Để đạt tăng trưởng hai con số, khu vực kinh tế ngoài nhà nước cần tăng 11%/năm

Doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn thách thức

Nhắc đến ý nghĩa quan trọng của năm 2025 trong Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 cũng như mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, tạo nền tảng vững chắc để tăng trưởng hai con số từ năm 2026, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh: "Để đạt được mức tăng trưởng hai con số thì khu vực kinh tế ngoài nhà nước trong đó có vai trò quan trọng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tăng khoảng 11%/năm".

Năm 2024, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đã có những bước phát triển tích cực, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế quốc gia. GDP của nước ta năm 2024 ước tăng 7,09%. Trong đó, khu vực công nghiệp và xây dựng, nơi tập trung phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tăng 8,24%, đóng góp trên 45% vào tổng giá trị tăng thêm của nền kinh tế.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực dịch vụ cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ năm 2024 đạt 7,38%, cao hơn so mức tăng 6,9% của năm 2023.

Đặc biệt, các ngành bán buôn, bán lẻ, vận tải, kho bãi, tài chính, ngân hàng và bảo hiểm đều có mức tăng trưởng ấn tượng, trong đó có đóng góp đáng kể của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ngoài ra, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản cũng duy trì đà tăng trưởng ổn định, với giá trị tăng thêm năm 2024 đạt 3,27%. Điều này cho thấy sự phục hồi và phát triển bền vững của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.

Tuy vậy, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhấn mạnh, bên cạnh các kết quả tích cực kể trên, cộng đồng doanh nghiệp nói chung, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều khó khăn thách thức, còn nhiều rào cản, hạn chế để phát triển thực chất, bền vững.

Ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro, nhất là do các yếu tố bên ngoài. Tốc độ tăng CPI bình quân có dấu hiệu giảm, nhưng áp lực lạm phát tiếp tục cần được theo dõi sát. Tín dụng tăng trưởng chưa cao; khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế và doanh nghiệp còn yếu.

Thể chế, pháp luật còn một số vướng mắc, bất cập, chưa được kịp thời sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển. Việc phân cấp, phân quyền, cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh còn chưa triệt để.

Các vấn đề pháp lý tồn đọng chưa được giải quyết hiệu quả. Một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp để giải quyết, tháo gỡ khó khăn.

Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam với chủ đề “Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới” chiều ngày 27/2/2025.

7 nhóm giải pháp hỗ trợ DNNVV từ phía các bộ ngành, địa phương

“Với tinh thần “Nhà nước kiến tạo”, theo nghĩa Nhà nước phải thực hiện tốt vai trò tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh, xây dựng thể chế chính sách thuận lợi, minh bạch, công bằng, ổn định, dễ dự đoán, tạo niềm tin cho doanh nghiệp”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh.

Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất 7 nhóm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa từ phía các bộ ngành, địa phương.

Thứ nhất, thống nhất cao nhận thức về vai trò đặc biệt quan trọng của doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng trong phát triển kinh tế - xã hội. Xác định doanh nghiệp là lực lượng tiên phong, trực tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội, là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó, khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất.

Thứ hai, tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, xác định thể chế là “đột phá của đột phá”, tạo mọi điều kiện cho người dân, doanh nghiệp gia nhập và rút lui khỏi thị trường, tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng “kiến tạo phát triển”, từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; đề cao phương pháp “quản lý theo kết quả đầu ra”; chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát.

Thực hiện nghiêm nguyên tắc người dân, doanh nghiệp được làm những gì phát luật không cấm, tạo niềm tin, tâm lý xã hội tích cực để huy động tối đa mọi nguồn lực trong dân vào sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế, để mỗi người dân đều thuận lợi khởi nghiệp, lập nghiệp khi có nhu cầu.

Thứ ba, tập trung cải cách hành chính, giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, dự án. Đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số để giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin và các dịch vụ công thuận lợi, nhanh chóng, góp phần nâng cao mức độ tin cậy với môi trường kinh doanh và bộ máy quản lý nhà nước.

Về phía cung, khu vực nông nghiệp, dịch vụ, du lịch đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao. Sản xuất công nghiệp phụ thuộc vào sự phục hồi kinh tế thế giới, các ngành, lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, chíp, bán dẫn, AI… chưa có chuyển biến rõ nét, nguy cơ không bắt kịp được với thế giới và khu vực nếu không có cơ chế, chính sách đột phá.

Về phía cầu, đầu tư phục hồi chậm. Sức mua trong nước tăng thấp. doanh nghiệp tiếp tục đối mặt với áp lực cạnh tranh tăng cao ở cả thị trường thế giới và trong nước, rủi ro bị kiện phòng vệ thương mại, áp thuế chống bán phá giá, đồng thời phải đáp ứng nhanh hơn các tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu.

Thứ tư, tiếp tục triển khai hiệu quả, đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuộc sống; khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn các chính sách mới, đột phá đã được Quốc hội cho phép thí điểm về đầu tư, tài chính, đấu thầu, thử nghiệm có kiểm soát, cơ chế quỹ, đầu tư mạo hiểm, quỹ khoa học công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu của doanh nghiệp… để tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh triển khai Luật hỗ trợ DNNVV, sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tiếp tục đẩy mạnh và đổi mới công tác truyền thông về chính sách hỗ trợ DNNVV tới cộng đồng doanh nghiệp.

Hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả cơ hội từ 17 FTA đã ký kết; mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nhất là các quốc gia mới nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược và chiến lược toàn diện với Việt Nam; nhanh chóng đàm phán, kết thúc đàm phán FTA với các nước Trung Đông, Thụy Sỹ, Na Uy, Phần Lan… để tăng cường khai thác các thị trường mới, tiềm năng, thị trường Trung Đông, Halal, Mỹ La-tinh, châu Phi.

Thứ sáu, Đẩy mạnh triển khai các chương trình, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số bao trùm, “chuyển đổi kép”. Hỗ trợ nâng cấp các DNNVV đạt tiêu chuẩn liên kết với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp đầu chuỗi, doanh nghiệp FDI.

Thứ bảy, khẩn trương xây dựng, trình Trung ương ban hành Nghị quyết mới về phát triển kinh tế tư nhân (tương tự như Nghị quyết số 57-NQ/TW); trong đó nòng cốt là các doanh nghiệp (bao gồm cả DNNVV và doanh nghiệp lớn), xác định các giải pháp đột phá để phát triển kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng, tăng năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Tất nhiên, về phía doanh nghiệp, cần tiếp tục nỗ lực cùng Chính phủ thực hiện các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các giải pháp mang tính đột phá, đổi mới, sáng tạo. Chủ động liên kết, kết nối với các doanh nghiệp lớn để cùng nhau phát triển.