Chiều 12/4, phiên tòa xét xử vụ án xảy ra tại dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 bắt đầu phần xét hỏi.
Bị cáo Trần Trọng Mừng (cựu Tổng giám đốc CTCP Gang thép Thái Nguyên - TISCO) cho rằng, Viện kiểm sát truy tố có những nội dung chưa đúng. “Cáo trạng nói tôi là chủ mưu, cầm đầu, tổ chức, thực hiện điều chỉnh hợp đồng EPC là không đúng”.
Theo cáo trạng, dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư là 3.843 tỷ đồng do TISCO là chủ đầu tư, bao gồm nhiều gói thầu. Riêng gói thầu dây chuyền luyện kim khu vực Lưu Xá trị giá 2.588 tỷ đồng xảy ra hàng loạt sai phạm.
Ngày 12/7/2007, TISCO ký hợp đồng EPC với Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) để thực hiện gói thầu trên. Giá trị hợp đồng là 160 triệu USD và TISCO đã ứng trước 35%, trị giá 35 triệu USD.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện hợp đồng, MCC xảy ra các vi phạm như chậm tiến độ, không triển khai thi công… TISCO không tạm dừng hợp đồng, thu hồi tiền mà tiếp tục ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư tăng thêm 15,7 triệu USD. Đồng thời, tách phần C gói thầu và đưa Vinaincon làm nhà thầu phụ để thực hiện.
Khai trước tòa, bị cáo Mừng thừa nhận, theo nguyên tắc chung, hợp đồng EPC là hợp đồng trọn gói, chìa khóa trao tay. Khi ký hợp đồng, MCC có bảo lãnh hợp đồng. Đến khi MCC xảy ra sai phạm, TISCO đã có biện pháp nhắc nhở.
“Chúng tôi đã báo cáo các cấp có thẩm quyền để dừng hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng và phạt MCC. Chúng tôi làm theo chỉ đạo của Tổng công ty thép Việt Nam – VNS và Bộ Công thương”, bị cáo khai.
Bị cáo Mừng khai thêm, việc điều chỉnh tách phần C hợp đồng căn cứ vào hướng dẫn Thông tư 09 của Bộ Xây dựng.
“Bị cáo có thấy phù hợp không vì Thông tư 09 chỉ áp dụng với nhà thầu Việt Nam?”, chủ tọa hỏi. Bị cáo khai, hợp đồng có điều khoản cho phép điều chỉnh giá. Thông tư 09 không nêu rõ nhà thầu quốc tế hay trong nước.
Bị cáo Mừng khai, việc điều chỉnh hợp đồng tăng thêm 15,7 triệu USD dựa vào số liệu do Vinacoin tính toán.
“Chúng tôi báo cáo HĐQT và được VNS thẩm định, báo cáo chính phủ đó là số liệu đáng tin cậy”, bị cáo khai.
Bị cáo thừa nhận, Vinaincon có tờ trình xin làm nhà thầu phụ dự án, đồng thời có Thứ trưởng Bộ Công thương Lê Dương Quang giới thiệu. Bị cáo phủ nhận việc tách hợp đồng vì thời điểm đó, bị cáo đã nghỉ hưu. Tuy nhiên, bị cáo thừa nhận, trước khi nghỉ, bị cáo ký văn bản gửi VNS, có kiến nghị giới thiệu Vinaincon làm nhà thầu phụ và đề nghị điều chỉnh một phần hợp đồng.
Bị cáo Mừng thừa nhận có trách nhiệm sai phạm.
“Cái sai là tôi chưa hiểu cơ sở tính toán. Chúng tôi nghĩ cấp quản lý trực tiếp đã giới thiệu và Vinaincon đã xây lắp cải tạo Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 1 và thực hiện rất tốt…”, bị cáo phân trần.
Bị cáo Mừng cho rằng, khi làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo có văn bản nêu rõ 2 lý do không điều chỉnh hợp đồng theo đơn giá vì không quản lý được tổng mức đầu tư và không khuyến khích nhà thầu đẩy nhanh tiến độ.
Trước tòa, bị cáo Ngô Sỹ Hán, cựu Phó tổng giám đốc TISCO đồng ý với nội dung cáo trạng. Còn bị cáo Đồng Quang Dương, cựu Phó tổng giám đốc TISCO kiêm thư ký dự án cho rằng không có tội, quy kết của Viện kiểm sát là quá nặng.
Cơ quan tố tụng truy tố các bị cáo Trần Trọng Mừng, Ngô Sỹ Hán và Trần Văn Khâm (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc TISCO) về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí với số tiền thất thoát là hơn 830 tỷ đồng.
