Kết luận tranh tra nêu rõ, tổng số tiền và đất đai qua thanh tra phát hiện cần kiến nghị xử lý là 14.882,4 tỷ đồng và 6.697.576 m2 nhà, đất, trong đó kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước 1.872,6 tỷ đồng và tiền sử dụng đất của 6.697.576 m2 nhà, đất.
Kiến nghị Bộ Tài chính chủ trì xem xét xử lý theo thẩm quyền 123,9 tỷ đồng, Bộ Công thương chủ trì xem xét xử lý theo thẩm quyền 8.320,8 tỷ đồng, TKV chủ trì xem xét xử lý theo thẩm quyền 4.565 tỷ đồng…
Tại Thông báo số 08/TB-VPCP ngày 5/1/2018, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đồng ý cơ bản với nội dung kiến nghị của Thanh tra Chính phủ (TTCP).
Theo đó, việc chấp hành chính sách pháp luật về đất đai tại TKV chưa tốt để xảy ra vi phạm cần phải chấn chỉnh, khắc phục. Phó Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, xử lý, hướng dẫn giải quyết những vướng mắc, tồn tại và sai phạm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản.
Đối với 14 trường hợp TTCP kiến nghị chuyển cơ quan điều tra, Phó Thủ tướng chỉ đạo, TTCP chủ trì phối hợp với cơ quan điều ta thuộc Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao soát kỹ để thống nhất biện pháp xử lý.
Đối với việc xử lý khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên và khoản tiền khuyến khích sản lượng, chất lượng đối với các đơn vị khai thác than, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với TTCP, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ xác định rõ đối tượng nộp thuế tài nguyên, giá tính thuế tài nguyên, xác định nghĩa vụ thuế tài nguyên phải nộp ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính kiểm tra chặt chẽ, xác định rõ bản chất về các hợp đồng khai thác giữa TKV với các công ty con và việc khai thác, tiêu thụ tài nguyên để bảo đảm thu đúng, thu đủ, thống nhất kiến nghị biện pháp xử lý đối với các khoản tiền chênh lệch thuế tài nguyên theo quy định.
Ngoài ra, Bộ Công thương phối hợp với Bộ Xây dựng, TTCP thống nhất về phương pháp tính toán, nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất đá; đồng thời khẩn trương ban hành văn bản quy định, hướng dẫn về các hệ số để áp dụng trong nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất, đá tại các mỏ khai thác lộ thiên để khắc phục những tồn tại, bất cập.
“Trên cơ sở kiến nghị của TTCP, Bộ Công thương chủ trì, đề xuất xử lý đối với khoản tiền hơn 8.320 tỷ đồng, báo cáo Thủ tướng trong tháng 2/2018”, Thông báo số 08/TB-VPCP nêu rõ.
Phản hồi về các nội dung kết luận của TTCP, đại diện Phòng Pháp chế TKV khẳng định, TKV không có sai phạm với số tiền lớn lên đến gần 15.000 tỷ đồng.
Bà Đặng Thị Tuyết, Trưởng ban Pháp chế TKV cho biết, số tiền 14.882,4 tỷ đồng mà TTCP nêu trong kết luận là “cần kiến nghị xử lý”, chưa kết luận là “sai phạm” đối với toàn bộ số tiền này. Trong đó, có nhiều khoản Phó Thủ tướng đã giao cho các bộ, ngành và TKV chủ trì xử lý.
Chẳng hạn, chuyển Bộ Công thương xử lý 8.320,8 tỷ đồng gồm: lỗ chênh lệch tỷ giá của Tổng công ty Điện lực TKV chưa được tính trong giá bán điện 3.311,6 tỷ đồng , TKV vẫn chưa xử lý được dẫn đến phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá tại Tổng công ty; tính toán khối lượng đất đá vận chuyển trong khai thác lộ thiên TKV 4.597,6 tỷ đồng; tính lại số trích lập quỹ khen thưởng, phúc lợi của Tổng công ty Khoáng sản 64 tỷ đồng; chênh lệch khối lượng nghiệm thu vận chuyển đất đá giữa phương pháp của TTCP tính theo tải trọng đăng kiểm và phương pháp nghiệm thu theo đo đạc trắc địa của TKV 347,6 tỷ đồng.
Theo bà Tuyết, trong một số hạng mục, cách tính của TTCP là không thống nhất và chưa hợp lý. Việc tính toán khối lượng đất đá vận chuyển trong khai thác lộ thiên, TKV thực hiện theo quy định chuyên ngành khai thác mỏ lộ thiên, trong khi TTCP tính theo một cách khác. Khối lượng nghiệm thu vận chuyển đất đá giữa TKV và TTCP cũng có cách tính khác nhau.
Số tiền 1.635,6 tỷ đồng thuế tài nguyên than trong số 1.872,6 tỷ đồng TTCP kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước cũng chưa hợp lý.
“TTCP kiến nghị tăng thu thuế tài nguyên là không có cơ sở do xác định không đúng đối tượng nộp thuế và giá tính thuế. TKV đã kê khai và nộp thuế tài nguyên theo Luật Thuế tài nguyên và các nghị định, thông tư hướng dẫn.
Về nội dung này, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, đề xuất xử lý”, bà Tuyết nói và cho hay, Bộ Tài chính và Hội Tư vấn thuế Việt Nam đã có nhiều công văn gửi TTCP nêu rõ cách xác định thuế tài nguyên của TKV phù hợp quy định, việc thực hiện kê khai, nộp thuế tài nguyên phù hợp quy định.
