Chỉ trong 1 phiên giao dịch ngày thứ Năm (3/9/2020), thị trường chứng khoán Mỹ đã chứng kiến đợt bán tháo mạnh nhất kể từ tháng 6. Ví dụ dễ nhận thấy nhất cho những thay đổi to lớn trên thị trường là việc Apple, công ty đầu tiên và duy nhất trên thế giới có giá trị thị trường đạt 2.000 tỷ USD, đã bốc hơi 219 tỷ USD trong 2 phiên giao dịch thứ Tư và thứ Năm.
Con số này tương đương giá trị thị trường của Merk & Co, Intel Corp và lớn hơn nhiều so với giá trị thị trường hiện tại của Exxon Mobil Corp – công ty giữ vị trí lớn nhất thế giới trong thời gian dài.
Thị trường giảm điểm một cách bất ngờ, không hề có ngòi nổ nào bộc phát. Tất cả diễn ra trong vòng vài giờ với biến động mạnh mẽ, gợi nhắc các thành viên thị trường nhớ lại thời điểm bong bong dotcom đổ vỡ vào đầu năm 2020.
Rõ ràng 2 sự kiện này có nhiều điểm tương đồng, nhưng liệu đây có phải đoạn mở đầu cho cú rơi tiếp theo của thị trường?
Theo giới chuyên gia, câu trả lời nhiều khả năng là không. Không có điều gì đảm bảo vụ đổ vỡ tiếp theo không xảy ra, nhất là khi những biến động dữ dội, bất ngờ như vậy phần nào phản ánh những yếu tố “không lành mạnh” trên thị trường. Tuy nhiên, vẫn có những bằng chứng cho thấy, vụ đổ vỡ tiếp theo chưa xảy ra.
Trước tiên, nhìn vào hành trình của nhóm FAANG (các cổ phiếu công nghệ lớn, được ưa chuộng gồm Facebook, Apple, Amazon, Netflix và Alphabet – công ty mẹ của Google) kể từ đầu năm tới nay, dễ nhận thấy đà tăng của các cổ phiếu này rất ấn tượng.
Nếu đợt bán tháo vừa rồi là sự điều chỉnh của thị trường, thì vẫn còn dư địa rất lớn để tiếp tục “điều chỉnh”.
 |
Các chỉ số có sự hiện diện của nhóm FANG đã leo dốc mạnh kể từ đầu năm 2020 tới nay |
Bên cạnh đó, có điểm khác biệt giữa diễn biến thị trường hiện tại và bong bóng dotcom cách đây 20 năm. Cụ thể, các cổ phiếu công nghệ lớn hiện tại có thể đang bị định giá cao, nhưng nền tảng của doanh nghiệp là vững vàng. Động lực cho đà tăng của nhóm cổ phiếu công nghệ xuất phát từ khả năng tạo ra lợi nhuận khủng.
Do vậy, nếu xuất hiện bong bóng ở nhóm doanh nghiệp này, câu chuyện sẽ nằm ở việc liệu sức mạnh của công ty có thể trụ vững trước các vấn đề về độc quyền trong tương lai, thay vì sức mạnh và khả năng tạo ra lợi nhuận thực thụ.
Biểu đồ dưới đây thể hiện mối tương quan về diễn biến giá cổ phiếu, lợi nhuận và giá trị thị trường của nhóm các công ty công nghệ lớn so với phần còn lại của thị trường. Dễ nhận thấy mức độ vượt trội trong khả năng tạo ra lợi nhuận của nhóm cổ phiếu dẫn đầu này.
 |
Lợi nhuận và diễn biến giá cổ phiếu của nhóm công ty công nghệ lớn vượt trội so với phần còn lại của thị trường (đơn vị: %) |
Trong khi đó, vào thời kỳ bong bóng dotcom, giá cổ phiếu của các công ty công nghệ đã bị thổi phồng, khi nền tảng kinh doanh chưa hề vững vàng. Đây là lý do theo giới chuyên gia, cú đổ vỡ dotcom 2000 không lặp lại tại thời điểm này.
