Điều 20 Quyết định 08/2008/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng đã nêu rõ, chủ đầu tư có trách nhiệm lập tài khoản tiền gửi phí bảo trì cho từng nhà chung cư tại ngân hàng thương mại, với lãi suất không thấp hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn kể từ khi đưa chung cư vào sử dụng.
Tiền lãi phát sinh hàng tháng được gộp vào tiền gốc để phát triển quỹ. Quỹ bảo trì này sẽ sử dụng khi chung cư hết thời hạn bảo hành, dùng để sửa chữa khi phát sinh các hư hỏng, sự cố liên quan đến bảo trì phần sở hữu chung của chung cư.
Tuy nhiên, sau hơn nhiều năm triển khai, thực tế không diễn ra như vậy, nhất là việc ai quản lý quỹ bảo trì chung cư lại chưa rõ ràng.
Nhiều ban quản trị được thành lập nhưng chưa đòi được quỹ bảo trì.
Quỹ bảo trì cho một tòa nhà chung cư lên đến 2% giá trị các căn hộ được bán, nên là số tiền không hề nhỏ. Đơn cử, tại khu căn hộ Keangnam, theo tính toán của BQT tại đây, tổng số diện tích sàn căn hộ và thương mại của toà nhà khoảng 150.000 m2 và giá bán căn hộ là 2.800 USD/m2 thì phí bảo trì mà chủ đầu tư đã thu lên tới khoảng từ 190 đến 210 tỷ đồng.
Tại khu căn hộ The Manor, BQT đã thành lập nhiều năm nhưng chưa hề nhận được tiền bảo trì từ chủ đầu tư.
Bà Nguyễn Nhung Hạnh, Tổ trưởng dân phố số 3, khu căn hộ The Manor bức xúc cho biết, chủ đầu tư là Công ty Bitexco đã phớt lờ các kiến nghị của cư dân. Một hệ thống hạ tầng kỹ thuật nhưng lại do cả cư dân và chủ đầu tư cùng quản lý dẫn đến nhiều vướng mắc này sinh.
Hiện có nhiều toà nhà chung cư tại TP.HCM và Hà Nội vẫn chưa thành lập BQT. Vì thế, kinh phí bảo trì các chung cư này do cư dân đóng góp vẫn do chủ đầu tư quản lý và sử dụng.
"Thả gà ra đuổi"
Nhiều đại diện BQT nhà chung cư cho rằng, không dễ đòi chủ đầu tư nộp các khoản này, nhất là khi chủ đầu tư lần lữa không muốn chuyển giao quỹ bảo trì cho BQT quản lý.
Bà Trịnh Thúy Mai, đại diện BQT khu căn hộ Keangnam cho biết: "Nộp tiền cho chủ đầu tư, rồi chờ họ chuyển cho BQT quản lý rất khó khăn, chẳng khác nào thả gà ra đuổi".
Khi cư dân yêu cầu chủ đầu tư trả số tiền này về cho BQT để phục vụ cho việc bảo trì nhà, Keangnam Vina luôn tìm mọi lý do lẩn tránh, trì hoãn hoặc trả lời rất vòng vo, khó hiểu. Và cho đến nay, gần 200 tỷ đồng này đã đi đâu, được chủ đầu tư chi dùng vào việc gì cư dân hoàn toàn không biết. Công ty Keangnam Vina cho rằng, do cần phải báo cáo "Công ty mẹ", nên chưa thể thực hiện được yêu cầu này.
Bà Mai cho hay: "Muốn kiện ra Tòa, với số tiền 200 tỷ đồng, thì án phí không hề nhỏ, và tiền đâu để đóng, trong khi Ban quản trị chỉ là một nhóm người do cư dân bầu ra".
Theo bà Mai, có thể thấy BQT tòa nhà gần như đã bất lực trước sự chây ì của chủ đầu tư. Bởi lẽ luật đề ra việc quản lý, sử dụng quỹ bảo trì rất rõ ràng, nhưng lại không có chế tài cụ thể xử lý chủ đầu tư nên chủ đầu tư vẫn ngang nhiên tìm mọi cách chiếm dụng.
"Nhà nước cần quy định rõ một cơ quan hay ngân hàng đứng ra thu khoản này rồi sau đó bàn giao lại cho Ban quản trị", bà Mai đề xuất.
Cùng với Keangnam, hàng loạt chung cư khác trên địa bàn TP Hà Nội như The Manor, Sky City, Golden Westlake, Golden Palace,... cũng đang phải đấu tranh để"đòi" phí bảo trì cho tòa nhà. Đại diện các Ban quản trị nhà chung cư The Manor, Golden Westlake cũng trả lời tương tự, Chủ đầu tư đã chiếm dụng tiền bảo trì nhà chung cư mà không "hoàn trả" lại cho Ban quản trị quản lý theo qui định.
Sky City, dự án hiếm hoi đòi được một phần quỹ bảo trì.
Tại khu căn hộ Sky City 88 Láng Hạ, sau nhiều kiến nghị, chủ đầu tư là Công ty TNHH Hanotex đã tạm chi một phần tiền phí bảo trì cho BQT. Tuy nhiên, theo anh Đặng Trọng Hiến, đại diện BQT, ước tính chủ đầu tư vẫn đang giữ của của cư dân số tiền bảo trì lên tới khoảng 15 tỷ đồng. "Chúng tôi cần sự minh bạch và đã đề nghị quyết toán, làm rõ số tiền bảo trì nhưng chủ đầu tư không chịu thực hiện", anh Hiến nói.
Bất bình với việc đòi nhiều lần phí bảo trì chung cư nhưng chủ đầu tư không chịu trả, đại diện Ban quản trị và tổ dân phố chung cư Keangnam, The Manor, Sky City, Golden Westlake, Golden Palace... đã cùng ký bản kiến nghị tập thể gửi đến các cơ quan chức năng.
Theo ý kiến của liên minh này, Nhà nước nên đứng ra thu tiền phí bảo trì, sau đó giao lại cho BQT tòa nhà hoặc sẽ thu phí bảo trì sau khi hết thời hạn bảo hành của tòa nhà, đồng thời có những chế tài chặt chẽ hơn để buộc chủ đầu tư phải bàn giao lại số tiền này. Bởi lẽ nếu cứ tiếp diễn tình trạng như hiện nay, không biết bao giờ cư dân mới có thể đòi được số tiền không nhỏ mà mình đã bỏ ra.
Luật sư Bùi Quang Hưng cho biết, đây là khoản tiền rất lớn, nếu để chủ đầu tư cầm thì họ sẽ có lợi lớn, nên họ cố tình làm khó dễ. Về mặt pháp lý, khi thành lập được Ban quản trị mà chủ đầu tư không chịu bàn giao số tiền bảo trì chung cư thì Ban quản trị chung cư có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu chủ đầu tư bàn giao số tiền bảo trì chung cư cùng với số tiền lãi tương ứng với việc chậm trả của chủ đầu tư theo quy định của Bộ luật Dân sự.
>> Tranh chấp chung cư: Tại anh, tại ả!
