Dự án Nhiệt điện Ô Môn I tại Trung tâm Điện lực Ô Môn.
Lùi tới năm 2025
Đại diện của Mitsui Oil Exploration Co., Ltd (MOECO), PTT Exploration và Công ty TNHH Production Public (PTTEP) - những đối tác nước ngoài đang nắm chi phối trong Dự án khai thác khí Lô B và Dự án đường ống khí Lô B - Ô Môn lại vừa có thư gửi tới các cơ quan hữu trách với kỳ vọng sớm tháo gỡ các vướng mắc bấy lâu để chuỗi dự án này thoát khỏi cảnh bế tắc.
Đây là lần thứ ba, các đối tác nước ngoài nói về các vướng mắc của chuỗi dự án, sau hai lần trước đó (tháng 7/2020 và tháng 9/2020) mà chưa có kết quả.
Được biết, để dự án thượng nguồn đạt được quyết định đầu tư cuối cùng (FID), thì một trong những điều kiện cần thỏa mãn là có được cam kết mua khí của đủ 4 nhà máy điện sẽ tiêu thụ khí Lô B ở Trung tâm Điện lực Ô Môn, gồm Ô Môn I, II, III và IV.
Tuy nhiên, với thực tế chưa có phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Nhiệt điện Ô Môn III, nên các bên chưa đủ cơ sở pháp lý để hoàn tất và ký hợp đồng mua bán khí.
Cũng do tiến độ tiếp nhận khí của nhà máy điện chưa rõ ràng, nên dự án thượng nguồn vẫn chưa thể đánh giá thầu EPCI, dù đã 4 lần gia hạn hiệu lực.
Bởi vậy, các nhà đầu tư khai thác mỏ và đường ống dẫn khí rất kỳ vọng, các vướng mắc của Dự án Nhiệt điện Ô Môn III sẽ được giải quyết dứt điểm trong tháng 10/2021. Từ đó, các bên có thể xác định được thời gian phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Nhiệt điện Ô Môn III và có FID vào quý I/2022.
Trước đó, hồi tháng 7/2020, MOECO và PTTEP cho biết, do chậm trễ trong việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Nhiệt điện Ô Môn III, nên mục tiêu của Dự án có FID trong năm 2020 và dòng khí đầu tiên vào cuối năm 2023 không còn khả thi.
Tiếp đó, vào tháng 9/2020, mục tiêu có dòng khí đầu tiên sớm nhất của Dự án Khí lô B là tháng 9/2024 cũng kèm theo điều kiện là FID không muộn hơn tháng 3/2021.
Tại Dự án Nhiệt điện Ô Môn II, Liên danh Marubeni và Vietrancimex được giao là nhà đầu tư phát triển dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng câu chuyện cam kết bao tiêu khí cho Dự án vẫn chưa rõ ràng.
MOECO và PTTEP kỳ vọng, chủ đầu tư Dự án Nhiệt điện Ô Môn II và các bên liên quan sớm thống nhất hợp đồng mua bán khí và đạt được quyết định đầu tư trong quý I/2022, thay cho tiến độ cam kết mua khí đang đặt ra là sau khi hoàn thành thu xếp tài chính vào cuối năm 2022.
Dẫu vậy, nếu sớm giải quyết các điểm nghẽn trong khâu hạ nguồn và FID đạt được trong quý I/2022, thì cũng phải tới cuối năm 2025 mới có dòng khí đầu tiên.
Bao giờ có đột phá?
Dự án thượng nguồn là khai thác khí Lô B đã đạt được các mốc quan trọng, như được phê duyệt giá khí miệng giếng và cước phí vận chuyển vào tháng 4/2017. Kế hoạch phát triển mỏ đã được cơ quan hữu trách nhà nước duyệt vào năm 2018.
Vào tháng 6/2020, Chính phủ đã thông qua cơ chế chuyển ngang giá khí Lô B sang giá điện cho các nhà máy điện dùng nguồn khí này.
Để đưa khí vào bờ, dự án trung nguồn là đường ống đã được phê duyệt Báo cáo Nghiên cứu khả thi vào năm 2017, thiết kế kỹ thuật (FEED) và dự toán công trình cũng được phê duyệt vào năm 2018 và mục tiêu trao thầu hợp đồng EPCI đã từng được đặt ra là cuối năm 2020.
Hiện vướng mắc của chuỗi khí điện Lô B - Ô Môn là thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Nhiệt điện Ô Môn III dùng vốn ODA vay của Nhật Bản không biết thuộc cấp nào phê chuẩn.
Tháng 12/2020, Chính phủ có tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề trên. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận, việc sử dụng vốn vay ODA cho doanh nghiệp vay lại 100% đối với Dự án Nhiệt điện Ô Môn III không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư công, nên không ban hành nghị quyết để giải thích vấn đề này.
Ngày 23/4/2021, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã đề xuất chuyển từ phương án vay vốn ODA của Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) sang sử dụng nguồn vốn vay thương mại trong và ngoài nước để triển khai Dự án Nhiệt điện Ô Môn III.
Đề nghị này của EVN đã được Phó thủ tướng Phạm Bình Minh giao các bộ, ngành nghiên cứu và có ý kiến tại Văn bản số 2999/VPCP-QHQT ngày 7/5/2021.
Vào ngày 23/7/2021, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp có Tờ trình số 1193/UBQLV-NL liên quan phương án triển khai Dự án Nhiệt điện Ô Môn III. Tại đây, Ủy ban đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Hội đồng Thành viên EVN tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến hướng dẫn của các bộ, Ngân hàng Nhà nước, trong đó lưu ý các ý kiến về việc xem xét, đánh giá kỹ đề xuất chuyển từ sử dụng vốn vay ODA sang vay thương mại để không ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao. Đồng thời, giao EVN tiếp tục nghiên cứu, đề xuất chi tiết các phương án phù hợp triển khai Dự án.
Ngày 2/8/2021, tại Công văn 5277/VPCP-QHQT, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đã có ý kiến về vấn đề này. Theo đó, EVN tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến, hướng dẫn của các bộ, ngành về đề xuất chuyển từ sử dụng vốn vay ODA của Nhật Bản sang vốn vay thương mại cho Dự án.
Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được giao chỉ đạo EVN tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các phương án phù hợp triển khai Dự án, trong đó, cần phân tích cụ thể ưu - nhược điểm, tính hiệu quả, khả thi của từng phương án để làm cơ sở đánh giá, xem xét.
Dự án Nhiệt điện Ô Môn III đã được Chính phủ phê duyệt danh mục vay vốn tín dụng ưu đãi (ODA) của Chính phủ Nhật Bản vào năm 2012. Theo đó, EVN là chủ đầu tư, đồng thời là chủ thể Hợp đồng vay lại vốn ODA, ký với JICA.
Tháng 3/2013, Việt Nam và Nhật Bản ký Công hàm cam kết cấp khoản vay vốn đầu tiên cho Dự án Nhiệt điện Ô Môn III với giá trị 27,901 tỷ yên. Hiệp định vay vốn của JICA sẽ được các bên ký kết khi có kết quả đàm phán và ký kết hợp đồng mua bán khí.
