Siêu ứng dụng gọi xe Didi của Trung Quốc đã hủy niêm yết khỏi Sàn giao dịch chứng khoán New York chỉ vài tháng sau đợt IPO vào tháng 6/2021 sau một cuộc điều tra pháp lý của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.
Sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc sau đại dịch Covid-19 đã chậm lại. Trong khi đó, căng thẳng Mỹ - Trung đã lan sang lĩnh vực tài chính, càng làm suy giảm tâm lý thị trường vốn đã đi xuống. Ngoài ra, việc Bắc Kinh siết chặt quy định quản lý doanh nghiệp trong hai năm qua cũng khiến các công ty gặp khó khăn hơn khi thực hiện các thương vụ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) ở nước ngoài.
Công ty dữ liệu thị trường vốn toàn cầu PitchBook (Mỹ) cho biết các công ty đầu tư mạo hiểm ở Trung Quốc đã đầu tư 26,7 tỷ USD vào 3.072 giao dịch trong nửa đầu năm 2023, giảm 31,4% so với cùng kỳ năm 2022 và đang trên đà giảm xuống dưới mức của năm 2016, báo cáo công bố ngày 18/9 của PitchBook nêu rõ.
Đáng lưu ý là hầu hết các khoản đầu tư đều ở quy mô nhỏ. Giá trị các giao dịch lớn (tính từ 100 triệu USD trở lên) của các công ty đầu tư mạo hiểm Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2015.
Nền kinh tế Trung Quốc đã ghi nhận những dấu hiệu phục hồi trong vài tuần qua, nhưng hoạt động đầu tư mạo hiểm ở giai đoạn đầu (early-stage) suy giảm lại là khó khăn cần phải khắc phục.
Cũng theo PitchBook, quý II/2023 đánh dấu quý sụt giảm thứ tư liên tiếp trong hoạt động đầu tư mạo hiểm của Trung Quốc, xét về giá trị giao dịch. Sự sụt giảm này có nguyên nhân từ mức độ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài giảm xuống.
Tuy là thị trường ngách, nhưng hoạt động đầu tư mạo hiểm ở giai đoạn đầu tại Trung Quốc đã chứng kiến các công ty huy động được hàng tỷ USD từ các tổ chức ở nước ngoài để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp trong nước, sau đó sẽ tiến hành IPO tại Mỹ.
Đối với hoạt động gọi vốn, PitchBook cho biết chỉ có ba quỹ đầu tư mạo hiểm bằng đô la Mỹ chấm dứt hoạt động tại Trung Quốc trong nửa đầu năm 2023.
"Chúng tôi được biết một số nhà đầu tư Mỹ đã rút lui khỏi việc phân bổ vốn vào Trung Quốc, chủ yếu do lo ngại về địa chính trị và một số yếu tố khác, bao gồm cả sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc và các cuộc nắn gân pháp lý đối với lĩnh vực công nghệ", báo cáo của PitchBook nêu.
PitchBook lưu ý, sự tăng trưởng của các quỹ bằng đồng nhân dân tệ và các quỹ quy mô vừa đã giúp thúc đẩy hoạt động huy động vốn tổng thể của thị trường Trung Quốc đại lục lên 28 tỷ USD. Con số này đang trên đà vượt mức của năm 2022, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức 131,4 tỷ USD huy động được trong năm 2018.
Hoạt động đầu tư mạo hiểm ở giai đoạn cuối của Trung Quốc hiện vẫn còn khó khăn do mức độ quan tâm của nhà đầu tư đến các đợt IPO ở Hong Kong và Mỹ vẫn trầm lắng.
PitchBook cho biết số lượng giao dịch thoái vốn đầu tư mạo hiểm trong nửa đầu năm 2023 đã giảm xuống 130, từ mức 177 vào nửa cuối năm 2022, trong khi giá trị thoái vốn giảm xuống 77,5 tỷ USD, từ mức 100,2 tỷ USD.
