên ngoài đó đối với nền kinh tế.
Trong khi những bất ổn kinh tế, những khó khăn bất động sản và rủi ro chuỗi cung ứng đặt ra những thách thức, dữ liệu cho thấy các doanh nghiệp châu Âu vẫn lạc quan về sự hồi phục trong ngắn hạn và triển vọng dài hạn tại thị trường đang lên của Việt Nam. Khi đất nước phát triển, khu vực doanh nghiệp châu Âu sẵn sàng nắm bắt các cơ hội đồng thời ủng hộ cải cách để nâng cao lợi thế cạnh tranh của Việt Nam.
Giám đốc điều hành Decision Lab Thue Quist Thomasen cho biết: “Dữ liệu cứng từ Chỉ số niềm tin kinh doanh vẽ nên một bức tranh rõ ràng - sự lạc quan của nhà đầu tư đang được cải thiện đều đặn. Việt Nam chắc chắn có khả năng trở thành điểm đến đầu tư ưu việt của khu vực và các chính sách chủ động, tập trung vào nhà đầu tư sẽ đẩy nhanh hơn nữa sự phát triển của Việt Nam”.
