Việc Tổng CTCP Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVX) chấp thuận nhận chuyển nhượng lại 7.053.500 cổ phần thuộc sở hữu của Tổng CTCP Xây lắp dầu khí Nghệ An (PVA) tại CTCP Xi măng dầu khí Nghệ An (PX1) với giá tối đa 10.667,2 đồng/cổ phần khiến nhiều cổ đông của PVX bức xúc.
Đây là số cổ phần mà PVX đã chuyển nhượng cho PVA từ năm 2010 với mức giá trên. Theo báo cáo tài chính kiểm toán năm 2012, PX1 chỉ lãi chưa đầy 30 triệu đồng trên vốn điều lệ 200 tỷ đồng. Cổ đông không hiểu dựa trên cơ sở nào mà PVX mua lại số cổ phần trên với giá cao như vậy, trong khi bản thân Tổng công ty đang lỗ lũy kế đến 1.700 tỷ đồng, trong đó có tỷ trọng không nhỏ từ việc gánh lỗ ở các công ty con, cháu.
Dàn lãnh đạo mới của PVX viện cớ rằng, đang tập trung cho việc tái cấu trúc lại hoạt động của Tổng công ty và không có thời gian đối thoại với cổ đông. Thực tế, số liệu của Kiểm toán Nhà nước công bố mới đây cho thấy, Tổng công ty đang phải khắc phục hậu quả nặng nề từ việc đầu tư tràn lan thời gian qua. Chỉ nhìn lướt qua báo cáo cũng đã thấy, trong niên độ kiểm toán 2011 - 2012, PVX đầu tư vào PVC-SG lỗ 85,8 tỷ đồng; đầu tư vào PVC Land lỗ 66,4 tỷ đồng; đầu tư vào CTCP Đầu tư bê tông công nghệ cao lỗ 48,5 tỷ đồng. Năm 2012, họ PVX cũng có số công ty con chiếm vị trí quán quân về lỗ nhiều nhất trên sàn (với con số lỗ hơn 100 tỷ đồng mỗi công ty), trong đó có những cái tên như Xây lắp dầu khí Nghệ An, Xây lắp dầu khí miền Trung…
Theo kế hoạch đặt ra, PVX sẽ giảm bộ máy cồng kềnh với khoảng 35 công ty con và công ty liên kết hiện nay xuống 6 đơn vị. Năm 2012, khi Tổng công ty chuyển nhượng toàn bộ gần 10 triệu cổ phần PVR của CTCP Kinh doanh dịch vụ cao cấp Dầu khí Việt Nam cho OceanGroup (OGC) với giá 10.000 đồng/cổ phần, không ít cổ đông đã tỏ ra vui mừng và tin rằng, những thương vụ tương tự sẽ được tiếp tục thực hiện. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu vào giao dịch này sẽ thấy không đơn giản khi cả bên mua và bán đều có quan hệ khá đặc biệt. PVX có vốn của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), OceanGroup là cổ đông lớn của OceanBank, PVN cũng có vốn ở OceanBank. Có lẽ với mối quan hệ chằng chịt như vậy mà thị giá PVR khi đó 5.000 đồng/cổ phần, nhưng PVX đã thoái được gấp đôi mức này. Chỉ có điều, mãi tới đầu 2013, PVX vẫn chưa nhận đủ tiền đã bán cổ phần PVR cho OceanGroup.
Nay lại đến thương vụ mua hơn 7 triệu cổ phần PX1 giá cao của PVX từ PVA khiến thị trường nhớ lại những vụ tiếng là thoái vốn của ngành dầu khí, nhưng thực chất là chuyển nhượng cổ phần lòng vòng trong hệ thống. Với cách thức như vậy, liệu đến bao giờ PVX hoàn thành mục tiêu tái cấu trúc Tổng công ty như đã đề ra?
