Chọn cổ phiếu để “vượt sai”

Định giá thị trường “dễ chịu”

Theo SSI Research, tác động từ chính sách thuế quan mới của Mỹ khiến thị trường chịu ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn. Tuy nhiên, về dài hạn, sự tái cấu trúc thương mại toàn cầu có thể mang lại những tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam.

Vào ngày 9/4/2025, mức định giá P/E hỗn hợp của chỉ số VN-Index là 11,6 lần - thấp hơn khoảng 25% so với mức trung bình kể từ năm 2016 và thậm chí còn thấp hơn cả thời kỳ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 2018 - 2019.

Trong khi đó, Dragon Capital cho biết, thị trường chứng khoán Việt Nam có mức tăng trưởng cao hơn so với các nước trong khu vực, nhưng P/E dự báo năm 2025 hiện chỉ khoảng 10 lần, có thể coi là thấp nhất trong khu vực. Như vậy, thị trường Việt Nam vẫn hấp dẫn về mặt trung và dài hạn khi cả P/E cũng như P/B về vùng thấp nhất trong vòng 10 năm qua.

VinaCapital đánh giá, đợt điều chỉnh là cơ hội để các quỹ chủ động mua vào những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, ít chịu ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài, với mức định giá đang trở nên hấp dẫn.

VCBF cho hay, nhiều cổ phiếu chất lượng đang được giao dịch ở mức giá gần vùng đáy 1 - 3 năm. Công ty sẽ ưu tiên đầu tư vào những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh bền vững và ít chịu tác động từ rủi ro thuế quan nhằm tối ưu hóa hiệu quả các quỹ đầu tư.

Dưới góc nhìn của ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), trong một kịch bản thận trọng, mức tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp Việt Nam năm 2025 ít nhất là 15 - 20%. Vì vậy, VN-Index được kỳ vọng chạm ngưỡng 1.400 điểm nhờ những câu chuyện như tái cấu trúc nền kinh tế, chuyển hướng thương mại để phù hợp hơn với bối cảnh hiện tại, đẩy mạnh đầu tư công và tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng trong nước.

Do đó, khi định giá P/E 2025 về mức 9,3 lần, P/B về 1,1 - 1,2 lần trong đợt VN-Index sụt giảm đầu tháng 4/2025, thị trường trở nên hấp dẫn, kích hoạt lớp nhà đầu tư trung và dài hạn tham gia mạnh mẽ.

Chỉ báo về thanh khoản được chuyên gia này nhìn nhận khá thú vị. Đó là trong giai đoạn có những phiên bán tháo, thanh khoản tăng vọt, có lúc lên cao nhất kể từ tháng 5/2024, với giá trị khớp lệnh gần 40.000 tỷ đồng.

Nhiều cổ phiếu chất lượng đang được giao dịch ở mức giá gần vùng đáy 1 - 3 năm qua

Khi thị trường hồi phục đáng kể thì thanh khoản lại giảm, nhưng đây là tín hiệu tích cực, bởi nếu thanh khoản tiếp tục cao thì đồng nghĩa áp lực bán còn lớn, khiến thị trường thận trọng. Khi thanh khoản giảm, áp lực bán giá thấp đã yếu đi rất nhiều, những nhà đầu tư chưa tham gia ở vùng đáy kỹ thuật của thị trường trong nhịp giảm trước đó đang có dấu hiệu tìm kiếm cơ hội, mua gom trở lại. Dự báo, thanh khoản tuần này có thể ổn định ở vùng trung bình.

Ông Sơn cho biết, trong lịch sử, nhiều đợt điều chỉnh của thị trường đều có lý do hợp lý, nhưng sau đó tăng mạnh trở lại, nhất là sau đợt điều chỉnh vì đại dịch Covid-19, trái ngược với những lo ngại của nhà đầu tư.

Trong bối cảnh hiện tại, lo lắng là tâm lý bình thường, nhưng nhà đầu tư cần phân tích kỹ, có cơ sở, dẫn chứng rõ ràng để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý, dựa trên dữ liệu, dựa trên lý trí, bởi cảm xúc có thể “đánh lừa” nhà đầu tư.

“Tôi kỳ vọng, những ảnh hưởng của thị trường chứng khoán quốc tế, thông tin về thuế quan sẽ dần mờ nhạt. Trong giai đoạn này, áp lực chốt lời vẫn tồn tại, nhưng cũng là cơ hội để nhà đầu tư phân tách các nhóm cổ phiếu, lựa chọn cơ hội đúng cho những nhịp phục hồi tiếp theo vào thời gian tới”, ông Sơn chia sẻ.

Ông Phan Phương Anh, Giám đốc Công ty Chứng khoán MB (MBS) nhìn nhận, thị trường chịu tác động lớn bởi yếu tố dòng tiền, chứ không hẳn triển vọng kinh doanh. Với định hướng của Chính phủ hiện nay, thanh khoản cho các ngân hàng và doanh nghiệp vẫn rất dồi dào, lãi suất thấp. Ông Phan Anh còn kỳ vọng, dòng tiền chi trả cho các đợt tinh gọn bộ máy sắp tới sẽ sớm lan tỏa trở lại thị trường, thẩm thấu qua các kênh ngân hàng, chứng khoán, bất động sản.

Theo tìm hiểu của Đầu tư Chứng khoán, bộ phận tự doanh của một số công ty chứng khoán như MBS, SHS đã mua vào cổ phiếu trong đợt thị trường giảm mạnh vừa qua.

Triển vọng một số nhóm cổ phiếu

Áp lực vẫn tồn tại, nhưng cũng là cơ hội để nhà đầu tư phân tách các nhóm cổ phiếu, lựa chọn cơ hội đúng cho những nhịp phục hồi tiếp theo.

Với nhóm cổ phiếu ngân hàng, sau khi bật tăng từ đáy gần nhất, với mức tăng 10 - 15% đã chịu áp lực chốt lời ngắn hạn. Về định giá, nhiều cổ phiếu ngân hàng vẫn khá hấp dẫn so với thời điểm VN-Index ở vùng 1.320 - 1.340 điểm. Theo góc nhìn của ông Trần Hoàng Sơn, đây tiếp tục là cơ hội cho những nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu tài chính - ngân hàng trong năm nay.

Ông Sơn phân tích thêm, trong kỳ review tháng 3 vừa rồi, FTSE Russell đã đánh giá rất cao Việt Nam với quá trình vận hành thông tin, quy trình đảm bảo nâng hạng thị trường trong thời gian tới. Đặc biệt, Thông tư 68/2024/TT-BTC cho phép các nhà đầu tư nước ngoài được phép Non-prefunding (không cần có đủ tiền khi đặt lệnh mua chứng khoán). Các yếu tố liên quan đến sửa lỗi kỹ thuật sẽ cần thời gian để đánh giá. Tuy nhiên, qua những thông báo của FTSE, khả năng Việt Nam áp dụng hệ thống KRX vào tháng 5 và đạt chuẩn vào tháng 9 năm nay là rất cao. Vì vậy, nhóm cổ phiếu tài chính - ngân hàng sẽ được hưởng lợi.

Với các nhóm ngành khác, trong bối cảnh những nhiễu động thông tin trên thị trường toàn cầu và thông tin thuế quan từ Mỹ chưa chắc chắn, tác động thực tế lên doanh nghiệp xuất nhập khẩu, FDI, cảng biển là có, nhưng chưa nặng nề.

“Mức thuế đối với Việt Nam hiện là 10% và có thể tiếp tục đàm phán (để hạ mức thuế 46% mà Mỹ đang tạm hoãn áp dụng 90 ngày - PV). Nhưng có một thực tế rằng, với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, khả năng sẽ có những ảnh hưởng phần nào. Nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp FDI tại Hà Nội và TP.HCM đã chia sẻ với chúng tôi về việc hủy đơn hàng hoặc xem xét đơn hàng mới. Đây là yếu tố tiêu cực trong ngắn hạn, nhưng ở dài hạn, tác động sẽ không quá lớn. Mỹ là đối tác thương mại rất lớn của Việt Nam, nhưng ngoài Mỹ, chúng ta còn ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do với các đối tác thương mại khác”, ông Sơn nói.

“Với một nền kinh tế như Việt Nam, vững mạnh và liên tục thay đổi để đáp ứng với điều kiện thế giới, có thể kỳ vọng doanh nghiệp sẽ thích ứng tốt trong năm 2025. Tuy vậy, nếu VN-Index phục hồi và tiến sát những ngưỡng kháng cự như 1.320 điểm thì nhà đầu tư nên thận trọng hơn một chút, bởi những nhiễu động trong ngắn hạn vì thuế quan vẫn còn”, ông Sơn nói thêm.

Theo quan điểm của khối VPBankS, VN-Index có khoảng hai sóng lớn trong một năm. Ngoài những câu chuyện về hai sóng lớn, khả năng các nhịp giao dịch (trading) gặp thua lỗ là rất lớn. Quy luật 20:80 cũng cho thấy khả năng lãi của nhà đầu tư thường là 20%, nhưng 80% lệnh còn lại có thể lỗ. Điều quan trọng là việc quản trị rủi ro. Nếu thấy rằng, mỗi năm thị trường chỉ có hai sóng lớn, nhà đầu tư cần tận dụng hai thời điểm này. Phần trading cổ phiếu với tỷ trọng vừa và nhỏ sẽ nằm ở 80% còn lại.

Trên thực tế, không phải lúc nào cũng đủ an toàn và hấp dẫn cho hoạt động trading. Ví dụ, vào đầu năm 2025, có thời điểm mua vào rất tốt khi thị trường tăng từ 1.100 điểm lên 1.300 điểm. Sau đó, thị trường có nhịp giảm và đang hồi phục. Trong một năm, những sóng giảm mở ra cơ hội, nhưng thời gian còn lại, nếu thị trường không có xu hướng tăng (uptrend) thì cơ hội có lãi sẽ không cao.

“Khi phân bổ vốn, nhà đầu tư cần chú trọng đến tính hiệu quả. Với những lệnh có xác suất 50:50, nhà đầu tư có thể mua thăm dò, mua thử. Trong nhiều lần làm việc với nhà đầu tư trên thị trường, tôi thấy rằng, họ cũng sai rất nhiều. Tuy nhiên, các nhà đầu tư cũng chia sẻ quan điểm, phần được khi đúng phải nhiều hơn phần mất khi sai”, vị chuyên gia VPBankS nói và khuyến nghị, nhà đầu tư trading cần phải theo dõi thị trường, những giai đoạn ổn định, có thông tin hỗ trợ thì nên tăng tỷ lệ giải ngân, thậm chí dùng đòn bẩy (margin - giao dịch ký quỹ). Nhưng khi dự kiến thị trường gặp kháng cự hoặc nhiễu động không lường trước thì cần đưa danh mục về mức thấp hoặc hợp lý để đảm bảo nếu có biến động thì không bị ảnh hưởng nhiều và vẫn có thể sửa sai.

Ông Nguyễn Chí Thành, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS)

SHS có tham gia bắt đáy nhiều cổ phiếu trong đợt thị trường sụt giảm vừa qua. Cụ thể, SHS đã mua cổ phiếu trong rổ VN30 - những cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu, quản trị tốt, tiềm lực vững mạnh. Bất kỳ đợt rơi mạnh nào trong quá khứ, chẳng hạn như sự kiện bầu Kiên, biển Đông, Vạn Thịnh Phát hay Covid-19 thì các cổ phiếu phục hồi nhanh nhất đều nằm trong rổ VN30.

SHS hạn chế mua vào cổ phiếu thuộc các ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế quan, như các ngành xuất khẩu, bất động sản khu công nghiệp, mà thay vào đó có thể là bất động sản nhà ở. SHS cũng bắt đáy cổ phiếu các doanh nghiệp có chiết khấu đủ nhiều, trong khi triển vọng về dài hạn đủ tốt như FPT.

Không chỉ riêng tự doanh SHS, mà bộ phận đầu tư của các công ty chứng khoán khác, các quỹ đầu tư đều có điểm khác biệt với nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường. Bộ phận tự doanh của SHS không sử dụng margin, bởi đây là yếu tố có thể khiến nhà đầu tư không kiểm soát được cảm xúc và quyết định của mình.

Dưới góc độ nhà đầu tư cá nhân, tôi cho rằng, nhà đầu tư cần kiểm soát tỷ trọng danh mục tốt để khi thị trường có biến động có thể phản ứng kịp thời. Không nên đầu tư chỉ một mã hay một ngành, mà nên phân bổ phù hợp một số ngành. Nếu thị trường giảm mạnh, một nghiệp vụ có thể sử dụng để cân bằng tài khoản là nắm giữ vị thế trên sàn phái sinh, song cần đảm bảo danh mục cổ phiếu có tính tương đồng với chỉ số phái sinh đại diện là VN30, hoặc sắp tới là VN100. Nếu danh mục phân tán, việc phòng hộ có thể kém hiệu quả.