Mục tiêu khiêm tốn chưa phản ánh đúng tiềm năng
Ngành du lịch tại Việt Nam đang chứng kiến sự khởi sắc sau đại dịch với số lượng khách nội địa tăng trưởng cao và khách quốc tế đang quay trở lại.
Năm 2023, ngành du lịch đặt mục tiêu đón và phục vụ 8 triệu lượt khách quốc tế, đây là con số khiêm tốn so với mức đã đạt được năm 2019 là 19 triệu lượt khách, nhưng lại là mục tiêu đầy thách thức do thị trường du lịch quốc tế có nhiều biến động sau đại dịch. Một số thị trường truyền thống như Liên bang Nga, Trung Quốc chưa thể mang lại lượng khách du lịch như từng có trước đại dịch, sự cạnh tranh của các điểm đến trong khu vực với nhiều cách làm sáng tạo cũng là một khó khăn để Việt Nam phải trở thành một lựa chọn tốt hơn hơn cho du khách quốc tế.
Làm cách nào để thu hút khách quốc tế, cũng như làm thế nào để khách quay trở lại là nội dung được các chuyên gia, cơ quan quản lý đưa ra tại Toạ đàm "Hiến kế hút khách quốc tế" do Báo Đầu tư tổ chức sáng 22/3.
Phát biểu khai mạc toạ đàm, ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư cho biết, chỉ trong một thời gian rất ngắn vừa qua, nhiều hoạt động quan trọng đã diễn ra liên quan tới mục tiêu thúc đẩy du lịch, đặc biệt những giải pháp thu hút du khách quốc tế. Điển hình là Hội nghị toàn quốc về du lịch do Thủ tướng Chính phủ chủ trì ngày 15/3/2023 và Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam ngày 19/3/2023. Đây là những sự kiện quan trọng diễn ra sau đúng 1 năm Việt Nam mở cửa trở lại đón khách quốc tế trong tình hình mới, tại đó đã chỉ ra rất rõ những hạn chế, điểm nghẽn và đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ nhằm đưa du lịch phục hồi bền vững và hiệu quả.
 |
Ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư phát biểu khai mạc Tọa đàm. Ảnh: Dũng Minh |
Thực tế cho thấy, trong gần 1 năm hoạt động du lịch chính thức mở cửa, Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình quảng bá, kích cầu lớn, trong đó có hai chương trình là “Du lịch an toàn, trải nghiệm trọn vẹn” thúc đẩy du lịch nội địa và “Live Fully in Vietnam” hướng tới thị trường quốc tế. Hàng loạt hoạt động liên kết hợp tác, kích cầu du lịch cũng đã được tổ chức tại các địa phương, doanh nghiệp du lịch trên toàn quốc.
Những chương trình này thực sự góp phần giúp ngành du lịch tại Việt Nam khởi sắc trở lại. Số lượng khách nội địa năm 2022 đạt 101,3 triệu lượt, vượt 68% so với kế hoạch và cũng là con số cao nhất từ trước tới nay. Tuy nhiên, khách du lịch quốc tế chỉ đạt 3,6 triệu lượt khách, đạt khoảng 70% kế hoạch đề ra.
Vì sao khách quốc tế chưa trở lại Việt Nam nhiều?
Năm 2019, du lịch tạo hơn 4,5 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, đóng góp 9,2% GDP cả nước (tương đương với 32,8 tỷ USD). Đây là con số đầy ý nghĩa nhưng so với mặt bằng chung toàn cầu thì vẫn còn thấp, đặc biệt rất thấp so với tiềm năng du lịch của Việt Nam.Đó là tiềm năng của một đất nước có thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đa dạng, phong phú về cả biển, núi, rừng và sông.
Việt Nam có 1 trong 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới (Vịnh Hạ Long); 03 di sản thiên nhiên thế giới (Vịnh Hạ Long, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, quần thể danh thắng Tràng An); 15 di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại; hơn 41 nghìn di tích, thắng cảnh, trong đó có hơn 4 nghìn di tích được xếp hạng cấp quốc gia; 33 vườn quốc gia; 117 bảo tàng; gần 8 nghìn lễ hội. Âm nhạc dân gian có truyền thống lâu đời và vô cùng đặc sắc. Ẩm thực đa dạng, độc đáo, hương vị phong phú tại tất cả các địa phương. Mặt bằng giá cả thấp hơn so với nhiều nước…
"Nhưng vì sao du khách quốc tế vẫn chưa trở lại Việt Nam nhiều, trong khi các quốc gia lân cận đang chứng kiến sự phục hồi ngoạn mục, thậm chí vượt qua cả ngưỡng trước đại dịch và đang đặt ra những tham vọng cao hơn? Cần có những giải pháp cụ thể, khả thi nào trong các chương trình hành động để khơi thông các điểm nghẽn, phát huy tối đa lợi thế và tiềm năng du lịch đất nước, sớm thu hút du khách trở lại đông hơn? Đây cũng là lý do ngày hôm nay Báo Đầu tư tổ chức Tọa đàm “Hiến kế hút khách quốc tế” nhằm góp thêm những kế sách để triển khai hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng thời đóng góp cho sự phát triển của ngành du lịch tại Việt Nam", ông Lê Trọng Minh nhấn mạnh.
Tiến sĩ Nuno F. Ribeiro, Phó chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam đánh giá, du lịch Việt Nam đã đạt được nhiều thành công khi bắt đầu đổi mới từ năm 1986 đến nay. Việt Nam thu hút khách du lịch quốc tế từ nhiều thị trường khác nhau. Mặc dù đi sau Thái Lan 30 năm về du lịch nhưng Việt Nam chỉ còn khoảng 2 triệu lượt khách quốc tế nữa có thể đuổi kịp Thái Lan, đây là con số đáng nể.
Theo Tiến sỹ Nuno, trong 10 điểm đến hàng đầu của thế giới, Việt Nam thường xuyên có 5-6 điểm, khách du lịch từ các thị trường khác rất ưa chuộng Việt Nam. Việt Nam cũng là một nước không phụ thuộc vào một thị trường du lịch nào, khách hoàn toàn có thể chỉ đến Việt Nam và không cần kết hợp đến các nước khác.
 |
Tiến sĩ Nuno F. Ribeiro, Phó chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam trình bày tham luận tại Tọa đàm. Ảnh: Dũng Minh |
Đặt vấn đề thị trường khách du lịch quốc tế vì sao quan trọng? Tiến sỹ Nuno lý giải: "Khách du lịch nước ngoài đang chi tiêu gấp 11 lần khách trong nước. Khách ở lại càng lâu chi tiêu càng nhiều. Khách du lịch ở Việt Nam một tuần thì tiêu gấp đôi những người lưu trú dưới 7 ngày nên kéo dài thời gian lưu trú đem lại hiệu quả cao, cải cách thủ tục hành chính, càng nhiều quốc gia được áp dụng visa điện tử càng tốt. Chúng ta muốn khách nước ngoài trở thành các đại sứ, truyền cảm hứng để du khách khác đến Việt Nam".
Khách du lịch nước ngoài đang chi tiêu gấp 11 lần khách trong nước. Khách ở lại càng lâu chi tiêu càng nhiều. Khách du lịch ở Việt Nam một tuần thì tiêu gấp đôi những người lưu trú dưới 7 ngày nên kéo dài thời gian lưu trú đem lại hiệu quả cao, cải cách thủ tục hành chính, càng nhiều quốc gia được áp dụng visa điện tử càng tốt.
TS. Nuno F. Ribeiro, Đại học RMIT Việt Nam
Tuy nhiên, thống kê từ Tiến sĩ Nuno, tỷ lệ khách quốc tế quay trở lại Việt Nam chỉ 8-10%, một con số rất nhỏ so với tiềm năng du lịch của Việt Nam. Do đó, cần có giải pháp để thu hút họ quay trở lại, thay đổi ý nghĩ Việt Nam chỉ là điểm đến một lần trong đời. Ngoài các chính sách về visa, cũng cần tới yếu tố truyền thông, đặc biệt cần truyền thông Việt Nam là điểm đến tươi đẹp, điểm đến có giá trị. Từng người Việt Nam, các youtuber, Tiktoker nên đóng góp vào vấn đề này, không nên truyền thông các điểm đến giá rẻ, giảm giá trị điểm đến.
Trong khi đó, ông Martin Koerner – Trưởng tiểu Ban Du lịch, Diễn Đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) & Chủ tịch tiểu ban Du lịch & Khách sạn, Eurocham thẳng thẳn chỉ ra những điểm nghẽn mà Việt Nam cần khắc phục để không khiến khách quốc tế ngại quay trở lại: Thứ nhất cần cải thiện chính sách visa, thứ hai khi khách đến nhập cảnh cần được đón chào niềm nở thân thiện hơn, giải toả những mệt mỏi sau chặng đường dài bay đến Việt Nam và thứ ba, cần bỏ quy định nhân viên du lịch cần đeo khẩu trang vì khách quốc tế khi đến Việt Nam giao tiếp đầu tiên là nhìn vào biểu hiện trên khuôn mặt, việc sử dụng khẩu trang khiến việc giao tiếp có rào cản hạn chế.
Kinh nghiệm phát triển du lịch trên thế giới cho thấy, việc thu hút tốt khách quốc tế sẽ đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế quốc gia và các địa phương nơi khách lưu trú. Ngay cả với Việt Nam, năm 2019 trước khi đại dịch xảy ra, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 18 triệu lượt, bằng 21% số lượt khách nội địa nhưng doanh thu chiếm gần 2/3 doanh thu ngành du lịch. Điều này có được bởi đặc tính khách quốc tế có thời gian lưu trú dài, từ 8-12 ngày, chi tiêu từ 1.100 – 2.000 USD cho 1 chuyến đi. Trong khi đó, đặc thù khách nội địa thường đi nghỉ vào cuối tuần và mức chi tiêu cũng không bằng.
Tại Hội nghị Toàn quốc về du lịch, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng khẳng định việc phát triển du lịch của Việt Nam vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, cơ hội về thiên nhiên, con người, truyền thống văn hóa – lịch sử. Đồng thời, Thủ tướng cũng chỉ đạo nhiều giải pháp phát triển du lịch theo hướng an toàn, xanh, sạch, văn minh, hiện đại, hấp dẫn, đề cao văn hóa du lịch Việt Nam.
Ngoài các giải pháp có tính căn bản, dài hạn thì Thủ tướng đã yêu cầu thực hiện nhiều nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới như tiếp tục tăng cường đầu tư và huy động các nguồn lực cho phát triển du lịch; tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, các hộ kinh doanh du lịch tiếp cận các nguồn vốn, gói kích cầu; đẩy mạnh chuyển đổi số; hình thành và phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh ở Việt Nam; sửa đổi, hoàn thiện chính sách về thủ tục xuất nhập cảnh cho khách quốc tế theo hướng tăng số lượng nước được miễn thị thực và kéo dài thời hạn lưu trú phù hợp với lệ phí hợp lý, mở rộng visa điện tử; tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với các tập đoàn, tổng công ty du lịch lớn, đa quốc gia trong thúc đẩy kết nối, thu hút các thị trường khách lớn, tiềm năng theo nguyên tắc "Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ",…
Đây là các định hướng rất quan trọng và để triển khai hiệu quả cần được cụ thể hóa thành các chương trình hành động thực tế của các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp, từ đó mang lại tác động sớm.
