Công ty chứng khoán ra đời sớm nhất
Ngày 28/7/2000, thị trường chứng khoán chính thức mở cửa với mô hình hết sức đơn giản: 2+2+1+1, tức chỉ 2 cổ phiếu (REE và SAM), 2 công ty chứng khoán, 1 trung tâm giao dịch chứng khoán kiêm chức năng trung tâm lưu ký và 1 ngân hàng chỉ định thanh toán. Hai công ty chứng khoán đó là Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) và Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC).
Hai công ty chứng khoán này được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy phép hoạt động cùng ngày 26/11/1999.
BVSC có cổ đông sáng lập là Tổng công ty Bảo hiểm Việt Nam, với vốn điều lệ ban đầu là 43 tỷ đồng. Ngày 28/11/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định phê duyệt đề án cổ phần hóa Tổng công ty Bảo hiểm Việt Nam và thí điểm thành lập Tập đoàn Tài chính Bảo hiểm Bảo Việt.
Theo đó, BVSC trở thành thành viên của tập đoàn tài chính bảo hiểm Việt Nam. Vốn điều lệ hiện tại của BVSC là 722,3 tỷ đồng. Trụ sở chính của Công ty đặt tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, với mạng lưới hoạt động gồm 1 chi nhánh và 7 phòng giao dịch tại Hà Nội và TP. HCM.
Còn BSC tiền thân là Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, thành viên của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Vốn điều lệ ban đầu của Công ty là 55 tỷ đồng. Thừa hưởng lợi thế của BIDV, ngân hàng thương mại quốc doanh được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước chỉ định làm ngân hàng thanh toán cho thị trường chứng khoán, BSC góp phần đánh dấu cho sự khởi đầu của ngành chứng khoán nói chung và nghề môi giới, đầu tư và tư vấn đầu tư chứng khoán tại Việt Nam nói riêng.
Cuối năm 2010, với định hướng phát triển của BIDV, đồng thời để đáp ứng được nhu cầu và đòi hỏi của thị trường, BSI tiến hành cổ phần hóa và đấu giá thành công gần 10,2 triệu cổ phần. Ngày 1/1/2011, Công ty chính thức đổi tên thành Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam với số vốn điều lệ là 865 tỷ đồng và đi vào hoạt động với mô hình mới. Ngày 19/7/2011, BSI chính thức niêm yết hơn 85 triệu cổ phiếu trên sàn HOSE.
Từ ngày đầu thành lập, BSI đã có mặt tại 2 trung tâm kinh tế lớn là Hà Nội và TP. HCM. Đến nay, ngoài Hội sở chính tại Hà Nội và Chi nhánh TP. HCM, BSC đã có mạng lưới với gần 40 điểm hỗ trợ giao dịch tại các tỉnh thành lớn trên toàn quốc, với hơn 200 nhân viên làm việc trong cả khối hỗ trợ và khối nghiệp vụ.
Công ty chứng khoán có quy mô lớn nhất
Ngày 30/12/1999, Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) được thành lập với vốn điều lệ ban đầu là 6 tỷ đồng, trụ sở chính đặt tại TP. HCM. Đến nay, vốn điều lệ của SSI đã đạt 4.800 tỷ đồng và ghi danh là công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất tại thị trường chứng khoán Việt Nam.
Với số vốn điều lệ này, SSI cũng là công ty chứng khoán có quy mô lớn nhất trên thị trường, với 8 phòng giao dịch và chi nhánh hoạt động trên cả nước. Hiện SSI có 3 công ty con (Công ty TNHH Quản lý quỹ SSI - SSIAM, Quỹ đầu tư thành viên SSI – SSIMF, Công ty Quốc tế SSI) và 3 công ty liên kết (Công ty cổ phần Cảng Đồng Nai, Công ty cổ phần Tập đoàn PAN, Công ty cổ phần Khử trùng Việt Nam).
SSI cũng chính là công ty chứng khoán tư nhân đầu tiên được thành lập trên thị trường, sau 2 công ty chứng khoán có vốn nhà nước. Sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận, kể từ ngày 1/9/2015, giới hạn tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (room) đối với cổ phiếu SSI được nâng lên tối đa là 100%. Theo đó, SSI là công ty chứng khoán đầu tiên tại Việt Nam được nới room ngoại lên 100% theo Nghị định 60/2015/NĐ-CP.
Công ty chứng khoán hợp nhất đầu tiên
Ngày 25/10, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã trao quyết định chấp thuận hợp nhất cho Công ty cổ phần Chứng khoán MB và Công ty Chứng khoán VIT (VITS). Công ty chứng khoán sau hợp nhất vẫn lấy tên Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS) và trở thành công ty chứng khoán hợp nhất đầu tiên trên thị trường. Vốn điều lệ sau hợp nhất là của MBS là 621 tỷ đồng; trong đó tỷ lệ sở hữu của MBS là 75%. Cơ cấu lãnh đạo của MBS mới không có nhiều xáo trộn, khi ban lãnh đạo VITS không tham gia điều hành công ty mới.
MBS (sau hợp nhất) chính thức đi vào hoạt động từ 1/12/2013 và đến nay, vốn điều lệ đạt hơn 1.221 tỷ đồng. Việc sáp nhập giữa MBS và VITS được đánh giá là hình mẫu trong quá trình tái cấu trúc khối công ty chứng khoán.
Công ty chứng khoán “trẻ” nhất
Trong giai đoạn tái cấu trúc thị trường chứng khoán 2011 – 2015, đã diễn ra làn sóng hợp nhất, sáp nhập công ty chứng khoán. Thương vụ hợp nhất gần đây nhất giữa Công ty cổ phần Chứng khoán Hải Phòng và Công ty cổ phần Chứng khoán Á Âu (AAS) diễn ra trong năm 2015.
Tên gọi của công ty hợp nhất là Công ty Chứng khoán Hải Phòng, với vốn điều lệ mới là 291,8 tỷ đồng. Và như vậy, pháp nhân mới Chứng khoán Hải Phòng đã trở thành công ty có tuổi đời “trẻ” nhất trong khối tổ chức trung gian của thị trường.
Ngày 17/11/2015, cổ phiếu HPC của Chứng khoán Hải Phòng hủy niêm yết trên HNX và tới ngày 18/10/2016, Chứng khoán Hải Phòng trở lại sàn chứng khoán để giao dịch trên UPCoM với mã HAC.
Công ty chứng khoán 100% vốn ngoại đầu tiên
Ngày 7/10/2013, CTCP Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) chính thức được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận chuyển mô hình hoạt động từ công ty cổ phần thành công ty TNHH một thành viên. Theo đó, MBKE hoạt động dưới hình thức công ty chứng khoán 100% vốn nước ngoài và là công ty chứng khoán 100% vốn nước ngoài đầu tiên trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Cùng ngày, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng chấp thuận cho 4 cổ đông Việt Nam của MBKE được nhượng toàn bộ 51,5% cổ phần cho cổ đông ngoại hiện tại là Maybank Kim Eng Holdings Ltd.
MBKE được thành lập theo Giấy phép số 71/UBCK-GP do Ủy ban Chứng khoán Nhà Nước cấp ngày 14/12/2007 và chính thức hoạt động từ tháng 4/2008. MBKE được hậu thuẫn bởi Tập đoàn Maybank (Malaysia). Hiện tại, MBKE có vốn điều lệ trên 829 tỷ đồng, trụ sở chính đặt tại TP. HCM, cùng 7 chi nhánh tại các tỉnh, thành phố lớn trên toàn quốc.
Công ty chứng khoán đầu tiên hợp tác với đồng nghiệp trong khu vực
Vào ngày 7 và 8/10/2016, HNX đã phối hợp cùng các công ty chứng khoán thành viên tổ chức Hội nghị thành viên thường niên năm 2016. Trong khuôn khổ Hội nghị đã diễn ra phiên họp tổng giám đốc các sở giao dịch chứng khoán ASEAN lần thứ 25 và Chương trình ASEAN Broker Networking lần thứ 3. Sự kiện này có sự tham dự của 33 công ty chứng khoán trong khu vực.
Được biết, tại sự kiện, có tới 70 cặp công ty chứng khoán đến từ các nước tham gia gặp gỡ song phương để tìm kiếm cơ hội hợp tác. Và BVSC đã ghi dấu ấn là công ty chứng khoán đầu tiên ký thỏa thuận hợp tác song phương với đồng nghiệp trong khu vực.
Cụ thể, BVSC đã có cuộc gặp gỡ tiếp xúc với 6 công ty chứng khoán đến từ Singapore, Malaysia, Myanmar, Thái Lan, Indonesia và đã tiến hành ký kết thỏa thuận hợp tác song phương với Công ty Chứng khoán MNC đến từ Indonesia. Theo thỏa thuận ký kết, BVSC và MNC sẽ cùng nhau phát triển mối quan hệ hợp tác kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng, chia sẻ các cơ hội đầu tư tiềm năng bằng những thế mạnh trong nghiệp vụ của mỗi bên.
Công ty chứng khoán đầu tiên tham gia thị trường trái phiếu Việt Nam
Song song với thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu Việt Nam cũng được hình thành từ giữa thập niên 1990. Tuy nhiên, phải đến năm 2002 mới chính thức có công ty chứng khoán tham gia thị trường trái phiếu, đó chính là Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank (VCBS).
Cũng trong năm 2002 – năm thành lập VCBS, Công ty đã bảo lãnh thành công 1.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ. Bên cạnh đó, với việc cung cấp bảng giá trực tuyến và tiện ích giao dịch chứng khoán qua Internet (VCBS - Cyber Investor), VCBS cũng là công ty chứng khoán đầu tiên cung cấp các tiện ích trực tuyến trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
VCBS hiện có vốn điều lệ 700 tỷ đồng, trụ sở đặt tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, mạng lưới hoạt động gồm 7 chi nhánh, văn phòng đại diện, phòng giao dịch tại các tỉnh, thành phố lớn trên cả nước.
Công ty chứng khoán nhỏ nhất
Với số vốn điều lệ hiện tại ở mức 11 tỷ đồng, Công ty TNHH Tư vấn đầu tư chứng khoán TC Capital Việt Nam (TCVN) đang là công ty chứng khoán nhỏ nhất trên thị trường. Với mức vốn điều lệ khiêm tốn, công ty này chỉ được hoạt động trong mảng nghiệp vụ tư vấn đầu tư chứng khoán.
Trụ sở Công ty tại lô 6, tầng 1, tòa nhà Hoàng Thành, số 114 Mai Hắc Đế, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Giấy phép thành lập và hoạt động số 91/UBCK-GP do UBCK cấp ngày 21/4/2008.
