Chuyển chiến lược đầu tư
Chị Mai Lan, một nhà đầu tư cá nhân ở Hà Nội chia sẻ, khi thấy tài khoản bị âm 40%, giá trị thua lỗ lên tới 1,5 tỷ đồng, chị bắt đầu hạ tỷ trọng cổ phiếu đối với những mã có dòng tiền yếu, triển vọng doanh nghiệp kém tích cực để chuyển sang mua những cổ phiếu có lợi nhuận tích cực và sắp chia cổ tức tiền mặt cao. Hai mã được chị Lan bổ sung vào danh mục là DHA (của Công ty cổ phần Hoá An) và FMC (của Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta).
Theo kế hoạch, hai công ty này sẽ trả cổ tức tiền mặt tỷ lệ 20% vào các ngày 24/5 và 26/5 tới. Với 20.000 cổ phiếu DHA và FMC vừa mua, nhà đầu tư này nhẩm tính sắp có 40 triệu đồng cổ tức. “Vừa có thêm một khoản tiền cổ tức, vừa có cảm giác yên tâm khi nắm giữ cổ phiếu, vì đây là cổ phiếu của hai doanh nghiệp đang hoạt động tốt”, chị Lan nói.
Nhà đầu tư Mạnh Hùng cũng vừa cơ cấu lại danh mục theo xu hướng này. Anh Hùng cho biết, anh vừa chấp nhận “cắt lỗ” cổ phiếu HBC (mua vào ở vùng giá 34.500 đồng/cổ phiếu vào ngày 7/1/2022 và bán ra ở mức 19.700 đồng/cổ phiếu trong phiên 12/5/2022, tương đương mất 42%) để mua cổ phiếu VNX (của Công ty cổ phần Quảng cáo và hội chợ thương mại) và SED (của Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển giáo dục Phương Nam). Lý do là, ngày 25/5/2022, VNX sẽ chốt quyền chia cổ tức bằng tiền mặt tỷ lệ 10% và ngày 8/6/2022 thì SED trả cổ tức tiền mặt tỷ lệ 15%.
Với 40.000 cổ phiếu VNX và SED đang nắm giữ, tính ra, anh Hùng sẽ nhận về 70 triệu đồng cổ tức. Anh Hùng khá hài lòng với khoản đầu tư này, bởi “đang khó khăn thế này có thêm khoản lợi nhuận nào tốt khoản ấy, còn hơn nhìn danh mục ngày càng vơi đi”.
Trong giai đoạn thị trường giá xuống - thị giá đa số cổ phiếu bị giảm sâu – nhiều người có xu hướng săn mua cổ phiếu theo tin cổ tức (chủ yếu bằng tiền mặt). Bởi vì, cổ tức tiền mặt là một trong hai nguồn lợi tức chính của nhà đầu tư, bên cạnh lợi tức khi cổ phiếu tăng giá.
Thực tế, xu hướng đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức tiền mặt được nhiều nhà đầu tư giá trị theo đuổi, tiêu biểu là Benjamin Graham, “cha đẻ" của thuyết đầu tư giá trị. Ông cho rằng, cổ tức tiền mặt mang lại nguồn thu nhập khá ổn định và giúp nhà đầu tư hưởng lợi nhuận kép nếu lãi suất giảm mạnh.
Đây cũng là quan điểm đầu tư của ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán Ngân hàng Quân đội - MB (MBS).
Theo vị chuyên gia, phần lớn các cổ phiếu có thể đem lại mức cổ tức trung bình 10%/năm. Nghĩa là, chúng ta chỉ cần cầm cổ phiếu, không cần làm gì thì hàng năm đã nhận khoản cổ tức 10%, gần gấp đôi lãi suất tiết kiệm hiện nay.
Nói về cơ hội đầu tư dài hạn vào cổ phiếu có cổ tức cao, ông Tuấn nhận định, đã có lúc chỉ số VN-Index “rơi” đến 80 điểm, tâm lý nhà đầu tư trở nên cực đoan, họ bán bất cứ cái gì với bất cứ giá nào, đây chính là cơ hội để săn mua cổ phiếu theo tin cổ tức.
“Ngay cả những cổ phiếu thuộc nhóm “phòng thủ” như NT2 năm nay có khả năng chia cổ tức đến 20% mà thị giá chỉ có 20.000 đồng/cổ phiếu; hay QTP năm ngoái chia cổ tức 16% bằng tiền mặt, năm nay dự báo kết quả kinh doanh rất tốt nhưng vẫn bị bán với giá 16.800 đồng/cổ phiếu”, ông Tuấn phân tích.
Trong ngắn hạn, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Môi giới HSC cho rằng, khi thị trường đi xuống, nhà đầu tư thường tìm đến các cổ phiếu “phòng thủ”, ổn định, trả cổ tức tiền mặt cao làm nơi trú ẩn dòng tiền. Họ tìm cách đón đầu thông tin về những doanh nghiệp sắp trả cổ tức tiền mặt để mua vào cổ phiếu và bán chốt lãi ngay sau khi được chốt quyền nhận cổ tức.
Mùa đại hội cổ đông năm nay, nhiều doanh nghiệp chốt tỷ lệ trả cổ tức năm 2021 ở mức cao. Tỷ lệ cổ tức cao nhất thuộc về Công ty cổ phần Vinacafé Biên Hòa (mã VCF), với 250%, nghĩa là nhà đầu tư sở hữu 1 cổ phiếu sẽ được nhận 25.000 đồng tiền cổ tức. Xếp sau là Tổng công ty Thủy sản Việt Nam – Seaprodex (mã SEA) với 95%...
Tiếp đến là Công ty cổ phần Dây cáp điện Việt Nam (Cadivi, mã CAV), với 40%; Công ty cổ phần Dược Hậu Giang (mã DHG), với 35%; Công ty cổ phần Dịch vụ biển Tân Cảng (mã TOS), với 25%...
Năm trước, Tổng công ty cổ phần Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (mã VEA) chia cổ tức năm 2020 lên tới 107,06%, Công ty cổ phần Dịch vụ trực tuyến FPT (FOC) chia cổ tức bằng tiền mặt lên 200%, nên cổ đông của hai công ty này cũng đang “hóng” kế hoạch chia cổ tức năm 2021.
Tỉnh táo chọn “hàng”
Nhìn có vẻ “ngon ăn” như vậy, nhưng trên thực tế, không phải lúc nào việc “săn” cổ tức tiền mặt cao cũng dễ dàng. Nhà đầu tư Mạnh Hùng kể, hôm 29/4/2022, anh đọc thông tin ngày 10/5/2022, Công ty cổ phần Thống Nhất (mã BAX) sẽ chốt danh sách cổ đông chi trả cổ tức năm 2021 bằng tiền tỷ lệ 50%. Những ngày sau đó, mặc dù liên tục đặt lệnh mua, nhưng anh vẫn không mua được.
Hiện trên thị trường, chỉ có 8,2 triệu cổ phiếu BAX đang lưu hành, thị giá chốt phiên 20/5 là 82.000 đồng/cổ phiếu (tăng 25% từ đầu năm bất chấp đà giảm của thị trường), mỗi phiên có vài trăm đến vài nghìn cổ phiếu được giao dịch, thậm chí có phiên trắng thanh khoản.
Điều tương tự cũng diễn ra ở cổ phiếu PTG của Công ty cổ phần May xuất khẩu Phan Thiết. Mới đây, doanh nghiệp này đã thông báo thanh toán cổ tức đợt 2 năm 2021 bằng tiền mặt với tỷ lệ 100% (trước đó đã tạm ứng 20%).
Với thị giá 200 đồng/cổ phiếu, nhà đầu tư hưởng khoản lợi nhuận tới 50 lần thị giá, nhưng thông tin này nhà đầu tư bên ngoài đọc… để biết, bởi hầu như toàn bộ cổ phiếu nằm trong tay ban lãnh đạo và cổ đông nội bộ.
Cũng rất khó để sở hữu cổ phiếu VCF của Vinacafé Biên Hòa, bởi khối lượng giao dịch trung bình 20 phiên gần nhất của mã này chỉ là 120 cổ phiếu. Do đó, gần như toàn bộ khoản cổ tức khủng năm 2021 đều về tay Masan Beverage, công ty mẹ sở hữu đến 98,49% vốn điều lệ của doanh nghiệp.
Ông Bùi Văn Huy cũng lưu ý, giống như cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức tiền mặt không hẳn là “quả ngọt” miễn phí, bởi vì ngay sau ngày chốt danh sách cổ đông để trả cổ tức, giá cổ phiếu cũng bị điều chỉnh giảm tương ứng với tỷ lệ chia.
Nhà đầu tư “lướt sóng” không nên mua cổ phiếu trước khi chốt danh sách cổ đông để trả cổ tức 4 - 5 ngày, vì đây là thời điểm giá cổ phiếu cao. Thời điểm bán ra cũng cần cân nhắc vì sau khi giá cổ phiếu bị điều chỉnh, nhịp giảm có thể kéo dài, dễ dàng lấy đi số tiền nhà đầu tư kiếm được từ cổ tức, thậm chí khiến nhà đầu tư bị lỗ.
Điều quan trọng nhất, nhà đầu tư phải chọn được những doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức bền vững
Điều quan trọng nhất, theo ông Huy, nhà đầu tư phải chọn được những doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức bền vững, cụ thể cơ cấu dòng tiền tốt, lợi nhuận chi trả cổ phiếu đến từ hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp, chứ không phải đến từ lợi nhuận đột biến…
Xét theo tiêu chí này thì mức cổ tức cao của cổ phiếu SEA, hay TOS không phản ánh yếu tố cơ bản của doanh nghiệp. Năm 2021, SEA ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng gấp 23 lần cùng kỳ do doanh thu tài chính bất thường, còn đà tăng trưởng lợi nhuận sau thuế hợp nhất 30,91% của TOS đến từ hoạt động đầu tư tài chính và thanh lý tài sản.
Ông Huy gợi ý một số nhóm ngành có chính sách cổ tức tốt (nguyên tắc là cổ tức phải cao hơn mức lãi suất tiết kiệm ở cùng thời điểm), gồm nhóm cổ phiếu “phòng thủ”, ít chịu tác động bởi yếu tố vĩ mô và chu kỳ kinh doanh như điện, nước, bất động sản khu công nghiệp; hay nhóm doanh nghiệp có dòng tiền đều đặn thuộc các ngành sản xuất như dệt may, thuỷ sản, cảng biển. Theo tiêu chí này, NT2, HND, QTP, POW, TDM, BWE, BWS… là những mã mà nhà đầu tư có thể tham khảo.
Ông Hoàng Công Tuấn thì khuyến nghị nhà đầu tư xem xét mua vào một số mã có cổ tức tốt thuộc nhóm VN30, bởi đây là nhóm khá “nhạy” với thị trường. Thời gian tới, khi thị trường hồi phục, nhóm này sẽ hồi phục đầu tiên, nhà đầu tư hưởng “lãi kép”.
