Tăng mạnh so với thị trường
Thị trường chứng khoán đã có một đợt tăng rất ấn tượng, đặc biệt ở giai đoạn tháng 5, nửa đầu tháng 6. Dù bối cảnh kinh tế chung còn nhiều thách thức, nhưng thị trường chứng khoán đã đi trước cùng với một số ngành được dự đoán hồi phục sớm nhất. Sự kìm nén trong thời gian dài giúp thị trường chứng khoán có đợt bật nảy tốt và cùng với sự hoán đổi luân phiên giữa các nhóm ngành mà thị trường giữ nhịp tăng trưởng trong 2 tháng qua khá ổn định.
Cùng với đà tăng chung của nhiều ngành thì nhóm cổ phiếu chứng khoán được nhà đầu tư chú ý nhất và có mức tăng bình quân khoảng 25%. Việc nhóm chứng khoán có cú bật tăng vượt trội như vậy chủ yếu đến từ hai nguyên nhân chính. Một là, nhiều cổ phiếu đã giảm giá sâu từ 50 - 70% kể từ đỉnh – xác lập vào đầu năm 2022. Hai là, đi theo quy luật chung của thị trường, mỗi khi có tín hiệu lạc quan thì nhóm ngành chứng khoán thường phản ứng đầu tiên và đi đầu sóng. Một số cổ phiếu thậm chí còn chạy nhanh hơn, với mức tăng trưởng gần 100% nhờ có thông tin kết quả kinh doanh nổi trội trong quý đầu của năm.
 |
Ông Nguyễn Hồng Khanh - Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Quốc tế Việt Nam. |
Thị trường chứng khoán khởi sắc nhờ sự trở lại dồi dào của dòng tiền. Nếu như 4 tháng đầu năm, giao dịch trung bình của thị trường ở mức khá thấp thì kể từ đầu tháng 5, thị trường đã có dấu hiệu giao dịch khởi sắc hơn. Việc Ngân hàng Nhà nước liên tục hạ lãi suất điều hành, theo đó, các ngân hàng thương mại cũng hạ dần mặt bằng lãi suất huy động phần nào làm thay đổi dòng chảy của vốn đầu tư, đặc biệt là nhiều dòng vốn nhàn rỗi đã dịch chuyển từ tiết kiệm sang kênh chứng khoán.
Các thống kê cho thấy, chứng khoán có độ nhạy rất lớn với tin lãi suất, đặc biệt khi Nhà nước tiếp tục hạ lãi suất điều hành giúp nhà đầu tư kỳ vọng những động thái này sẽ tác động đồng đều đến nhiều đối tượng kinh tế và giúp hoạt động chung các ngành sớm hồi phục. Việc hạ lãi suất cũng trực tiếp giúp các doanh nghiệp chứng khoán giảm chi phí vay và bản thân nhà đầu tư cũng giảm chi phí đầu tư. Trên một mặt bằng chung, khi lãi suất tiết kiệm co hẹp lại, trong khi lãi suất vay đầu tư chứng khoán giảm sẽ kích thích nhà đầu tư quay lại giao dịch mạnh tay hơn. Việc thị trường chạm đáy và có dấu hiệu lạc quan cũng tạo sức hút đáng kể cho nhà đầu tư trở lại thị trường sau gần một năm trầm lắng.
Thị trường chứng khoán hiện tại đã hoạt động nhộn nhịp hơn hẳn so với giai đoạn trước năm 2020 nhờ sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư mới. Điều đó thể hiện qua số tài khoản mở mới trong tháng 6 vừa qua là hơn 145.800 tài khoản, tăng hơn 45.000 tài khoản so với tháng trước đó và là mức cao nhất trong vòng 10 tháng. Từ tháng 1/2021 đến nay, số lượng tài khoản mở mới đã gia tăng rất nhanh và gấp nhiều lần so với các năm liền kề. Số lượng tài khoản gia tăng đẩy giao dịch chung của thị trường chứng khoán tăng hơn gấp đôi so với mức bình quân của 2 năm trước đó. Nếu như khoảng thời gian từ năm 2020 trở về trước, mỗi ngày, thị trường chứng khoán giao dịch 8.000 tỷ đồng đã là nhiều thì hiện tại đang ở vùng 20.000 tỷ đồng.
Giao dịch thị trường gia tăng đột biến một phần là xu hướng chung của thế giới khi dòng tiền đổ vào chứng khoán trong giai đoạn dịch bệnh kéo dài hơn 2 năm nhưng sau đó dòng tiền không hoàn toàn rút ra thị trường, mà vẫn duy trì ở mức cao hơn 80% so với bình quân trước đại dịch. Điều này mang lại lợi nhuận môi giới đáng kể cho nhóm công ty chứng khoán và với tốc độ mở tài khoản giao dịch mới cùng thanh khoản vẫn tiếp tục mở rộng mỗi ngày như hiện nay, các công ty chứng khoán sẽ nhanh chóng bị đói vốn và phải nhanh chóng bổ sung vốn để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Nhiều điểm sáng ở giai đoạn nửa cuối năm
Việc các công ty chứng khoán bổ sung vốn cũng là điểm thu hút nhất định với nhà đầu tư. Khối công ty chứng khoán là một trong những nhóm doanh nghiệp có tốc tăng vốn nhanh nhất trên sàn chứng khoán, đặc biệt là giai đoạn từ năm 2021 đến nay. Nếu như những năm trước đó, vốn điều lệ của nhóm công ty chứng khoán chỉ tăng trung bình 10 - 15% mỗi năm, thì riêng năm 2021 đến 2022, vốn điều lệ của các công ty đã tăng đến 50%. Trong năm 2022, nhiều công ty chứng khoán lớn thậm chí đã tăng gấp đôi vốn điều lệ. Năm nay, mùa tăng vốn mới của các công ty chứng khoán lại bắt đầu sôi động với hàng loạt công ty chứng khoán từ nhỏ đến lớn dự kiến tăng vốn, như MBS tăng vốn lên 4.377 tỷ đồng, BSC tăng 8%, lên 2.028 tỷ đồng, hay những công ty có mức độ tăng vốn lớn như VCI, TCBS, VPBankS.
Trong giai đoạn thị trường có tín hiệu tăng trưởng trở lại, việc tăng vốn của các công ty chứng khoán cũng trở nên dễ dàng hơn. Ngoài nhu cầu bổ sung vốn cho các hoạt động nghiệp vụ lõi như tự doanh, cho vay ký quỹ, đáp ứng nhu cầu khách hàng lớn thì nguồn vốn còn hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan trái phiếu doanh nghiệp. Các công ty chứng khoán làm nghiệp vụ trái phiếu lớn sẽ cần nguồn vốn dồi dào để đáp ứng yêu cầu sở hữu trái phiếu chỉ được giới hạn 70% vốn chủ sở hữu.
Giá trị giao dịch chung của thị trường tăng mạnh cùng sự dao động lớn của chỉ số đang tạo đà cho nhóm cổ phiếu chứng khoán.
Với một thị trường đang trong quá trình hồi phục từ đáy, trong khi hoạt động chung thị trường đang mở rộng liên tục là một yếu tố lợi thế với ngành chứng khoán. Chưa kể, hệ thống giao dịch mới KRX sắp được triển khai như mở ra một trang mới trong lịch sử hơn 20 năm của ngành chứng khoán Việt Nam. Nhiều nghiệp vụ mới sẽ dễ dàng triển khai, mang đến nhiều lựa chọn cho nhà đầu tư hơn và cũng tiếp cận dần những hệ thống giao dịch hiện đại của thế giới.
Điểm lại bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp ngành chứng khoán thì rõ ràng, dù mức lợi nhuận chung năm 2022 sụt giảm hơn 50% so với năm trước đó, nhưng phần lớn các công ty đều có lợi nhuận dương và vẫn tốt hơn hẳn so với giai đoạn 2020 trở về trước. Trong quý II/2023, thị trường chứng khoán hồi phục về thanh khoản và điểm số thì có thể kỳ vọng lợi nhuận của nhóm công ty chứng khoán cải thiện hơn so với quý I/2023 và có thể tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, với đợt sóng tăng từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu nhóm chứng khoán đã phản ánh một phần kỳ vọng của thị trường. Đợt tăng giá vừa qua đã đưa nhóm cổ phiếu chứng khoán về lại vùng giá vào cuối năm 2022 và cũng là ngưỡng cản khó chịu trong trung hạn. Mức định giá chung của nhóm cổ phiếu chứng khoán (P/B) khoảng 1,4 lần - đã không còn quá hấp dẫn so với ngành, vì vậy, với các nhà đầu tư mới đã lỡ nhịp sóng vừa rồi có thể kiên nhẫn chờ đợi một mức giá phù hợp hơn để đầu tư.
Lãi suất điều hành nhiều khả năng tiếp tục giảm trong thời gian tới, hệ thống giao dịch mới được đưa vào hoạt động có thể hỗ trợ thị trường duy trì đà tăng trưởng trong trung hạn. Theo thống kê, mỗi đợt sóng cổ phiếu chứng khoán thường kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm. Sóng tăng của nhóm chứng khoán đã kết thúc vào đầu năm 2022 và sau đó là đợt giảm giá kéo dài gần 1 năm. Ở nhịp sóng phục hồi gần đây chỉ mới kéo dài khoảng 6 tháng, vì vậy, nếu thị trường diễn biến thuận lợi thì từ nay đến sang năm, đợt sóng của nhóm ngành chứng khoán sẽ còn kéo dài. Chứng khoán vẫn là một trong những ngành đang trong giai đoạn phát triển mạnh, vì vậy, cơ hội với các doanh nghiệp trong ngành còn rất lớn, đặc biệt là với những doanh nghiệp có lợi thế gắn kết ngân hàng hay những doanh nghiệp mở rộng hoạt động mạnh hơn các nghiệp vụ ngân hàng đầu tư hoặc sở hữu công nghệ tiên tiến.
