Ưu tiên kiểm soát lạm phát
Các nhận định được đưa ra cho rằng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có thể sẽ cấp thêm hạn mức (room) tăng trưởng tín dụng vào quý III/2022, phụ thuộc vào sức khỏe tài chính của từng ngân hàng. Đồng thời, chính sách tiền tệ sẽ hạn chế dòng chảy tín dụng vào thị trường đầu cơ như bất động sản, chứng khoán.
Tuy nhiên, một chuyên gia lâu năm trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng lại đánh giá, với tốc độ tăng trưởng dư nợ như hiện nay, nếu không kiểm soát hạn mức tăng trưởng tín dụng thì áp lực lạm phát cũng như sức ép tăng lãi suất huy động sẽ rất lớn, dẫn tới lãi suất cho vay và nợ xấu tăng theo. Kinh nghiệm giai đoạn trước đây khi không kiểm soát room tín dụng, một số ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng lên trên 30%, tạo ra những cuộc chạy đua tăng lãi suất để huy động nguồn tiền cho vay.
Số liệu mới cập nhật từ NHNN cho thấy, tính đến cuối tháng 6/2022, tín dụng tăng 9,35% - tức tăng gần 2/3 kế hoạch tăng trưởng tín dụng đặt ra cho cả năm 2022 (ở mức 14%), đồng thời chỉ trong 10 ngày cuối cùng của tháng, lượng tín dụng bơm mới vào thị trường đạt hơn 87.000 tỷ đồng, cao hơn đáng kể lượng tiền gửi tăng thêm là hơn 59.000 tỷ đồng… đã tạo áp lực đáng kể lên mặt bằng lãi suất huy động đối với các ngân hàng có thể giải ngân thời gian qua. Chưa kể, chi phí đầu vào tăng thì lãi suất cho vay ra cũng khó có thể kỳ vọng giảm.
Chủ tịch Agribank - ông Phạm Đức Ấn đưa ra nhận định, tăng trưởng tín dụng nửa đầu năm đã ở mức cao, nếu tiếp tục tăng mạnh trong nửa cuối năm thì áp lực lạm phát sẽ rất lớn. Tại Agribank, ông Ấn cho hay, trong 6 tháng đầu năm 2022, tăng trưởng tín dụng của Ngân hàng đạt 6%, gần chạm trần cả năm là 7%. Với dư địa còn lại chỉ khoảng 1%, tăng trưởng dư nợ trong 6 tháng cuối năm là bài toán rất khó. Dù vậy, ông không ủng hộ việc nới mạnh room tín dụng trong 2 quý cuối năm 2022, bởi tín dụng 2 quý đầu năm tăng cao gấp đôi so với huy động vốn (tăng 4,61%) là dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro cho lãi suất.
Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) Phạm Chí Quang cũng cho hay, trong 3 năm qua, nhu cầu tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại đều trên 20%, nếu năm nay tiếp tục đáp ứng kỳ vọng ở mức cao thì rất dễ xảy ra tình trạng vượt quá khả năng quản trị của ngân hàng, tạo áp lực lớn đến lạm phát và mặt bằng lãi suất.
“Trên thực tế, số ngân hàng vẫn còn room tín dụng không phải ít. Do đó, các ngân hàng buộc phải có hành động mang tính phòng thủ, tức là tập trung cấp tín dụng cho lĩnh vực ưu tiên hoặc khoản vay có chất lượng cao. Hay nói cách khác, đây là thời điểm để các ngân hàng ‘gạn đục khơi trong’, cơ cấu lại chất lượng tín dụng”, ông Quang nhấn mạnh.
Chờ room tín dụng được nới
Fed chuẩn bị tăng lãi suất thêm 0,75-100 điểm cơ bản và khi USD tăng giá sẽ tác động trực tiếp tới đồng nội tệ. Vì vậy, theo Phó thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú, lạm phát trong nước không còn là nguy cơ, mà đã hiện hữu.
Năm 2022, bất ổn địa chính trị trên thế giới, lạm phát tăng cao... là những yếu tố vĩ mô được quan tâm hàng đầu. Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chuẩn bị tăng lãi suất thêm 0,75-100 điểm cơ bản khi CPI tháng 6/2022 của Mỹ vừa được công bố tăng 9,1% và khi USD tăng giá sẽ tác động trực tiếp tới đồng nội tệ. Vì vậy, theo Phó thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú, lạm phát trong nước không còn là nguy cơ, mà đã hiện hữu.
“Tình hình tài chính tiền tệ toàn cầu nói chung có nhiều biến động sẽ tác động tới Việt Nam vì có độ mở nền kinh tế lớn. Do đó, ở góc độ cơ quan quản lý, NHNN mong nhận được sự chia sẻ khi vừa phải thực hiện hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, vừa phải đảm bảo ổn định vĩ mô, an toàn hoạt động hệ thống ngân hàng. NHNN sẽ xem xét, tính toán, điều hành khối lượng tín dụng đưa ra nền kinh tế, bởi tăng trưởng tín dụng đầu tiên là phải phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát, phù hợp với chính sách lãi suất và các quan hệ vĩ mô khác, đồng thời tạo dư địa cho chính sách hỗ trợ lãi suất 2% được thực hiện”, ông Tú nói.
TS. Trần Du Lịch, chuyên gia kinh tế - tài chính nhận định, trong điều kiện hiện nay, mức tăng tín dụng 2,5 lần tăng trưởng GDP, tức khoảng 14-15% là phù hợp. Vấn đề cần quan tâm hơn đó là hướng dòng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên để mang lại hiệu quả. Bên cạnh đó, ngoài tín dụng ngân hàng còn có nguồn vốn đầu tư công, nguồn FDI…, nên cần kiểm soát tăng trưởng tín dụng để hạn chế lạm phát tăng, ổn định vĩ mô.
Hiện nay, nhiều ngân hàng đã cạn room tín dụng và đang chờ được nới thêm để có dư địa triển khai cho vay, đáp ứng cầu vốn tăng cao trong 2 quý cuối năm. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại, các đề xuất nới room vẫn đang được cân nhắc. Do đó, nhiều ngân hàng đã hạn chế cho vay mới, thay vào đó là chủ động tái cơ cấu nguồn vốn.
Tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần có vốn điều lệ trên 12.000 tỷ đồng tại TP.HCM thừa nhận, 2 tháng nay, ngân hàng ông chỉ cho vay đối với phân khúc mua nhà ở tại những dự án có thanh khoản tốt và trị giá khoảng 3 tỷ đồng, đồng thời hạn chế dần đối với cho vay tiêu dùng, chờ room tín dụng được nới rồi tính tiếp!
“Vào đầu năm 2022, chúng tôi được cấp hạn mức tín dụng hơn 10%, đến cuối tháng 5/2022 đã cạn nên đang chờ được cấp thêm, trong khi mục tiêu tăng trưởng tín dụng đưa ra cho cả năm là 25%, ngang bằng so với năm 2021”, vị tổng giám đốc trên chia sẻ thêm.
Ông Trịnh Bằng Vũ, Giám đốc Khối Cho vay khách hàng cá nhân, Ngân hàng Shinhan Việt Nam cho hay, về chủ trương hạn chế tín dụng địa ốc, như NHNN đã nhiều lần chia sẻ, chỉ áp dụng đối với các dự án bất động sản không phục vụ nhu cầu ở thực, còn với cá nhân vay mua nhà để ở thì không hạn chế, thậm chí còn khuyến khích như đối với các dự án xây dựng nhà ở xã hội. Tuy vậy, theo ông Vũ, một khi room tín dụng đã cạn thì việc hạn chế giải ngân sẽ áp dụng cho hầu hết mục đích sử dụng vốn.
Các chuyên gia phân tích của SSI đưa ra nhận định, trong điều kiện hiện tại, hạn mức tăng trưởng tín dụng được cấp thêm trong nửa cuối năm cho các các ngân hàng có thể chỉ ở mức vừa phải, đi cùng với điều kiện ngân hàng phải hạn chế giải ngân cho các phân khúc rủi ro, hướng dòng vốn vào các lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, nên kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cả năm sẽ đạt khoảng 15-16%. Vì thế, triển vọng tăng trưởng của ngành ngân hàng 6 tháng cuối năm phụ thuộc rất nhiều vào việc cấp room tín dụng. Bên cạnh đó, nợ xấu trong xu hướng tăng nhanh cũng thách thức không nhỏ trong năm nay.
Liên quan tới nợ xấu, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng, do có độ trễ, nợ xấu nội bảng của các ngân hàng có thể tăng lên mức 2,3-2,5%, nợ xấu gộp khoảng 6% trong năm 2022 và có thể ở mức cao hơn từ năm 2024, khi quy định giữ nguyên nhóm nợ hết hiệu lực (theo Thông tư 14/2021/TT-NHNN) và tình hình phục hồi kinh tế thiếu khả quan.
