Thống kê từ Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho hay, cả nước hiện có 888 đô thị, nhưng tình trạng ùn tắc giao thông thường xuyên diễn ra, trong đó, việc thiếu bãi đỗ xe đang diễn ra ngày càng trầm trọng.
Tại Hà Nội, các bãi đỗ xe hiện hữu chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu. Tại TP.HCM, con số này còn thấp hơn, chỉ 7%. Đô thị hoá cũng đang gây áp lực lớn về nhu cầu quỹ đất xây dựng đô thị, đặc biệt với các khu vực trung tâm, lõi đô thị.
Một thực trạng khác cũng được VACC nêu ra đó là tại hầu hết các quần thể nhà cao tầng, tầng hầm hầu hết mới chỉ được sử dụng để xe, ít sử dụng cho mục đích công cộng.
Hiện tại, cũng chỉ có Hà Nội lập và phê duyệt Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm – thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tuy nhiên, hầu hết các công trình ngầm đều mang tính cục bộ, chỉ khai thác cho mục đích riêng chứ chưa có sự liên kết tổng thể cho cả khu vực hay một đô thị.
Tại hội thảo, VACC cũng đề xuất một số định hướng cơ bản để phát triển các công trình ngầm. Trong đó, việc đầu tiên là cần xây dựng một chiến lược phát triển không gian ngầm đô thị hoàn chỉnh, đồng bộ với các chiến lược phát triển hạ tầng khác của đất nước.
Cùng với đó, cần có sự chỉ đạo các địa phương có đô thị lớn xây dựng quy hoạch chương trình kế hoạch phát triển không gian ngầm đô thị. Đồng thời, đầu tư xây dựng các công trình ngầm đã được quy hoạch theo đúng lộ trình, trong đó ưu tiên hệ thống giao thông ngầm (đường sắt; hầm cho đường ô tô, người đi bộ; bãi đỗ xe ngầm).
Về giải pháp, VACC cho rằng, trước mắt cần hoàn thiện cơ chế, chính sách với các văn bản quy phạm pháp luật về không gian ngầm đô thị, hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan; Chỉ đạo 2 thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM rà soát quy hoạch mạng lưới giao thông có gắn với các công trình ngầm để đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng, giải quyết ách tắc; Nâng cao năng lực hợp tác công tư; Tăng cường hợp tác quốc tế; Thúc đẩy đào tạo nhân lực…
Theo VACC, công trình ngầm là nhu cầu tất yếu trong tình hình phát triển đô thị. Thị trường công việc liên quan đến không gian ngầm đô thị cũng rất lớn cho các doanh nghiệp. Phát triển công trình ngầm sẽ giải quyết nhiều vấn đề bức bách hiện nay, trong đó có giao thông, chỗ để xe.
