Giới đầu tư tháo chạy
Giới đầu tư tại 6 quốc gia Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Ả Rập Xê út và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất) đã bán ròng 92 triệu dirhams (25 triệu USD) cổ phiếu tại thị trường chứng khoán Dubai, mức cao nhất kể từ tháng 2/2017.
Bên cạnh đó, việc căng thẳng gia tăng trong khu vực cũng khiến các chỉ số chứng khoán chính tại Abu Dhabi và Dubai lao dốc liên tiếp trong 6 phiên, mức dài nhất kể từ tháng 5/2016, trong khi các chỉ số tại Kuwait và Bahrain giảm 3 trong số 4 phiên gần nhất, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1/2017.
Tại Abu Dhabi, nơi thị trường chứng khoán phân loại người mua và người bán theo quốc gia, nhà đầu tư từ Ả Rập Xê út đã liên tục bán ròng trong gần một tháng qua, với dòng tiền rút ra khỏi thị trường vượt mức 20 triệu dirhams.
Chiến dịch chưa từng có
Những diễn biến trên của thị trường chứng khoán vùng Vịnh xuất phát từ những bất ổn mà chiến dịch phòng chống tham nhũng mới nhất gây nên.
Theo đó, chỉ vài giờ sau khi ủy ban chống tham nhũng mới của Ả Rập Xê út, do Thái tử Mohammed bin Salman đứng đầu được thành lập ngày 5/11, cơ quan này đã ra quyết định bắt giữ 11 hoàng tử, 4 bộ trưởng đương nhiệm, hơn 30 cựu bộ trưởng và doanh nhân giàu có với các cáo buộc liên quan tới tham nhũng, rửa tiền, hối lộ.
Số người bị bắt giữ được cho là sẽ tiếp tục tăng. Hiện tại, tất cả những người bị bắt giữ đều bị phong tỏa tài sản, bao gồm tài khoản ngân hàng và các bất động sản.
Trong số những người bị bắt giữ có cả Hoàng tử Alwaleed bin Talal, tỷ phú nổi tiếng vì đã cứu nguy cho Citicorp năm 1991, hiện đang đặt cược lớn vào Apple Inc và 21stz Century Fox Inc. Ông Alwaleed bin Talal có khối tài sản khoảng 28 tỷ USD, sở hữu các khách sạn hàng đầu tại London và tòa tháp 99 tầng ở thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê út, chưa kể hàng loạt khách sạn 4 mùa, trung tâm, thương mại, căn hộ đắt tiền khác.
“Việc bắt giữ Hoàng tử Alwaleed bin Talal cũng tương đương với việc giam Bill Gates vậy”, Robert Jordan, cựu đại sứ Mỹ tại Ả Rập Xê út cho biết.
Kể từ khi ông Alwaleed bin Talal bị bắt, cổ phiếu của Kingdom Holding Co, công ty do vị tỷ phú này sáng lập, đã giảm 21%. Bên cạnh đó, cổ phiếu của Red Sea International Co, Al Tayyar Travel Group và Aseer Trading Tourism & Mannufacturing Co cũng giảm khoảng 10% bởi các lãnh đạo cấp cao cũng là mục tiêu của chiến dịch chống tham nhũng quy mô chưa từng có này.
Thái tử Mohammed bin Salman từng phát biểu rằng, tham nhũng từ lâu là một vấn nạn tại Ả Rập Xê út và ông cam kết sẽ thẳng tay trừng trị, tạo nên môi trường kinh doanh mang tính minh bạch hơn. Hiện tại, ủy ban chống tham nhũng mới do Thái tử Mohammed bin Salman đứng đầu được trao quyền lực để điều tra các vụ việc, đưa ra lệnh bắt giữ, kiểm soát hoạt động và đóng băng tài sản của các đối tượng bị điều tra.
Bên cạnh đó, trong khi thị trường đang náo loạn vì các vụ bắt giữ, giới đầu tư lại càng lo lắng khi xung đột giữa Ả Rập Xê út và Iran lại leo thang. Cụ thể, trong tuần trước, quân phiến loạn tại Yemen đã lần đầu tiên phóng tên lửa đạn đảo với mục tiêu nhắm vào sân bay quốc tế tại thủ đô Riyadh. Theo quan chức Ả Rập Xê út, động thái này có thể được xem là “hành vi chiến tranh” và Iran chính là người cung cấp tên lửa cho phiến quân, trong khi giới chức Iran phủ nhận mọi liên quan tới diễn biến này.
“Nhà đầu tư đã bị tổn hại bởi các tin xấu liên quan tới vấn đề địa chính trị. Trong bối cảnh này, khó có thể đoán định điều gì sẽ diễn ra tiếp theo”, Nabil Al Rantisi, Giám đốc Mena Corp cho biết.
Hiện tại, câu hỏi được đặt ra là Ả Rập Xê út, cũng như nhà đầu tư nước ngoài kỳ vọng gì về việc Thái tử Mohammed bin Salman sẽ thiết lập nên những quy định mới, minh bạch và mở cửa nền kinh tế vốn phụ thuộc vào dầu mỏ trong thời gian dài?
Các kế hoạch đầy tham vọng về việc xây dựng thành phố 500 tỷ USD gần Biển Đỏ, IPO thành công công ty dầu khí quốc gia Aramco sẽ đi đến đâu? Ayham Kamel, Giám đốc Eurasia Group cho rằng, chiến dịch chống tham nhũng đã bắt đầu và đồng hồ vẫn đang chạy. Chỉ có thời gian mới giải đáp được các câu hỏi.
