Sáng 3/11, Quốc hội họp tập trung tại hội trường để thảo luận về kinh tế xã hội, ngân sách nhà nước, đầu tư công, tài chính quốc gia, cơ cấu lại nền kinh tế, chương trình mục tiêu quốc gia…
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Bình Dương) cho rằng, Quốc hội, Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt để tăng tỷ lệ giải ngân đầu tư công.
“Tuy nhiên, năm nào cũng vậy, việc chậm giải ngân vốn đầu tư công vẫn là căn bệnh trầm kha. Tại sao biết rồi mà vẫn chậm, đến thời điểm này có ai đã phải chịu trách nhiệm về vấn đề này hay mới chỉ ra nguyên nhân khách quan, còn sự chủ quan thì rất ít”.
Theo đại biểu, báo cáo từ đầu năm đến ngày 30/9/2020 kết quả giải ngân vốn đầu tư công là 269.000 tỷ đồng, đạt 50,5% kế hoạch. Kết quả này cho thấy có sự chuyển biến tích cực ở các địa phương. Có 8 bộ, 23 địa phương ước đạt tỷ lệ giải ngân trên 60%. Kết quả này cho thấy có sự đột phá tuy vậy tỷ lệ giải ngân này theo kế hoạch đã được điều chỉnh cắt giảm.
Nguyên nhân chính của tình trạng này nhiều báo cáo đã chỉ ra là do tác động của dịch Covid 19, tình hình mưa lũ…, nhưng ngoài ra còn nhiều nguyên nhân chủ quan khác, chủ yếu là việc lập kế hoạch không sát thực tế. Nhiều bộ, ngành địa phương cố giành vốn cho bằng được mà chưa chú trọng việc lập kế hoạch.
“Điển hình một số dự án cử tri quan tâm như dự án vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Mai Phục, cầu vượt nút giao Nguyễn Chí Thanh - Đê La Thành… Đáng lo ngại nhất là việc giải ngân vốn ODA như đường sắt đô thị Cát Linh mới giải ngân được 43%. Tại tuyến đường sắt Nam Thăng Long không kịp giải ngân trong năm nay”, đại biểu nói thêm.
Ngoài ra theo đại biểu, qua tìm hiểu thực tế, nhiều chủ đầu tư cho rằng khâu chuẩn bị đầu tư như thẩm định hồ sơ, lựa chọn nhà thầu gặp khó khăn, phát sinh nhiều tiêu cực. Nhiều dự án kéo dài do khâu này kéo dài vài tháng.
“Một dự án đầu tư công từ giai đoạn chuẩn bị đến khi hoàn thành phải thực hiện trên 10 bước, mỗi bước tốn nhiều thời gian, tốn kém kể cả chi phí không chính thức. Để giải ngân nhanh vốn đầu tư một số chủ đầu tư khoán cho doanh nghiệp thi công công trình đứng ra lo liệu. Vì cố gắng giành vốn, nhất là vốn ODA, nên quá trình triển khai không đáp ứng tiêu chuẩn nhà tài trợ”, đại biểu phát biểu.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề xuất các giải pháp như đề nghị Chính phủ có giải pháp hữu hiệu hơn khi phân bổ vốn đầu tư công, tránh việc cào bằng; Kiên quyết thu hồi dự án chậm triển khai, xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu khi thực hiện giải ngân chậm.
Bên cạnh đó, tiếp tục cải cách hành chính về đầu tư công, có cơ chế kiểm tra, giám sát cán bộ thực thi công vụ; các bộ, ngành phải sát sao, chặt chẽ, phân định trách nhiệm triển khai đừng để “trái bóng” trách nhiệm đá qua đá lại.
