Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên thảo luận.
Dự thảo quy định tới 4 phương pháp định giá đất mà không luật hóa trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp thì cán bộ “không dám làm đâu”, Chủ tịch Quốc hội phân tích khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Dự thảo), sáng 16//11.
Càng công khai, minh bạch thì càng tốt
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, so với Dự thảo đã được Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ sáu, có 6/26 nội dung đã tiếp tục thu gọn còn 1 phương án, nhưng vẫn còn tới 14/26 nội dung còn có 2 phương án trong đó có quy định phương pháp định giá đất và các trường hợp, điều kiện áp dụng (Điều 159).
Ông Thanh cho hay, trên cơ sở các ý kiến tại Kỳ họp thứ sáu, Dự thảo tiếp tục thiết kế 2 phương án.
Phương án 1: Quy định tại Luật về nội dung phương pháp định giá đất, nhưng giao Chính phủ quy định trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp, đây là phương án được Chính phủ đề xuất.
Phương án 2: Quy định tại Luật về nội dung phương pháp định giá đất và trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp để bảo đảm tính công khai, minh bạch, dễ áp dụng.
Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định lựa chọn phương án 2.
Nhấn mạnh đây là vấn đề khó nhất của Dự thảo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói rõ đồng ý phương án 2.
“Không quy định tại Luật về nội dung phương pháp định giá đất và trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp thì bên dưới lại sợ sai, không dám làm đâu, phải quy định trong Luật để bảo vệ cán bộ”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu không luật hóa trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp mà lại để tận 4 phương pháp thì cơ quan kiểm toán, thanh tra lại hỏi sao anh không chọn phương pháp kia mà lại chọn phương pháp này, nếu phương pháp khác cao hơn chỉ 1 đồng là “chết” rồi.
Vì thế, ông Vương Đình Huệ cho rằng, quy định phương pháp định giá đất càng công khai, minh bạch thì càng tốt.
“Hiện nay, kêu khó là do chưa quy định được hay là không muốn quy định, không luật hóa thì ai dám làm. Đây là vấn đề quan trọng nhất, Dự thảo trình Quốc hội tới đây chỉ còn 1 phương án thôi. Nếu Chính phủ đồng ý phương án 2 thì tốt, không thì vẫn trình phương án 2 và nói rõ quan điểm của Chính phủ”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.
Mở nhưng không thể mở toang
Nội dung khác vẫn còn 2 phương án là quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền hằng năm (Điều 34).
Ông Thanh báo cáo, Dự thảo trình Quốc hội thiết kế 2 phương án. Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến về nội dung này lựa chọn phương án 1. Đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng lựa chọn phương án 1 khi cho ý kiến về dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ sáu.
Trên cơ sở các ý kiến, Dự thảo tiếp tục thiết kế 2 phương án.
Phương án 1: Đơn vị sự nghiệp công lập khi lựa chọn hình thức thuê trả tiền hằng năm thì không được quyền bán, quyền thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất thuê.
Phương án 2: Đơn vị sự nghiệp công lập khi lựa chọn hình thức thuê trả tiền hằng năm thì được quyền bán, quyền thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất thuê. Chính phủ đề xuất theo hướng này.
Thường trực Ủy ban Kinh tế báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định lựa chọn phương án 1. Do pháp luật dân sự quy định việc xử lý tài sản trên đất và đất phải thực hiện đồng bộ nên phương án này giúp bảo toàn đất có nguồn gốc là đất do Nhà nước giao cho đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng (nay chuyển sang hình thức thuê đất).
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chọn phương án 1 và nhấn mạnh, mở nhưng phải có kiểm soát.
“Nghị quyết Trung ương 18 không đề cập nội dung này, nếu theo phương án 2 làm ăn thua lỗ ngân hàng siết nợ bán cả bệnh viện, trường học đi thì tôi không tán thành, không có thế chấp hay bán gì ở đây cả”, ông Huệ phát biểu.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu mở theo phương án 2 là không kiểm soát được. “Chưa đoán sẽ xảy ra cái gì thì quyết thế nào được, riêng thế chấp, chuyển nhượng là không cho, anh liên doanh liên kết rồi vỡ nợ, ngân hàng tịch thu mất cả bệnh viện và trường học thì làm sao”, ông Huệ nhấn lại.
Nêu rõ với lĩnh vực giáo dục và y tế thì vai trò nhà nước là chủ đạo, Chủ tịch Quốc hội cho rằng “ mở toang toác ra thế không chấp nhận được”, vì nếu có mở 100% thì ĐVSNCL cũng không phải là doanh nghiệp .
Đồng ý với đề xuất của Thường trực Ủy ban Kinh tế lùi thời gian thông qua Dự thảo đến kỳ họp gần nhất của Quốc hội, ông Huệ yêu cầu các cơ quan liên quan hoàn thiện báo cáo giải trình để báo cáo Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, nếu chuyển sang Kỳ họp bất thường (dự kiến vào tháng 1/2024) thì thời gian chỉnh lý Dự thảo sẽ rất ngắn, vì Kỳ họp này thường chỉ diễn ra trong 5 ngày.
“Hôm nay cũng gút lại khá nhiều vấn đề, trên cơ sở đó, Ủy ban Kinh tế tham mưu cho Thường vụ Quốc hội để có văn bản xin ý kiến Chính phủ, đồng thuận cao thì rất tốt”, ông Huệ nói.
