Bà nhìn nhận ra sao về những yếu tố sẽ tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2024?
Nhiều tổ chức uy tín đều đồng thuận cho rằng GDP của Việt Nam sẽ tăng trưởng từ 6 - 6,5% trong năm 2024, được thúc đẩy bởi sự phục hồi của xuất khẩu và lĩnh vực sản xuất công nghiệp; trong đó, lĩnh vực sản xuất công nghiệp có thể tăng trưởng 8 - 9%. Sản xuất và xuất khẩu phục hồi được kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến thu nhập người dân và tạo đà cho nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán.
 |
Bà Nguyễn Hoài Thu, Tổng giám đốc Khối Đầu tư chứng khoán, VinaCapital khẳng định như vậy. |
Đối với thị trường chứng khoán, động lực sẽ đến từ mức tăng trưởng lợi nhuận tích cực và định giá hấp dẫn. VinaCapital dự kiến lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trong danh mục cổ phiếu theo dõi của chúng tôi, đại diện cho 95% vốn hóa của VN-Index, sẽ tăng trưởng khoảng 18% trong năm 2024, mức khá hấp dẫn so với các thị trường trong khu vực ASEAN cũng như Trung Quốc, Ấn Độ - hai thị trường có truyền thống tăng trưởng cao của châu Á.
Về mặt định giá, cổ phiếu trên thị trường Việt Nam cũng đang ở mức “tương đối hấp dẫn”. Với mức tăng trưởng lợi nhuận như trên, P/E của VN-Index được dự báo sẽ về khoảng 10 - 11 lần cho năm 2024, thấp hơn khoảng 15 - 20% so với mức định giá của các nước ASEAN - 5 (Singapore, Malaysia, Indonesia, Philippines và Thái Lan).
Bên cạnh đó, một số yếu tố hỗ trợ thị trường chứng khoán Việt Nam bao gồm sự ổn định về kinh tế - chính trị - xã hội của đất nước, sự gia tăng về thu nhập và nhu cầu tiêu dùng của 100 triệu dân, khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài khi các tập đoàn đa quốc gia đang áp dụng chiến lược Trung Quốc+1 và khả năng nâng hạng của thị trường Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trong 2 - 3 năm tới.
 |
Theo VinaCapital, một số ngành đang có mức định giá hấp dẫn nhất trong nhiều năm, bao gồm ngân hàng, tiêu dùng... |
Liên quan đến vấn đề nâng hạng thị trường, hiện Việt Nam còn một số tiêu chí chưa đáp ứng được tiêu chuẩn nâng hạng của hai tổ chức MSCI và FTSE Russell. Tuy nhiên, có hai tiêu chí cơ bản nhất, đó là giới hạn tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài và vấn đề ký quỹ trước giao dịch (pre-funding). Về tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài, hiện tại, theo Luật Đầu tư và Nghị định 31/2021/NĐ-CP, đang có 25 ngành nghề chưa được tiếp cận thị trường và 59 ngành nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, nên giảm bớt số lượng ngành nghề trong danh sách này đối với những ngành nghề không nhất thiết phải hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Ngoài ra, việc phát hành chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR) cũng sẽ giúp nhà đầu tư nước ngoài có thể đầu tư vào những doanh nghiệp đã chạm giới hạn tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài.
Về yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding), hệ thống KRX đang được kiểm thử sẽ là cơ sở về mặt kỹ thuật hỗ trợ cho cơ chế không cần yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải có đủ 100% tiền trong tài khoản trước khi mua chứng khoán. Bên cạnh đó, cần lập ra quy trình hoặc cơ chế để các công ty chứng khoán có thể phối hợp với các bên liên quan hỗ trợ ứng vốn cho nhà đầu tư nước ngoài để thực hiện giao dịch, mà không cần ký quỹ 100%. Về lâu dài, việc triển khai mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP), trong đó ngân hàng lưu ký được là thành viên thanh toán bù trừ, sẽ giải quyết được vấn đề pre-funding.
Ngoài hai trở ngại lớn nêu trên, còn một số vấn đề khác cũng cần giải quyết để thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng như thủ tục đăng ký mở tài khoản mới cho nhà đầu tư nước ngoài còn tốn nhiều thời gian, một số thông tin về doanh nghiệp, các quy định về pháp lý không có sẵn bằng tiếng Anh và một số hạn chế về mức độ tự do hóa trên thị trường giao dịch ngoại hối. Nếu giải quyết được tất cả những vấn đề nêu trên, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sớm được nâng hạng.
Trong môi trường lãi suất thấp và các kênh đầu tư còn khó khăn, bà nhận định gì về xu hướng dòng tiền vào thị trường chứng khoán?
Về mặt định giá, một số ngành đang có mức định giá hấp dẫn nhất trong nhiều năm và có nhiều cơ hội thu hút dòng tiền trên thị trường chứng khoán trong năm nay, bao gồm ngân hàng, tiêu dùng, một số công ty trong lĩnh vực sản xuất, công nghiệp hay dầu khí.
Bức tranh tăng trưởng lợi nhuận năm 2024 cũng sáng khi đa phần các ngành được dự báo ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận dương, trong đó các ngành tài chính, công nghệ thông tin, khu công nghiệp, hàng tiêu dùng và các doanh nghiệp được hưởng lợi từ các dự án đầu tư năng lượng, cơ sở hạ tầng sẽ là những nhóm ngành có tăng trưởng tích cực nhất. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh của từng công ty trong các lĩnh vực nêu trên sẽ có sự phân hóa, do đó, việc lựa chọn đúng doanh nghiệp để đầu tư sẽ rất quan trọng.
Lựa chọn đúng doanh nghiệp để đầu tư, theo bà, nên nhìn nhận kỹ các yếu tố nào?
Ngay từ đầu năm 2023, VinaCapital đã nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam không còn nhiều rủi ro giảm điểm vì hầu hết các rủi ro vĩ mô đã được phản ánh vào định giá, cũng như kỳ vọng dòng tiền quay trở lại khi lãi suất đã có dấu hiệu đạt đỉnh ở thời điểm đó. Đồng thời, định giá của thị trường chứng khoán vào thời điểm đầu năm 2023 ở mức gần như hấp dẫn nhất trong vòng 10 năm, với mức P/E dự phóng 1 năm chỉ khoảng 9 lần.
Tuy nhiên, với những dự báo vĩ mô tốt xấu đan xen, luôn có những sự biến động trong quá trình hồi phục của thị trường chứng khoán cũng như sự phân hóa trong kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết trong năm qua. Vì vậy, việc chọn lọc kỹ càng doanh nghiệp để đầu tư cùng với việc xây dựng được một danh mục tối ưu giữa lợi nhuận và rủi ro chính là yếu tố then chốt để các quỹ của chúng tôi đạt được hiệu suất cao trong năm 2023.
Ngay từ năm 2022, khi thị trường chứng khoán gặp nhiều khó khăn, chúng tôi đã mua vào những công ty có khả năng chống chọi tốt với khó khăn của nền kinh tế và bứt phá khi kinh tế hồi phục. Việc chọn lọc công ty vào danh mục cũng phải phù hợp với chiến lược của từng quỹ.
Khi lựa chọn công ty, tiêu chí tăng trưởng không phải là yếu tố duy nhất, mà VinaCapital còn phân tích đến khả năng tạo ra dòng tiền trong tương lại, tỷ lệ vay nợ, cùng với những kế hoạch phát triển kinh doanh dài hạn. Chúng tôi cũng đặc biệt chú trọng đánh giá chất lượng của ban điều hành. Ban điều hành của những doanh nghiệp mà chúng tôi đầu tư vào là những người có tầm nhìn chiến lược, có khả năng mang lại tăng trưởng cho doanh nghiệp trong nhiều năm liên tục và hơn hết là những người có trách nhiệm với lợi ích của cổ đông.
Theo bà, đâu là các nhóm ngành tiềm năng trong năm 2024? Với các nhà đầu tư muốn giải ngân vào thị trường chứng khoán bằng tiền tiết kiệm, đâu là những yếu tố cần lưu ý khi lựa chọn doanh nghiệp?
Một số lĩnh vực sẽ có triển vọng tích cực năm 2024 là các ngành công nghệ thông tin, khu công nghiệp, cảng biển, hàng tiêu dùng, các doanh nghiệp được hưởng lợi từ các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng và năng lượng. Ngoài ra, một số ngân hàng đang có định giá hấp dẫn và được kỳ vọng sẽ duy trì mức tăng trưởng khả quan trong những năm tới. Tuy nhiên, với những nhà đầu tư không chuyên nghiệp, việc lựa chọn cổ phiếu không dễ dàng chút nào, do họ dễ bị ảnh hưởng tâm lý theo hướng giao dịch bất lợi, giao dịch tần suất cao nhưng lại không hiệu quả.
Do đó, lời khuyên của chúng tôi là nhà đầu tư cần giữ tâm lý bình tĩnh khi tham gia thị trường, phân tích mọi thông tin một cách thấu đáo, đầu tư với tầm nhìn dài hạn và dựa trên giá trị căn bản, dù là đầu tư cổ phiếu vốn hóa lớn hay cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ. Quan trọng hơn, nhà đầu tư chỉ nên trực tiếp tham gia thị trường nếu đủ hiểu biết và khả năng phân tích kinh tế vĩ mô - vi mô, sức khỏe tài chính doanh nghiệp và sự vận hành của thị trường chứng khoán.
Các nhà đầu tư bận rộn hoặc không đủ kiến thức hay khả năng tự đầu tư vẫn có thể tham gia vào thị trường thông qua các quỹ mở được quản lý chuyên nghiệp bởi các công ty quản lý quỹ, hướng đến mức lợi nhuận kỳ vọng hấp dẫn.
