Hôm 2/10 Viện Hàn lâm hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Y sinh 2023 đã thuộc về hai nhà khoa học để ghi nhận vai trò các phát hiện khoa học của họ đã góp phần giúp phát triển các vắc-xin mRNA chống lại dịch bệnh Covid-19 bùng phát từ đầu năm 2020. Bà Katalin Karikó và ông Drew Weissman là chủ nhân của Nobel Y sinh năm nay.
Hai nhà khoa học công bố kết quả trong một báo cáo khoa học vào năm 2005. Khi đó nghiên cứu của họ nhận được ít sự chú ý, theo Ủy ban Giải Nobel, nhưng sau này nó lại đặt nền tảng cho các bước phát triển quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.
Bà Karikó sinh năm 1955 tại Hungary. Còn ông Weissman sinh năm 1959 tại Mỹ. Mỗi người được một nửa phần thưởng Nobel Y sinh năm nay.
Các nghiên cứu đột phá của họ đã thay đổi căn bản hiểu biết của con người về cách thức mRNA tương tác với hệ thống miễn dịch của chúng ta. Những người đoạt giải Y sinh năm nay góp phần vào tốc độ nhanh chưa từng thấy trong phát triển vaccine chống Covid-19 - một trong các mối đe dọa lớn nhất đến sức khỏe con người trong thời hiện đại.
Với công trình nghiên cứu về vắc-xin mRNA, hai nhà khoa học Katalin Karikó và Drew Weissman cũng đã giành nhiều giải thưởng khác nhau trong đó có cả Giải thưởng khoa học triệu đô VinFuture của Việt Nam.
Đã có 112 giải Nobel Y sinh được trao từ năm 1901. Trong số những người được vinh danh, có 12 phụ nữ. Người trẻ nhất đoạt giải Nobel hạng mục Y sinh là Frederick G. Banting.
Ông được trao giải thưởng này vào năm 1923 để ghi nhận việc ông phát hiện ra hormone insulin. Trong khi đó, người cao tuổi nhất nhận được giải này cho tới nay này là Peyton Rous.
Ông được vinh danh vào năm 1966 vì phát hiện ra các virus gây ra khối u. Có một trường hợp hai cha con cùng giành được giải thưởng Noble Y sinh, đó là Sune Bergström và người con của mình, Svante Pääbo. Ông Pääbo được vinh danh sau cha mình 40 năm.
Trước khi Giải Nobel gọi tên TS. Karikó và GS. Weissman, Giải thưởng VinFuture năm 2021 là một trong số ít giải thưởng khoa học công nghệ quy mô toàn cầu đầu tiên tôn vinh công trình nghiên cứu của TS. Karikó và GS. Weissman. Viêc VinFuture vinh danh TS. Karikó và GS. Weissman trước Nobel 2 năm đã thể hiện tầm vóc và tầm nhìn của Hội đồng Giải thưởng VinFuture.
