“Sai cả cái đúng, đúng cả cái sai”
“Sai cả cái đúng, đúng cả cái sai. Sẽ hơi rối rắm, nhưng quả thực, có những lúc tôi thấy mình như vậy”, anh Toán, một nhà đầu tư cho hay.
Theo nhà đầu tư này, trong bản liệt kê những lỗi cơ bản khi đầu tư chứng khoán, anh thấy mình sai lầm đủ cả. Và rồi, trong chiến thuật đầu tư chứng khoán để có lợi nhuận, anh cũng thấy mình làm đúng những điều được khuyến nghị. Anh đúng ở cả hai bờ ranh giới và tài khoản thì đang âm mấy chục phần trăm.
Anh kể, cái sai của anh là mua theo hiệu ứng đám đông. Ngày mới vào thị trường, đúng lúc thiên hạ hô rào rào về một cổ phiếu, rằng đây là món quà của Thượng đế, anh tin, anh mua và giờ anh chưa “về bờ”.
Tiếp nữa, đó là nhìn bảng điện quá nhiều, giao dịch lắm khiến các cổ phiếu vào - ra danh mục liên tục mà không hiệu quả, thậm chí bị cuốn vào các giao dịch nhỏ lẻ, làm mất thời gian tập trung cho công việc chính. Cuối cùng, lỡ dở cả hai.
Đó là những cái sai mà anh đã nhận ra.
Cái chúng ta mất nhiều nhất khi thua lỗ là mất niềm tin vào bản thân mình, không dám làm gì, không còn tin vào logic của mình.
Còn về cái đúng. Khi mới đầu tư, anh tìm hiểu về thị trường và lựa chọn theo trường phái tích sản, lựa chọn cổ phiếu mạnh để nắm giữ với mục tiêu giản đơn: Lợi nhuận cao hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng. Dẫu vậy, những cổ phiếu anh nắm giữ, đến nay đã mấy năm trời vẫn chưa mang lại lợi nhuận. Ngược lại, còn làm anh âm mấy chục phần trăm giá trị mà chưa dám bán.
“Lắm lúc tôi hoang mang tự hỏi, không biết mình làm sai chỗ nào mà tài khoản vẫn lỗ. Chỉ sai ở những lỗi lầm cơ bản đã đành, nhưng có điều tôi làm đúng, vậy mà việc đầu tư vẫn đi vào ngõ cụt”, anh nói, rồi cho biết thêm: Làm gì cũng thấy mình sai, nghe có vẻ kỳ kỳ, nhưng đây là điều không chỉ anh, mà nhiều nhà đầu tư khác cũng từng chia sẻ.
Ví dụ, rõ ràng danh mục nắm giữ toàn cổ phiếu “mạnh”, trong khi người thì bảo, phải mạnh dạn cắt lỗ, tìm cổ phiếu khác để tái đầu tư, tìm kiếm lợi nhuận, thay vì bỏ hoang, không giao dịch. Người khác lại bảo, nếu đó là cổ phiếu tốt, hãy mạnh dạn cầm giữ, rồi sẽ đến ngày hái quả ngọt.
“Người ta còn bảo tôi hãy mua cổ phiếu và quên nó đi…, vân vân và mây mây. Thực tình, bên nào nói cũng có cái lý của mình, tôi thì thấy bên nào cũng đúng. Có điều, cổ phiếu của tôi hầu như không cải thiện. Giờ nhìn lại, hỏi han nhiều, bạn bè đều bảo đó là cổ phiếu tốt, nhưng tôi mua giá cao quá. Nói thật, bán thì lỗ mấy chục phần trăm, mà giữ thì nhìn danh mục đỏ ối cũng nản. Tôi thực tình, không biết nên làm sao cho đúng. Bán thì nghe cũng nửa đúng, nửa sai với quan điểm tích sản, mà giữ thì cũng thấy sai sai, không đúng với việc phải nhổ cỏ, trồng hoa… Chẳng biết có phải việc rơi vào tình cảnh này là do tôi chưa chọn cho mình phương pháp phù hợp, hay bởi năng lực đánh giá, phân tích tình hình của mình kém”, anh Toán nói.
Bản thân cũng là “cổ phiếu” cần được đầu tư
Đem chuyện của nhà đầu tư này trao đổi cùng các chuyên gia, có không ít điểm thú vị mà người viết nhận lại được. Cũng xin chia sẻ ra đây hầu bạn đọc.
Sai thời điểm: Đây là nhận định của nhiều chuyên gia về việc nhà đầu tư dù làm đúng - chọn đúng cổ phiếu giá trị, nắm giữ thời gian đủ lâu (vài năm) nhưng tài khoản vẫn lỗ. Điều này đến từ việc nhà đầu tư nhập hàng sai thời điểm, khi giá cổ phiếu đang ở mức cao nhất.
Chẳng hạn, với những cổ phiếu mạnh, nếu nhà đầu tư nào mua vào ở giai đoạn thị trường thăng hoa (ví dụ với HPG là tháng 10/2021, giá khoảng 36.000 đồng/cổ phiếu, VHM vào tháng 7/2021, giá khoảng 81.000 đồng/cổ phiếu…) thì đến nay vẫn chưa thể về bờ. Rõ ràng, các cổ phiếu này đều được đánh giá là cổ phiếu tốt, có tiềm năng, nhưng vấn đề là ở chỗ, thời điểm mua vào giá đang ở mức quá cao, có thể coi là đỉnh của cổ phiếu đó. Đấy là lý do khiến nhà đầu tư khó có thể có lợi nhuận, dù đã nắm giữ thời gian dài.
Nhiều chuyên gia cho rằng, thời “cứ mua là thắng” đã qua lâu lắm rồi. Do đó, để không thua, nhà đầu tư cần chọn lọc kỹ lưỡng trước mỗi quyết định xuống tiền, tuyệt đối không được chủ quan cả với những cổ phiếu “đẹp”.
Lịch sử thị trường luôn có giá trị riêng và mang tính tham khảo cao. Bởi nhiều cổ phiếu từng tăng giá ấn tượng nhưng khi giảm sâu thì gần như không thể gượng dậy, “tắt” thanh khoản, giá nằm im một thời gian dài không phải là hiếm.
Với thị trường như hiện tại, câu hỏi mà người viết nhận được từ nhiều nhà đầu tư, đó là làm gì với danh mục lỗ? Nhiều ý kiến cho rằng, bảo thủ và đóng tài khoản chờ thị trường hồi để về bờ là điều rất khó.
Giả sử, khi mua cổ phiếu X ở thời điểm VN-Index 1.500 điểm, lại mua ở giá cao, thì với thị trường hiện tại, kể cả đợi đến “Tết Congo”, nhà đầu tư cũng rất khó có thể hòa danh mục. Vì nhiều cổ phiếu tốt nhưng bị liệt vào hàng “nặng vía”, tăng không quá nhanh nhưng giảm cực mạnh, và để trở về thị giá tương đương lúc ban đầu, có thể phải chờ VN-Index bứt phá cao hơn hẳn điểm số lúc nhập hàng. Theo đó, các chuyên gia cho rằng, nhà đầu tư nên “tỉa cỏ, trồng hoa”, lựa chọn những cổ phiếu yếu để tái cơ cấu, tìm hiểu những cổ phiếu có triển vọng để gỡ lỗ.
Một chiến thuật cũng được nhiều chuyên gia khuyến cáo, đó là kết hợp hai phong cách đầu tư giá trị và đầu cơ ngắn hạn. Thị trường hiện tại luôn có những cổ phiếu thích hợp cho phong cách đầu tư ngắn hạn và có thể mang lại lợi nhuận. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng để tránh việc “chữa lợn lành thành lợn què”. Để làm được điều này, nhà đầu tư cần đầu tư thời gian, công sức để tìm hiểu thêm, khi có cổ phiếu tốt hơn thì thay thế. Các chuyên gia cũng cho rằng, nhà đầu tư hoàn toàn có thể đầu cơ trên cổ phiếu đầu tư, vì cổ phiếu luôn có biến động lên xuống, do đó có thể gia tăng giao dịch trên cổ phiếu có sẵn trong danh mục.
“Không có công thức duy nhất và trong nhiều phong cách, nhà đầu tư đều có thể kiếm lời, quan trọng là cần nghiêm túc và kiên định, tránh đẽo cày giữa đường nghe bên này một tý, nghe bên kia một tẹo. Việc nhà đầu tư thấy có gì đó sai sai, gợn gợn trong các hành động phản ánh nhiều điều, bao gồm cả khả năng phân tích thị trường, cổ phiếu, cảm nhận thị trường… Tất cả những điều này đều cần được cải thiện. Và nếu thấy năng lực mình chưa đủ, có lẽ nên đầu tư nhiều hơn vào bản thân, học lại từ đầu, thay vì tự mò mẫm. Đây cũng là câu chuyện chung mà nhiều người mắc phải và mọi sai lầm đều phải trả giá bằng tiền. Đầu tư cho bản thân cũng như đầu tư cho một cổ phiếu tốt”, một chuyên gia nhấn mạnh và cho biết thêm, điều quan trọng nữa với nhà đầu tư đó là, cái chúng ta mất nhiều nhất khi thua lỗ là mất niềm tin vào bản thân mình, không dám làm gì, không còn tin vào logic của mình.
