Một bất cập đang tồn tại trong quá trình xác định giá trị doanh nghiệp để CPH là khoản nợ thuế kéo dài, khó có khả năng thanh toán của DNNN lẽ ra phải ghi giảm vốn nhà nước nếu định giá theo nguyên tắc thị trường, nhưng trên thực tế lại được khoanh lại. Nhiều ý kiến cho rằng, điều này khiến giá trị doanh nghiệp bị “ảo” do được định giá cao hơn thực tế. Ý kiến của ông như thế nào?
Qua thực tế thanh kiểm tra cho thấy, khi xác định giá trị doanh nghiệp để CPH, mà doanh nghiệp còn nợ đọng thuế, thì về nguyên tắc phải ghi giảm vốn nhà nước mới tuân thủ sòng phẳng nguyên tắc định giá theo thị trường.
Ví dụ, doanh nghiệp có vốn điều lệ 100 tỷ đồng, nhưng còn nợ tiền thuế 10 tỷ đồng, nếu xác định giá trị doanh nghiệp theo nguyên tắc thị trường thì vốn nhà nước còn 90 tỷ đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, khoản nợ thuế vẫn khoanh lại, nên doanh nghiệp được xác định có giá trị là 100 tỷ đồng.
Thông tin này được thể hiện và công bố rõ ràng tại bản cáo bạch của các doanh nghiệp trước khi tiến hành chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO).
Đây là một trong những lý do khiến NĐT quan ngại về tính xác thực trong quá trình xác định giá trị doanh nghiệp, nên họ chê giá đắt, không mặn mà tham gia mua cổ phiếu khi doanh nghiệp đưa ra IPO.
Điều này ảnh hưởng đến nỗ lực thúc đẩy tiến trình CPH DNNN mà Chính phủ đang quyết liệt chỉ đạo. Hạn chế này thuộc trách nhiệm của Nhà nước, nên cần được khắc phục.
Ông Phạm Đình Thi
Khắc phục cách nào, thưa ông?
Về nguyên tắc, cần có giải pháp xử lý các khoản nợ thuế của các DNNN, đặc biệt là các doanh nghiệp đang có lỗ lũy kế lớn hơn số nợ thuế, qua đó giúp doanh nghiệp đủ điều kiện về vốn chủ sở hữu để thực hiện CPH.
Để giải quyết vấn đề trên, tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Quản lý thuế, trình Quốc hội thảo luận, xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10 đang diễn ra, Chính phủ đề xuất Quốc hội xóa các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế là DNNN thuộc danh sách CPH, giao, bán, sáp nhập, sắp xếp lại do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo hướng: DNNN thuộc danh sách sắp xếp lại hoặc chuyển đổi sở hữu đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, mà hiện có số nợ thuế lớn hơn hoặc bằng số lỗ lũy kế của DNNN, thì được xem xét xóa nợ thuế ở mức để giá trị thực tế vốn nhà nước tại doanh nghiệp đủ điều kiện để thực hiện sắp xếp lại DNNN tại thời điểm thực hiện chuyển đổi, sắp xếp lại.
Với với những công ty cổ phần có số nợ thuế phát sinh từ trước thời điểm CPH vẫn còn treo tại doanh nghiệp, thì khoản nợ thuế đó có được xóa không, thưa ông?
Với những trường hợp này, thì các cổ đông, NĐT hiện tại không phải chịu trách nhiệm với các khoản nợ thuế đó. Do đó, để xử lý bất cập hiện hành, tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Quản lý thuế, Chính phủ đề xuất Quốc hội xem xét thông qua, áp dụng từ ngày 1/1/2016, theo hướng: xóa các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế là DNNN đã thực hiện CPH hoặc chuyển đổi sở hữu mà khi xác định giá trị doanh nghiệp để CPH, giao, bán..., cơ quan có thẩm quyền chưa xác định số thuế nợ trong giá trị của doanh nghiệp; pháp nhân mới không chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ tiền thuế, tiền phạt này.
Các nội dung cải cách về thuế sẽ góp phần thúc đẩy tiến trình tái cơ cấu, CPH DNNN trong thời gian tới.
