Hội đồng xét xử đã yêu cầu ông Bùi Văn Hải, Trưởng Ban kiểm soát Oceanbank trả lời một số vấn đề, trong đó quan trọng nhất là ông Hải, với vị trí, vai trò, chức trách của Trưởng ban kiểm soát có biết về việc thực hiện chi vượt trần lãi suất tại Oceanbank?
Ông Bùi Văn Hải, giữ vị trí Trưởng ban kiểm soát trong giai đoạn Oceanbank xảy ra các hành vi sai phạm (đang bị xét xử) và sau khi Ngân hàng Nhà nước mua lại 0 đồng, hiện ông Hải vẫn đang là Trưởng Ban kiểm soát Oceanbank.
Ông Hải trình bày các chức năng của Ban kiểm soát mà ông nhớ được, trong đó có chức năng giám sát việc tuân thủ pháp luật cũng như nội quy, điều lệ của ngân hàng...
Theo ông Hải, từ khi làm Trưởng ban Kiểm soát, ông duy nhất được mời tham dự họp HĐQT tại Hội An, nội dung triển khai mô hình tổ chức, hoạt động của OceanBank, còn lại, không được mời tham dự các phiên họp của HĐQT.
Về việc thực hiện chức năng giám sát việc tuân thủ pháp luật, điều lệ ngân hàng, ông Bùi Văn Hải cho biết, sau khi Hội đồng quản trị Oceanbank họp và ra Nghị quyết thì Nghị quyết được gửi cho Ban Kiểm soát.
Các Nghị quyết HĐQT, ông Hải có đọc nhưng không thấy nội dung về chi lãi suất ngoài. Việc chi lãi ngoài ông Hải cũng không được biết.
Theo ông Hải, với chức trách của Trưởng ban kiểm soát, ông đã lập chương trình, kế hoạch kiểm toán hàng năm. Cũng có lần ông ra quyết định kiểm toán đột xuất. Khi phát hiện ra sai phạm và những gì cần ngăn chặn, cảnh báo ông đều chỉ đạo đưa vào báo cáo kiểm toán...
Theo quy định nội bộ, các biên bản, báo cáo kiểm toán do trưởng đoàn, trưởng kiểm toán ký, phê duyệt. Sau đó, ông Hải đều chỉ đạo gửi báo cáo, biên bản đó cho Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc và đơn vị được kiểm toán còn bản thân ông không trực tiếp báo cáo.
Trước những chất vấn của Hội đồng xét xử về việc thực hiện hết chức năng, nhiệm vụ của Trưởng Ban kiểm soát, ông Hải trình bày, trong hoạt động của OceanBank, hoạt động kinh doanh chủ trương đầu tiên là HĐQT, thực hiện là ban điều hành, giám sát đứng thứ ba.
“Những thông tin tôi nắm được đều tham gia trực tiếp hoặc có ý kiến bằng văn bản. Có những việc tôi không được biết. Nhưng có nhiều vấn đề không thể hiện trong báo cáo, và thực tế có nhiều vấn đề chúng tôi cũng không phát hiện được”, ông Hải nói thêm.
Trước sự phủ nhận của ông Hải, Hội đồng xét xử đã thẩm vấn thêm các bị cáo khác.
Theo bị cáo Nguyễn Minh Thu, nguyên Tổng giám đốc Oceanbank, các cuộc họp do bị cáo chủ trì đều có mời Trưởng Ban kiểm soát.
Cuộc họp triển khai chủ trương chi lãi ngoài vào khoảng tháng 4 – 5/2011, họp cả khu vực miền Bắc, miền Nam, bị cáo nhớ là có mời Trưởng ban kiểm soát. Nhưng việc ông Hải có tham gia hay không thì bị cáo Thu không xác định chắc chắn. Còn các cuộc họp HĐQT thì phải có sự tham gia của Ban kiểm soát.
Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn cũng khẳng định, các cuộc họp HĐQT đương nhiên phải mời Trưởng ban kiểm soát. Nhưng HĐQT Oceanbank rất ít họp, trong thời gian 2 năm bị cáo làm Tổng giám đốc thì HĐQT chỉ họp 2- 3 lần.
Bị cáo Nguyễn Thị Nga, nguyên Kế toán trưởng Oceanbank cũng khẳng định, với vị trí công việc Kế toán trưởng, bị cáo Nga thường xuyên gửi báo cáo tới Ban kiểm soát.
Theo bị cáo Nga, chủ trương chi vượt trần lãi suất thực hiện từ 2009, rầm rồ nhất từ 2011.
"Ông Hải không những biết mà biết rất rõ, bởi trong quá trình, số liệu báo cáo kế toán của phòng ban, đều phải báo cáo hết. Nói về chuyên môn, Ban kiểm soát không thể không nhìn thấy. Chưa kể, vợ anh Hải làm ở chi nhánh, có trực tiếp nhận tiền chi lãi ngoài, nên không thể nói không biết”, bị cáo Nga khai.
Theo bị cáo Nga, báo cáo tài chính bao gồm các chỉ tiêu tổng hợp của ngân hàng. Nếu thực sự muốn kiểm tra và biết đọc báo cáo tài chính thì không thể không biết.
Trong bảng cân đối kế toán và kết quả kinh doanh có phần chi trả lãi và thu nhập lãi, có doanh số thu nhập. Chỉ cần lấy chi trả lãi chia ngược doanh số sẽ ra mức lãi suất bình quân, đối chiếu với lãi suất ấn định là có thể biết có chi vượt lãi suất hay không.
“Đây là thao tác đơn giản nhất, còn có nhiều công cụ kiểm tra được. Ban kiểm soát chịu trách nhiệm trước cổ đông mà không biế đọc báo cáo tài chính thì bị cáo khó mà xác nhận được”, bị cáo Nga nói.
Trước những đối chất này, ông Bùi Văn Hải vẫn khẳng định, không biết việc chi lãi ngoài, chỉ khi có kết luận thanh tra mới biết việc chi vượt trần lãi suất.
Theo ông Bùi Văn Hải, để biết được phải xem xét chứng từ chi tiết, ví dụ như tài khoản 811, phải có sao kê chi tiết mới biết được.
Tuy nhiên, Hôi đồng xét xử lưu ý ông Bùi Văn Hải: "Luật pháp buộc cá nhân có những cái có thể biết hoặc không, có những cái buộc phải biết. Quá trình thực hiện chi vượt trần lãi suất kéo dài 5 năm, có trên sổ sách giấy tờ. Dù trong cuộc họp ông có thể không biết, nhưng qua kiểm toán nội bộ, các báo cáo tài chính 6 tháng, 1 năm đương nhiên ông phải biết.
Với vai trò trách nhiệm Trưởng ban kiểm soát, các báo cáo hàng tháng, hàng quý, hàng năm đều phải qua ông Bùi Văn Hải. Số tiền thể hiện báo cáo tài chính, thể hiện trong tài khoản 811 mà ông vẫn nói không biết".
