Cho vay chuyển hướng bán lẻ
Một lãnh đạo cao cấp của Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến cuối tháng 6, tín dụng toàn ngành tăng trưởng khoảng 8,8% so với đầu năm.
Tìm hiểu của Báo Đầu tư Chứng khoán cho thấy, tỷ trọng tín dụng bán lẻ của khối ngân hàng niêm yết trên thị trường chứng khoán đã tăng từ mức 31% trong năm 2015 lên mức 45% tổng dư nợ tại thời điểm quý I/2022; trong đó, các sản phẩm cho vay mua nhà, mua ô tô, tài chính tiêu dùng đều ghi nhận mức tăng tích cực.
Bên cạnh đó, tín dụng bán lẻ và doanh nghiệp vừa và nhỏ được các ngân hàng ưu tiên hơn nhờ hệ số rủi ro khi tính CAR ở mức thấp hơn cho vay doanh nghiệp lớn theo Thông tư 41 và có tỷ suất sinh lời cao hơn.
Tính đến cuối tháng 4/2022, tổng dư nợ lĩnh vực bất động sản của các tổ chức tín dụng tăng 10,19% so với đầu năm, chiếm 20,44% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Trong đó, khoảng 7% là dư nợ doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, còn lại là cho vay cá nhân mua nhà.
Các ngân hàng rất mạnh tay cho vay và các doanh nghiệp cũng mạnh tay đi vay, phù hợp với diễn biến tích cực của kinh tế vĩ mô khi đà hồi phục kinh tế diễn ra tương đối mạnh trong 6 tháng đầu năm 2022. Sự tăng tốc mạnh đến nỗi nhiều ngân hàng đã hết room tín dụng.
Có thể chưa vội nới room tín dụng
Bà Phạm Thị Trung Hà, Phó tổng giám đốc MB chia sẻ, nhu cầu tín dụng của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp rất lớn trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam mở cửa trở lại. MB kiến nghị Ngân hàng Nhà nước nới thêm room tín dụng để có thể giảm lãi suất 2% cho khách hàng.
“Nhu cầu của doanh nghiệp, khách hàng cá nhân hiện nay đang tăng cao để phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế. Chúng tôi kiến nghị trên các nguyên tắc, tiêu chí của Ngân hàng Nhà nước để tổ chức tín dụng được mở room tín dụng, có điều kiện thực hiện tốt chương trình hỗ trợ lãi suất”, bà Hà nói.
Các lãnh đạo ngân hàng đều xác nhận thông tin Ngân hàng Nhà nước đang xem xét nới room tăng trưởng tín dụng.
“Do room tín dụng cấp đầu năm cơ quan quản lý tạm cấp ở mức tương đối thấp nên nhiều ngân hàng đã chạm hạn mức tín dụng ngay từ cuối quý I/2022 và đang chờ được Ngân hàng Nhà nước nới room. Chúng tôi kỳ vọng sẽ được cấp bổ sung room tăng trưởng tín dụng trong giai đoạn đầu quý III/2022 để kịp kế hoạch kinh doanh trong những tháng cuối năm”, tổng giám đốc một ngân hàng thương mại cổ phần cho biết.
Tại báo cáo phân tích công bố mới đây, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam dự báo Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ không vội nới room tín dụng khi kinh tế vĩ mô đã có sự tăng trưởng ấn tượng trong quý II/2022.
Chúng tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ nới room tín dụng trong tháng 8, thay vì tháng 7 như thị trường kỳ vọng.
“Chúng tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ nới room tín dụng trong tháng 8, thay vì tháng 7 như thị trường kỳ vọng”, chuyên gia Yuanta Việt Nam nêu quan điểm.
Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam nhận định: “Với việc Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm 2022 là 14% thì tín dụng thời gian tới được dự báo sẽ tăng chậm hơn rất nhiều”.
Đồng quan điểm này, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho rằng, “cách tốt nhất để Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ là tiếp tục duy trì hạn mức tăng trưởng tín dụng của cả năm theo mục tiêu đề ra và có kế hoạch điều hành xung quanh mức này. Kinh tế tăng tốc là điều rất tốt, nhưng với tỷ lệ đã đặt ra từ đầu năm thì tăng trưởng tín dụng cũng hỗ trợ rất mạnh cho phục hồi kinh tế”.
Nhận định về căn cứ nới room tín dụng cho từng ngân hàng, chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Vietcombank cho biết, các tiêu chí xét duyệt tín dụng của Ngân hàng Nhà nước có thể kể đến như mức độ dồi dào vốn chủ sở hữu (hệ số CAR), năng lực quản trị rủi ro (thể hiện qua việc tuân thủ các chuẩn mực Basel II, Basel III, IFRS 9...), mức độ hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội (miễn giảm lãi suất và phí, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng...).
“Chúng tôi cho rằng các ngân hàng có hệ số CAR cao và mô hình quản trị rủi ro tốt như MB, Vietcombank, Techcombank, VPBank, ACB, TPBank, MSB... sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn trung bình ngành trong dài hạn”, chuyên gia phân tích nhận định.
Điểm đáng chú ý, trong thời gian tới, các ngân hàng MBB và Vietcombank nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém sẽ có lợi thế về tăng trưởng tín dụng so với các ngân hàng khác. Ở chiều ngược lại, các ngân hàng trong diện cảnh báo có tỷ trọng cho vay các lĩnh vực rủi ro như đầu cơ bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp... có thể bị hạn chế room tăng trưởng tín dụng ở mức vừa phải hơn để bảo đảm hạn chế rủi ro hệ thống.
Cơ hội “gạn đục khơi trong” tín dụng
Từ phía cơ quan quản lý, ông Phạm Chí Quang, Phó vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước nêu quan điểm, mức tăng trưởng tín dụng toàn ngành hiện vẫn còn cách khá xa so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% mà Ngân hàng Nhà nước đề ra hồi đầu năm.
“Trong 3 năm trở lại đây, nhu cầu tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại đều trên 20%. Nếu để tăng trưởng như kỳ vọng của họ thì rất dễ bị vượt qua khả năng quản trị của ngân hàng, mặt khác tạo áp lực lớn đến lạm phát và mặt bằng lãi suất. Nhiều ngân hàng vẫn còn room tín dụng, chỉ một số ít tổ chức tín dụng gần cạn room. Do đó, họ buộc phải có hành động mang tính phòng thủ, tức tập trung cấp tín dụng cho lĩnh vực ưu tiên hoặc khoản vay có chất lượng cao. Đây là thời điểm tốt để các ngân hàng gạn đục khơi trong, cơ cấu lại chất lượng tín dụng”, ông Quang nói.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó tổng giám đốc Vietcombank – ngân hàng có cổ phần đa số của nhà nước - cũng khẳng định, tín dụng được cấp mới sẽ dành để hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, phục hồi kinh tế.
“Toàn bộ room tín dụng tăng thêm sẽ dành cấp tín dụng cho những lĩnh vực thiết yếu của nền kinh tế, phục vụ sản xuất - kinh doanh cũng như đời sống của người dân”, ông Tùng khẳng định.
Các chuyên gia kinh tế đều chung quan điểm rằng, với tốc độ tăng trưởng tín dụng lớn trong 6 tháng đầu năm, nếu không kiểm soát room tín dụng, áp lực lạm phát sẽ rất lớn, áp lực tăng lãi suất huy động cũng rất cao, dẫn tới lãi suất cho vay và nợ xấu tăng theo.
Các dự báo đều chung nhận định Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ cấp thêm hạn mức tín dụng vào cuối quý III/2022, phụ thuộc vào sức khỏe tài chính của từng ngân hàng. Thêm nữa, chính sách tiền tệ sẽ hạn chế dòng chảy tín dụng vào thị trường đầu cơ như bất động sản, chứng khoán. Định hướng nắn dòng vốn vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh chưa bao giờ rõ ràng như năm nay.
Từ góc nhìn của bà Michele Wee, Tổng giám đốc Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam, mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống là 14% và hiện nay đã đạt quá nửa. Một trong những công cụ mà Ngân hàng Nhà nước có thể sử dụng để ngăn chặn nếu lạm phát tăng quá cao là cắt giảm tăng trưởng tín dụng.
“Chúng ta cần tiếp tục theo dõi cách thức mà Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước sẽ quản lý và đối phó nếu lạm phát tăng quá nhanh trong khi các hoạt động kinh tế chậm lại. Tuy nhiên, giải quyết vấn đề này thế nào cần xem xét rất thận trọng để đảm bảo giữ được sự cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và giữ cho các hoạt động kinh tế diễn ra bình thường”, bà Michele Wee nói.
