Gợi mở cơ hội đầu tư
Jeff Bezos - ông chủ của đế chế Amazon từng hỏi nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett rằng: “Phương pháp đầu tư của ông vô cùng đơn giản, nhiều người có thể trở thành người giàu có thứ hai trên thế giới nhờ phương pháp này. Tại sao không ai sao chép lại phương pháp của ông nhỉ?”. “Bởi vì không ai muốn làm giàu chậm cả”, Warren Buffett trả lời.
Từ trước đến nay, lòng tham của con người vẫn được cho là bản chất có sẵn và mang đến hàm ý tương đối tiêu cực. Xuất phát từ tâm lý này, nhiều người mang theo mong muốn kiếm được nhiều tiền trong thời gian ngắn khi bước chân vào môi trường đầu tư và câu chuyện “3 chữ cái” là ví dụ điển hình.
Trong hầu hết các sự kiện, talkshow, diễn đàn về đầu tư chứng khoán, nội dung được đông đảo nhà đầu tư cá nhân quan tâm và mong muốn được chia sẻ luôn là “mã nào”. Tuy nhiên, các chuyên gia ít khi đưa ra câu trả lời cụ thể, có thể do thị trường chứng khoán có diễn biến khó lường, nhất là trong ngắn hạn.
Có những trường hợp “chiều lòng” nhà đầu tư, chuyên gia đưa ra một số mã cổ phiếu đáng quan tâm, nhưng với ý nghĩa gợi mở và giúp nhà đầu tư thu hẹp phạm vi tìm kiếm cổ phiếu mục tiêu, chứ không trực tiếp khuyến nghị giải ngân.
Ngay trong các buổi phỏng vấn riêng với các chuyên gia và đề cập đến “3 chữ cái” để đưa vào bài viết, phóng viên cũng thường nhận được lời từ chối khéo như “hỏi khó quá em ơi”, hay “anh không dám trả lời câu này đâu, nhạy cảm lắm”.
Chuyên viên phân tích của một công ty chứng khoán cho biết, trong báo cáo phân tích của công ty, nội dung chính mà nhà đầu tư quan tâm là “3 chữ cái”. Vì vậy, làm báo cáo phân tích luôn phải chú trọng danh sách cổ phiếu khuyến nghị, vì đây là yếu tố “đinh” của báo cáo và thu hút nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể bỏ qua phân tích về tình hình kinh tế, các yếu tố vĩ mô tác động đến thị trường, nhưng luôn quan tâm đến danh sách cổ phiếu được khuyến nghị.
“Nhà đầu tư và bạn bè tôi sau mua cổ phiếu được khuyến nghị trong báo cáo mà có lãi thì “im không nói gì”, nhưng nếu lỗ là tôi bị chê trách ngay. Việc đưa ra cổ phiếu khuyến nghị là có cơ sở, nhưng không phải thị trường lúc nào cũng thuận lợi và đi theo đúng hướng như kỳ vọng. Chúng tôi cũng chịu nhiều áp lực và trong trường hợp giá cổ phiếu giảm sẽ ảnh hưởng đến đánh giá công việc”, một vị chuyên viên phân tích chia sẻ.
“Căn bệnh” khó chữa
Theo ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán Maybank Investment Bank, tư duy “3 chữ cái” rất phổ biến, không chỉ ở Việt Nam, mà trên toàn thế giới, ở mọi kênh đầu tư. Nhà đầu tư luôn muốn làm giàu nhanh nên câu hỏi về “3 chữ cái” thường trực hàng ngày.
Tư duy này không phù hợp vì theo thống kê, số lượng nhà đầu tư thất bại trên thị trường luôn chiếm tỷ lệ áp đảo số lượng nhà đầu tư thành công và hầu hết rơi vào nhà đầu tư nhỏ lẻ muốn giàu nhanh.
Trong không ít room chat hiện nay, nhà đầu tư bị hấp dẫn bởi những lời mời chào dùng tiền để mua tên các mã chứng khoán có thể tăng giá hàng chục phần trăm, thậm chí tăng bằng lần.
Ông Khánh cảnh báo, con số thống kê toàn cầu cho thấy, nếu “mồi nhử” lợi nhuận gấp 3 lần lãi suất ngân hàng thì 99% là lừa đảo.
“Tâm lý muốn giàu nhanh dẫn tới việc nhà đầu tư dễ bị mắc bẫy, vì những tay lừa đảo vốn rất hiểu điều này nên dễ dàng đưa ra những gói đầu tư, dự án phất lên nhanh để chiêu dụ nhà đầu tư nhảy vào. Miếng phô mai chỉ có trong bẫy chuột”, ông Khánh nói.
Các thế hệ nhà đầu tư cần đầu tư dựa trên kiến thức và óc sáng suốt để đổi lấy lợi nhuận.
Do đó, khi bước chân vào thị trường chứng khoán, nhà đầu tư cần có kiến thức về tài chính, kiểm soát được lòng tham, chuyển tư duy làm giàu nhanh thành làm giàu bền vững, từ đó tiếp cận các mục tiêu đầu tư dựa trên các căn cứ thực tế và có kỳ vọng lợi nhuận phù hợp.
Từ nay đến hết năm 2023 và sang cả năm sau, thị trường chứng khoán khó có thể lập lại thành tích tăng trưởng mạnh và kéo dài như trước, khi vùng giá hiện tại đang nằm giữa vùng đỉnh lịch sử và vùng đáy ngắn hạn, song nếu chọn được những mã cổ phiếu của các doanh nghiệp có nền tảng cơ bản, tiềm năng tăng trưởng thì đó sẽ là danh mục đầu tư tốt.
Theo Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư trong nước đã mở mới 188.298 tài khoản trong tháng 8, tăng 25% so với tháng 7 và là mức cao nhất trong một năm trở lại đây. Như vậy, mỗi ngày, số lượng nhà đầu tư mới tham gia thị trường là rất lớn và câu chuyện muôn thuở sẽ sớm xoay quanh câu chuyện về “3 chữ cái”.
Đây là “bệnh khó chữa” của nhà đầu tư. Ông Khánh cho rằng, báo chí, truyền thông, với sức mạnh của mình cần thường xuyên lên tiếng để nhắc nhở các thế hệ nhà đầu tư về việc phải đầu tư dựa trên kiến thức và óc sáng suốt để đổi lấy lợi nhuận.
